Jaki mają charakter i czemu służą dopłaty wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością?
Środki finansowe niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej od wspólników przybierają w szczególności postać dopłat lub długo- lub krótkoterminowych pożyczek spółce. Dla skorzystania z dopłat konieczne jest, aby były one przewidziane w umowie spółki, zaś instytucjonalnie należy je umiejscowić pomiędzy wpłatą na udziały w kapitale zakładowym a pożyczką.
Zaletą dopłat jest niepobieranie odsetek od nich, w odróżnieniu od innych środków pożyczonych spółce. Dzięki dopłatom zwiększa się majątek spółki.
Istotną cechą dopłat jest możliwość ich zwrotu, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu. Zwrot dopłat nie jest uzależniony od zgody, spłacenia lub zabezpieczenia wierzycieli. Jednakże wspólnikowi, który dokonał wpłaty należnej dopłaty, w odróżnieniu od sytuacji, w której uiścił pożyczkę, nie przysługuje roszczenie o zwrot przekazanej kwoty, z wyjątkiem uprzedniego zarządzenia zwrotu dopłat.
Przy zawarciu przez spółkę kapitałową umowy pożyczki z członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, prokurentem, likwidatorem albo na rzecz którejkolwiek z tych osób wymaga się zgody zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia. Ponadto należy pamiętać, iż wierzytelność wspólnika z tytułu pożyczki udzielonej spółce kapitałowej uważa się za jego wkład do spółki w przypadku ogłoszenia jej upadłości w terminie dwóch lat od dnia zawarcia umowy pożyczki.
Korzystanie przez podmiot gospodarczy w swojej działalności z finansowania dłużnego określane jest często jako niedostateczna kapitalizacja, a częściej cienka kapitalizacja. Istotą niedostatecznej kapitalizacji jest zwrotne finansowanie przez powiązane podmioty, przy czym przepisy odnoszące się do niedostatecznej kapitalizacji ograniczają możliwość zaliczania do kosztów odsetek od pożyczek od wspólników. Przykładowo ustawa o CIT w art.16 ust. 1 pkt 60 wskazuje, iż nie uważa się za koszt uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez jej udziałowca posiadającego w kapitale spółki nie mniej niż 25 proc. udziałów, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec takiego udziałowca osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki.
W praktyce nadużywanie zwrotnego finansowania w formie pożyczek od wspólników jest niepożądane, szczególnie z punktu widzenia kontrahentów spółki, w której ogranicza się wielkość kapitału zakładowego do ustawowego minimum, w odróżnieniu od szerokiej, ekspansywnej działalności spółki.