Trzy pytania do... ŁUKASZA HEJMEJA, adwokata w CMS Cameron McKenna Dariusz Greszta - W jakich warunkach menedżerowie firm, które zawierały transakcje opcyjnie, mogą spotkać się z roszczeniami ze strony spółki?

Błędna decyzja zarządu co do zabezpieczenia spółki na określone ryzyko (np. zmianę kursu walut) może być podstawą odpowiedzialności odszkodowawczej członków zarządu wobec spółki, ale tylko jeśli zaistnieją przesłanki określone w kodeksie spółek handlowych, czyli naruszenie prawa lub statutu, niedochowanie należytej staranności oraz związek przyczynowy między szkodą a działaniem menedżera.Kluczowa może okazać się ocena staranności działania członków zarządu: czy w zakresie zawieranych transakcji pochodnych korzystali z doradztwa niezależnych konsultantów, czy może byli w stanie samodzielnie oszacować ryzyka związane z przyjęciem zaproponowanej przez banki struktury transakcji, a jeżeli tak, to na jakich podstawach zdecydowali się zaciągnąć w imieniu spółki zobowiązania wobec banków w ramach transakcji pochodnych. Trudności z możliwością wykazania przez członków zarządu, że dochowali należytej staranności w zakresie oceny instrumentów finansowych zabezpieczających przed danym ryzykiem rynkowym i zasadności przyjętego rozwiązania, mogą powodować, że spółki będą skłonne kierować przeciwko nim roszczenia odszkodowawcze.

• Jak można się od nich uwolnić?
- Poza podnoszeniem zarzutów natury formalnej, jak udzielenie absolutorium, członkowie zarządu mogą wskazywać na brak przesłanek uzasadniających ich odpowiedzialność. Mogą argumentować, że ich działania były zgodne z wewnętrznymi regulacjami spółki lub że były na bieżąco konsultowane i zatwierdzane przez radę nadzorczą. Mogą też wykazywać, że dochowali wymaganej staranności lub że to banki wprowadziły ich w błąd co do rozumienia skutków prawnych transakcji, czy też wskazywać na nadzwyczajny charakter załamania się kursu walut w związku z zaistniałym kryzysem gospodarczym.
• Czy polisy dla menedżerów oferowane w Polsce chronią przed takimi roszczeniami?
- Jak najbardziej, umożliwiając menedżerom otrzymanie środków na zapłatę odszkodowania należnego spółce, a również pokrycie kosztów obrony poniesionych w związku z odpieraniem roszczenia. Oczywiście z tym zastrzeżeniem, że działania lub zaniechania członków zarządu związane z podniesionym przeciwko nim roszczeniem nie wypełniają znamion zachowań, które są wyłączone z zakresu ochrony ubezpieczeniowej (np. przestępstwa, działania w celu uzyskania nienależnych korzyści majątkowych itp.).