Subskrybuj nas na Youtube
Województwo mazowieckie, najbardziej innowacyjny region w Polsce, jest średniakiem na tle Europy, choć od powstania pierwszych regionalnych strategii innowacji minęło 10 lat – wynika z raportu Deloitte. Opracowanie jest zgodne z tezami Komisji Europejskiej. Oto główne przeszkody na drodze do większej konkurencyjności i innowacyjności polskich województw wg Deloitte i KE. Wina leży zarówno po stronie biznesu, jak i sfery publicznej.
1 Firmy tylko deklarują chęć prowadzenia badań
Nakłady na B+R wynoszą jedynie 0,79 proc. PKB, z czego firmy angażują zaledwie 0,25 proc. To pokazuje, że przedsiębiorstwa nie są zainteresowane finansowaniem badań i wdrażaniem wyników ich prac. – W tej perspektywie finansowej zarówno uczelnie, instytuty badawcze, jak i przedsiębiorstwa przechodziły przez okres modernizacji. Dopiero w kolejnej perspektywie 2014–2020 będziemy tak kierowali programy pomocowe, by wymuszały na przedsiębiorcach implementację wyników badań – tłumaczy Paweł Orłowski, wiceminister w resorcie rozwoju regionalnego.
2 Zbyt niski kapitał społeczny
Polacy nie ufają sobie nawzajem, co przekłada się na relację państwo – obywatel. Państwo czuje potrzebę kontrolowania obywatela na każdym kroku, a konsekwencjami są rozbudowany aparat administracji i nadmierna biurokracja. Pod względem oceny przez mieszkańców różnych aspektów działania samorządu wszystkie województwa uplasowały się w trzeciej, ostatniej setce rankingu KE.
3 Brak oceny przyjętych planów
Większość regionów pisze strategie innowacyjności, ale ich nie rozlicza. – Dotychczas w niewielu województwach wprowadzono systemowy monitoring i ocenę polityki innowacyjności – mówi Dionizy Smoleń, menedżer w dziale konsultingu, sektor publiczny Deloitte. Znaczy to tyle, że nikt nie sprawdza, czy produkowane dokumenty faktycznie powodują wymierne skutki, czy są jedynie zamkami rysowanymi za pomocą atramentu.
4 Niejasny podział zadań
Choć władze regionów nie miały problemów z przygotowaniem strategii innowacyjności, to mają je przy podziale zadań pomiędzy poszczególne instytucje. Większość dopiero analizuje, kto i w jakim zakresie mógłby wziąć odpowiedzialność za kolejne etapy realizacji strategii. Co może się okazać trudne. Województwa nie wiedzą dokładnie, jakimi instytutami i laboratoriami dysponują oraz jaki jest ich potencjał badawczy.
5 Mało środków własnych
Podstawowym źródłem finansowania B+R pozostają pieniądze z UE. Samorządy województw, podobnie jak firmy, przeznaczają mało środków na rozwój innowacyjności, poprzestając na dopuszczalnych w umowach z Komisją minimalnych wkładach własnych. Ponadto tylko najbogatsze dysponują wystarczającym zapleczem badawczym, które skoncentrowane jest w stolicach kosztem podregionów.
6 Społeczeństwo informacyjne – ładne pojęcie bez pokrycia
Większość regionów ma słabe wyniki w tworzeniu społeczeństwa informacyjnego. Ten termin wciąż pozostaje jedynie terminem politologicznym. Województwa nie rozwinęły usług online ani nie umożliwiły dostępu mieszkańcom do internetu. Do końca lipca we wszystkich 16 województwach wybudowano w sumie 422,6 km sieci internetu szerokopasmowego z niemal 18,9 tys. km zaplanowanych w tej perspektywie finansowej. Raport KE także w tej kwestii prezentuje podobne wnioski. Nasze województwa pod względem gotowości technologicznej zajmują miejsca od 195. w dół.
7 Niska jakość badań
– Słabą stroną innowacyjności jest jakość systemu badań, w tym głównie transfer osiągnięć naukowych do przedsiębiorstw. Dodatkowo uczelnie zamiast ze sobą współpracować, konkurują – ocenia Magdalena Burnat-Mikosz, partner zarządzający zespołem R7D and Government w Europie Środkowej Deloitte. W konsekwencji się zdarza, że uczelnie finansują bardzo podobne projekty, w dodatku nie dbając o to, by wyniki ich badań znalazły zastosowanie w firmach.
8 Brak różnorodności
Innowacje najszybciej pojawiają się w regionach, gdzie środowisko biznesowe składa się z różnych branż. Nasze regiony charakteryzuje biznesowa monokultura. Najlepsze pod tym względem jest Mazowsze, które w rankingu KE uplasowało się na 72. pozycji. Reszta wypadła znacznie słabiej. Na przykład Podkarpacie jest na 257. pozycji, czyli piątej od końca.
9 Mało patentów
Polskie regiony może mają potencjał, ale pod względem liczby patentów i publikacji naukowych wypadają słabo. Liderem na 103. pozycji jest Mazowsze. Wysoko – na 142. miejscu – uplasowała się Małopolska. Reszta jest w ostatniej setce rankingu KE.
10 Brak infrastruktury
Innowacyjny region można budować, kiedy istnieją podstawowe elementy infrastruktury. Z tego względu raport KE w ogólnej ocenie konkurencyjności bierze pod uwagę także dostęp do służby zdrowia, edukacji podstawowej i wyższej. Najgorzej w przypadku polskich województw jest tradycyjnie z dostępem do dróg, kolei i służby zdrowia. Lepiej jest z edukacją.