Liczba stacji w 2008 roku zmalała po raz pierwszy od czterech lat i wyniosła ponad 6,8 tys. Sieci polskich koncernów Orlenu i Lotosu zmniejszyły się w sumie o 116 obiektów w stosunku do 2007 roku.
Z danych Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego (POPiHN) wynika, że rynek stacji paliw w naszym kraju zmniejszył się w zeszłym roku o 0,7 proc. Ogólna liczba stacji w Polsce zmniejszyła się o 50 i wyniosła 6,854 tys. Dla porównania na koniec 2007 roku doliczono się 6,904 tys. obiektów. Poziom, na którym zatrzymała się liczba stacji na koniec ubiegłego roku, przypomina stan z połowy 2006 roku.
Polskie koncerny w odwrocie
Na taki obraz polskiego rynku stacji wpływ ma przede wszystkim znaczne zmniejszenie się liczby obiektów w naszych rodzimych koncernach. Według danych POPiHN z sieci PKN Orlen ubyły w 2008 roku 94 stacje i obecna jej liczebność to 1,803 tys. W tym samym czasie sieć Grupy Lotos zmniejszyła się z 377 do 355 lokalizacji.
Jednocześnie sieci zagraniczne rozwijają się bardzo dynamicznie. Liczba stacji w tym kanale dystrybucji paliw wzrosła o blisko sto i osiągnęła w 2008 roku 1,223 tys. obiektów. Na uwagę zasługuje fakt, że zarówno BP, jak i Shell posiadają już sieci wielkością porównywalne z Lotosem, a jeszcze w 2007 roku oba koncerny dzielił od gdańskiej spółki dystans kilkudziesięciu lokalizacji.
Najszybciej rosnącą siecią w 2008 roku może pochwalić się Shell Polska. Koncern otworzył w zeszłym roku 38 stacji. Shell utrzymuje dynamikę rozwoju sieci na poziomie 30 i więcej obiektów od co najmniej dwóch lat. Przy tym tempie wzrostu już w tym roku powinien pod względem liczby stacji w Polsce wyprzedzić zarówno BP, jak i Lotos.
Niezwykle dynamicznie rozwija się także sieć stacji Lukoil. Rozwój sieci rosyjskiego potentata wprawdzie nieco wyhamował w 2008 roku, bo liczba obiektów zwiększyła się zaledwie o 5 do 110 lokalizacji, jednak jeszcze w 2006 roku Lukoil posiadał tylko jedną stację w naszym kraju. Zwolnienie liczebnego rozwoju sieci stacji rosyjskiego koncernu w 2008 roku wynikało z intensywnych inwestycji wizerunkowych. W zeszłym roku dokończono rebranding 83 stacji ConocoPhillips przejętych w 2006 roku. Można spodziewać się, że w 2009 roku rozwój sieci Lukoil ruszy z miejsca. Według zapowiedzi członków zarządu rosyjskiego koncernu w Polsce, liczba stacji ma w najbliższych latach osiągnąć poziom 300 lokalizacji. Dynamicznie rozwija się także sieć koncernu Statoil. Jej liczebność zwiększyła się w 2008 roku w porównaniu z rokiem poprzednim o 24 obiekty.
Samoobsługowa konkurencja
Na uwagę zasługuje fakt rozwoju w ramach Statoil sieci stacji samoobsługowych działających w brandzie 1-2-3. O ile w latach 2005-2007 ich liczba kształtowała się na stałym poziomie 31-32 obiektów, to w 2008 roku zwiększyła się do 42. Koncern zapowiada, że w 2009 roku będzie nadal inwestował w rozwój tego segmentu swojej działalności.
W budowę stacji automatycznych ma zamiar zainwestować w 2009 roku także Grupa Lotos. Według Hanki Krzyżańskiej, prezesa spółki Lotos Paliwa, pierwsze otwarcia tego typu punktów tankowania planowane są na drugą połowę tego roku. Tworzy się w ten sposób konkurencja dla lidera tego segmentu w Polsce, czyli dla sieci stacji firmy Neste, która liczyła na koniec 2008 roku 105 stacji. W 2008 roku liczba stacji A24, należących do Neste, zwiększyła się o 10 lokalizacji.
Coraz mniej niezależnych
Liczba stacji prywatnych w Polsce systematycznie się zmniejsza, choć ciągle stanowi blisko połowę całego rynku. Spowodowane jest to przejmowaniem stacji niezależnych przez sieci partnerskie koncernów, a także po prostu silną konkurencją, której nie wytrzymują pojedynczy przedsiębiorcy. Z danych POPiHN wynika, że o ile w 2005 roku w Polsce funkcjonowało 3,5 tys. stacji niezależnych operatorów, to pod koniec 2008 roku było ich już 3,35 tys.
Nie oznacza to jednak, że tego typu obiekty są definitywnie skazane na wchłonięcie przez większych graczy rynkowych. Ważnym dla rynku zjawiskiem jest zrzeszanie się prywatnych stacji w większe grupy i tworzenie sieci działających pod wspólnym brandem. Do największych sieci skupiających niezależnych operatorów, które odznaczają się jednocześnie dużym potencjałem rozwojowym, należą Grupa Delfin-98 stacji oraz sieć Huzar, działająca w ramach spółki POLpetro - 43 obiekty. Ogółem w sieciach grupujących dziesięć lub więcej stacji paliw funkcjonuje 421 obiektów.