Rok 2017 był pierwszym, w którym do sądów nie wpłynął ani jeden wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowym tytułom egzekucyjnym. Informację taką, powołując się na ministerialne statystyki, podaje w odpowiedzi na interpelację jednego z posłów Marcin Warchoł, wiceminister sprawiedliwości.
Przepisy pozwalające bankom wystawiać BTE przestały obowiązywać 27 listopada 2015 r. Wówczas bowiem weszła w życie nowelizacja prawa bankowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 1854) będąca wykonaniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego, w którym zanegowano instytucję BTE (sygn. akt P 45/12). I choć od tego momentu banki straciły możliwość wystawiania BTE, a sądy nadawania im klauzuli wykonalności, to zmiana prawa nie spowodowała utraty mocy dotychczasowych tytułów wykonawczych. Jak zauważa wiceminister Warchoł, z przepisów przejściowych przywołanej noweli wynika, że bankowy tytuł egzekucyjny, któremu nadano klauzulę wykonalności na podstawie przepisów dotychczasowych, zachowuje moc tytułu wykonawczego także po dniu wejścia w życie zmian w prawie. „Na podstawie takich tytułów wykonawczych mogą być obecnie wszczynane, jak i prowadzone dotychczas wszczęte, postępowania egzekucyjne” – zaznacza Warchoł.
Jak jednak wynika z treści odpowiedzi resort nie prowadzi statystyk na temat liczby postępowań egzekucyjnych toczących się na podstawie BTE. A to oznacza, że nie można ustalić, ile takich spraw wciąż trwa. Resort podaje za to dane dotyczące wnoszonych do sądów spraw o nadanie klauzuli wykonalności BTE.
A z tych jasno wynika, że liczba tego typu wniosków malała jeszcze przed wejściem w życie noweli likwidującej BTE. W 2013 r. do wszystkich sądów wpłynęło łącznie 324 889 spraw, z czego uwzględniono w całości lub w części 295 510 wniosków, podczas gdy w 2014 r. odnotowano wpływ na poziomie 217 656, z czego uwzględniono 198 183 wnioski. Kolejny spadek zauważalny jest w 2015 r., w którym to wniosków było już tylko 151 185, z czego sądy zaakceptowały 138 651. W 2016 r. natomiast odnotowano wpływ na poziomie zaledwie 1238 spraw, z czego uwzględniono tylko 592 wnioski. Statystyki za zeszły rok w ogóle nie wykazują spraw o nadanie klauzuli wykonalności bankowym tytułom egzekucyjnych.
Nie oznacza to jednak, że banki zostały pozbawione szybkiej ścieżki egzekwowania należności od swoich dłużników. DGP jako pierwszy już na początku 2017 r. pisał o mechanizmie potocznie nazywanym BTE-bis. Chodzi o art. 485 par. 3 kodeksu postępowania cywilnego, który pozwala instytucjom kredytowym składać pozwy w oparciu o wyciągi z ksiąg bankowych.
Problem zauważył również rzecznik praw obywatelskich, który zaapelował do Ministerstwa Sprawiedliwości o jego usunięcie. I choć resort przygotował odpowiednią zmianę w kodeksie, to rząd najwyraźniej nie traktuje tego projektu w sposób priorytetowy. Został on zgłoszony do prac 28 listopada 2017 r., a jak dotąd nie wyszedł poza etap opiniowania. Do jego uchwalenia przez Sejm jest więc jeszcze długa droga.