Kopalnie uważają opodatkowanie podziemnych wyrobisk za nieuzasadnione. Pogarsza to ich wynik finansowy. Kopalnie i tak płacą wysokie podatki i opłaty na rzecz samorządów. Do tego dochodzą wydatki na likwidację szkód górniczych.
Kompania Węglowa utworzy rezerwę finansową na należny gminom podatek od podziemnych budowli za kilka ubiegłych lat. Na ten cel przeznaczy 210 mln zł.
Z tego powodu firma zamknęła miniony rok stratą. Od kilku miesięcy toczy się spór prawny o to, czy podziemne wyrobiska powinny być opodatkowane podatkiem od nieruchomości. Ostateczne rozstrzygnięcia w tej sprawie jeszcze nie zapadły. Tylko za 2009 rok wielkość podatku od podziemnych budowli to w KW ok. 35 mln zł.
Kolejny wyrok
Decyzja o utworzeniu rezerw w KW zapadła po wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, który oddalił zażalenie Jastrzębskiej Spółki Węglowej (JSW) na konieczność zapłaty 8 mln zł tego podatku za 2003 rok na rzecz gminy Ornontowice, gdzie znajduje się kopalnia Budryk.
Jastrzębska Spółka Węglowa nie daje za wygraną i mimo że kwota ta została już uregulowana, zapowiada odwołanie do Naczelnego Sądu Administracyjnego. JSW już wcześniej utworzyła rezerwy na zaległy sporny podatek, szacowany w skali tej spółki na 261 mln zł.
Kolejny wyrok sądu, potwierdzający konieczność zapłaty zaległych podatków z tego tytułu, skłonił do utworzenia rezerw Kompanię Węglową. W ubiegłym roku samorządy dokonały windykacji 18 mln zł z tego tytułu od KW.
- Zakładaliśmy, że ubiegły rok zamkniemy zyskiem w wysokości blisko 30 mln zł. Konieczność utworzenia wysokich rezerw na podatek z lat 2004-2008 oznacza, że zanotujemy stratę - mówi Zbigniew Madej, rzecznik Kompanii Węglowej.
Według wstępnych danych ubiegłoroczny zysk na sprzedaży węgla KW wyniósł 848,5 mln zł, czyli 19,06 zł na każdej tonie sprzedanego węgla. Po odjęciu strat na innych rodzajach działalności dawało to 182,5 mln zł zysku brutto. Po odjęciu podatku dochodowego (151,8 mln zł) i części zysku należnej Skarbowi Państwa, KW liczyła na ok. 29,6 mln zł zysku netto. Rok wcześniej było to 11,1 mln zł.
Ostateczny wynik po audycie może być inny. Zależy to m.in. od tego wysokości utraty wartości akcji posiadanych przez KW giełdowych spółek oraz od rezerw na ewentualny sporny podatek od podziemnych budowli.
Zabójcze kwoty
Eksperci wyliczyli, że obciążenie podziemnych wyrobisk podatkiem od nieruchomości za pięć lat może kosztować górnictwo węgla kamiennego i rud miedzi w sumie ponad miliard złotych. Spółki węglowe twierdzą, że może to oznaczać ich upadłość.
Jastrzębska Spółka Węglowa musiałaby zapłacić blisko 261 mln zł, z czego ponad 70 mln zł to odsetki, narastające od 2003 roku. W ubiegłym roku JSW zapłaciła 53 mln zł tego podatku.
Kopalnie uważają opodatkowanie podziemnych wyrobisk za nieuzasadnione. Płacą olbrzymie podatki i opłaty na rzecz samorządów, nie licząc kwot na likwidację szkód górniczych. JSW wyliczyła, że w latach 2003-2008 zapłaciła samorządom ponad 284,7 mln zł podatków i opłat eksploatacyjnych. Opodatkowanie podziemnych wyrobisk oznaczałoby, że powinna zapłacić prawie drugie tyle.
Ważne rozstrzygnięcie
Eksperci z firmy konsultingowej Deloitte uważają, że przepisy dotyczące obciążania wyrobisk górniczych w kopalniach pobieranym przez gminy podatkiem od nieruchomości są nieprecyzyjne i powinny zostać zmienione.
Przedstawiciele kopalń liczą, że sprawą merytorycznie zajmie się Trybunał Konstytucyjny (TK), do którego w 2006 roku trafił wniosek KGHM Polska Miedź o zbadanie tej sprawy. W kwietniu 2008 r. TK odrzucił ten wniosek z przyczyn formalnych. O pomoc do rzecznika praw obywatelskich, by on skierował wniosek o zbadanie tej sprawy przez TK, zwrócił się w lipcu ubiegłego roku Związek Pracodawców Górnictwa Węgla Kamiennego.
W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych zapisano, że podatek od nieruchomości pobiera się od gruntów, budynków lub ich części, budowli lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Kopalnie płacą podatek od zajmowanego przez nie terenu. Uważają jednak, że podatek od nieruchomości nie dotyczy instalacji podziemnych - wyrobisk górniczych. Przed 1 stycznia 2003 r., gdy zmieniła się ustawa podatkowa, Sąd Najwyższy orzekł, że podatek od podziemnych wyrobisk nie należy się gminom. Po zmianach sądy administracyjne rozpatrujące sprawy związane z opodatkowaniem wyrobisk KGHM Polska Miedź orzekały, że podatek jest należny.
