Bogatszy w doświadczenia wynikające z życia w gospodarce rynkowej polski konsument staje się coraz bardziej świadomy zagrożeń, jakie spotkać może na rynku, zarówno jeżeli chodzi o bezpieczeństwo kupowanych towarów, jak i techniki marketingowe kontrahenta profesjonalisty.

Agnieszka Lupińska radca prawny, Kancelaria Prawna GLN Rozwój technologiczny skutkuje coraz większym skomplikowaniem dóbr konsumenckich, a rywalizujący sprzedawcy stosują coraz bardziej wyrafinowane metody zdobywania klientów. Z tego powodu bardzo wiele przepisów regulujących ochronę konsumenta przyznaje konsumentowi swoiste prawo do informacji, z którym korespondują obowiązki informacyjne kontrahenta profesjonalisty. W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na przepisy o charakterze podstawowym, w tym na ustawę z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, która naruszenie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji uznaje za przykład praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Obowiązek udzielania konsumentom prawdziwej i pełnej informacji wynika również z przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Ustawa ta określa, jakiego typu zachowania rynkowe w zakresie rozpowszechniania informacji mogą być uznane za czyny nieuczciwej konkurencji. Czynami nieuczciwej konkurencji są m.in. takie praktyki, jak: stosowanie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd oznaczeń przedsiębiorstwa, sprzedawanych towarów lub świadczonych usług, rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji o stosowanych cenach, posługiwanie się nieprawdziwymi atestami, i nierzetelnymi informacjami o wyróżnieniach lub oznaczeniach produktów lub usług. Przepisy różnych innych ustaw, których celem jest ochrona konsumentów, określają generalne i szczególne obowiązki przedsiębiorców dotyczące znakowania towarów i usług oraz informowania konsumentów o związanych z nimi zagrożeniach. Podstawowe znacznie ma ustawa z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów, nakładająca na przedsiębiorców obowiązek dostarczania konsumentom informacji umożliwiających im ocenę zagrożeń związanych z produktem w czasie zwykłego lub możliwego do przewidzenia okresu jego używania, jeżeli takie zagrożenia nie są natychmiast zauważalne, a także informacji dotyczących możliwości przeciwdziałania tym zagrożeniom. Bardziej szczegółowe wymogi zawierają przepisy dotyczące bezpieczeństwa poszczególnych rodzajów produktów, np. zabawek czy leków. Wiele obowiązków informacyjnych nakładają na przedsiębiorców przepisy ustawy z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (regulujące problematykę umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa oraz na odległość), ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego, ustawy z dnia z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim, a także ustawy z dnia 13 lipca 2000 r. o ochronie nabywców prawa korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku oraz o zmianie ustawy Kodeks cywilny, Kodeks wykroczeń i ustawy o księgach wieczystych i hipotece (regulujące tzw. timesharing). Warto także zwrócić uwagę, iż w odniesieniu do wszystkich tych umów, powszechnie określanych jako umowy konsumenckie, istnieje ogólny wymóg formułowania ich treści w sposób jasny i przystępny dla konsumenta. Podobny wymóg stosuje się do ogólnych warunków umów, które – zgodnie z k.c. kodeksu cywilnego – powinny być redagowane jednoznacznie i w sposób zrozumiały. Postanowienia niejednoznaczne tłumaczy się zawsze na korzyść konsumenta.