Przygotowana likwidacja: Jak to działa?

Procedura przygotowanej likwidacji pozwala na sprzedaż zadłużonego przedsiębiorstwa nabywcy z góry wskazanemu we wniosku, bez konieczności przeprowadzania uciążliwego, kosztownego, a przede wszystkim długotrwałego postępowania upadłościowego. Mimo że sprzedaż ta dokonywana jest w ramach postępowania upadłościowego, to nie skutkuje likwidacją – w wyniku skutecznie przeprowadzonego procesu upadłości z pre-packiem przedsiębiorstwo ma szansę na dalsze funkcjonowanie pod rządami nowego właściciela, w oparciu o dotychczasowe zasoby i, co najważniejsze, bez obciążających je długów.

Pre-pack – o co tak naprawdę chodzi?

W przygotowanej likwidacji chodzi o to, aby zadłużony i niewypłacalny podmiot uwolnić od przykrych skutków związanych z jego likwidacją, utrzymać miejsca pracy, wypracowaną przez lata renomę, kontrahentów i rynek. Dzięki przygotowanej likwidacji zmiana właściciela może być praktycznie niezauważalna dla uczestników obrotu gospodarczego, ponieważ przedsiębiorstwo ani na chwilę nie wstrzymuje swojej działalności. Cały proces odbywa się w sposób przyjazny zarówno dla pracowników, jak i dla kontrahentów dłużnika. Od tej strony przypomina on klasyczne przejęcie czy też sprzedaż przedsiębiorstwa, z jedną istotną różnicą: nabywca nie odpowiada za zobowiązania nabywanego przedsiębiorstwa.

Jak przeprowadzić procedurę upadłości z pre-packiem?

Procedura przygotowanej likwidacji może zostać wszczęta na wniosek dłużnika lub wierzyciela. Wnioskodawca wraz z wnioskiem o ogłoszenie upadłości składa w sądzie upadłościowym wniosek, o którym mowa w art. 56a ust. 1 ustawy – Prawo upadłościowe (dalej: pu) – „o zatwierdzenie warunków sprzedaży przedsiębiorstwa dłużnika lub jego zorganizowanej części lub składników majątkowych stanowiących znaczną część przedsiębiorstwa”. Do wniosku o pre-pack wnioskodawca dołącza opis i oszacowanie objętego nim składnika majątku sporządzone przez biegłego sądowego. Wniosek powinien wskazywać przynajmniej osobę nabywcy i cenę.

Sąd upadłościowy bada następnie, czy zaproponowana przez wnioskodawcę i uzgodniona z nabywcą cena nie jest niższa od kwoty możliwej do uzyskania w klasycznie prowadzonym postępowaniu upadłościowym. Sąd w swoich rozważaniach uwzględnia także koszty postępowania związane z likwidacją przedsiębiorstwa dłużnika prowadzoną na zasadach ogólnych. Art. 56c ust. 1 pu dopuszcza możliwość uwzględnienia przez sąd upadłościowy wniosku z niższą ceną sprzedaży niż kwota możliwa do uzyskania w klasycznym postępowaniu upadłościowym, o ile przemawia za taką sprzedażą ważny interes publiczny lub możliwość zachowania przedsiębiorstwa. Jest to bardzo racjonalne rozwiązanie, odpowiada bowiem jednemu z celów postępowania upadłościowego, wyrażonemu w art. 2 ust. 1 in fine pu.

W postanowieniu o ogłoszeniu upadłości dłużnika sąd może bądź uwzględnić wniosek o zatwierdzeniu warunków sprzedaży przedsiębiorstwa upadłego bądź taki wniosek oddalić i dalej procedować jak w klasycznym postępowaniu upadłościowym. W wypadu gdy wniosek zostanie uwzględniony, sąd zatwierdza warunki sprzedaży, wskazując co najmniej cenę oraz nabywcę. Postanowienie oddalające wniosek o zatwierdzeniu warunków sprzedaży może zostać zaskarżone wyłącznie przez wnioskodawcę, natomiast na postanowienie uwzględniające ten wniosek zażalenie może złożyć każdy z wierzycieli. Zażalenie wnosi się do sądu okręgowego w terminie tygodnia od dnia obwieszczenia postanowienia w Rejestrze (do czasu powstania Rejestru obwieszczenia są publikowane w Monitorze Sądowym i Gospodarczym).

Pre-pack a sukcesja przedsiębiorstwa

Z przygotowanej likwidacji mogą skorzystać osoby bliskie dłużnikowi, wymienione przez ustawodawcę w art. 128 ust. 1 pu. W przepisie tym mowa jest o małżonkach, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych lub powinowatych w linii bocznej do drugiego stopnia włącznie lub osobach pozostających z dłużnikiem w faktycznym związku, prowadzących z nim wspólne gospodarstwo domowe albo osobach przez niego przysposobionych lub przysposabiających, a także spółkach, w których dłużnik jest członkiem zarządu, jedynym wspólnikiem lub akcjonariuszem, i spółkach, w których osoby wymienione powyżej są członkami zarządu lub jedynymi wspólnikami lub akcjonariuszami. Wnioskodawca i potencjalny nabywca są obowiązani złożyć oświadczenia o tym, że zachodzą między nimi stosunki, o których mowa w przywoływanym przepisie.

Warto wskazać, że ustawa dopuszcza sprzedaż mienia w procedurze przygotowanej likwidacji w pre-packu na rzecz ww. osób wyłącznie po cenie sprzedaży przewyższającej cenę oszacowania. Cenę oszacowania ustala zaś sąd upadłościowy na podstawie opinii biegłego.

Ustawodawca przychylny niewypłacalnym przedsiębiorcom

Przygotowana likwidacja odpowiada powszechnie przyjętej w ramach ustawodawstwa Unii Europejskiej filozofii, że postępowania insolwencyjne należy prowadzić w taki sposób, aby zachować przedsiębiorstwa, które przejściowo, często nie ze swojej winy, stały się już niewypłacalne bądź są zagrożone niewypłacalnością. Z uwagi na obowiązywanie tej zasady obok instytucji pre-packa pojawiły się w polskim porządku prawnym również takie narzędzia, jak np. postępowania restrukturyzacyjne.

Podejmując decyzję o przeprowadzeniu skutecznego postępowania upadłościowego z opcją przygotowanej likwidacji, należy pamiętać o tym, że nie jest to proces prosty. Warto zatem powierzyć sporządzenie wniosków specjalistom, którzy posiadają odpowiednią wiedzę i niezbędne doświadczenie.