Kto obecnie może być pełnomocnikiem akcjonariusza na walnym zgromadzeniu, a kto będzie nim mógł być po zmianach przepisów, które wejdą w życie 3 sierpnia tego roku?
dr hab. KATARZYNA BILEWSKA
adwokat, Kancelaria Salans
Kodeks spółek handlowych (k.s.h.) ustala zasadę, że pełnomocnikiem akcjonariusza na walnym zgromadzeniu może być w zasadzie każdy, kto ma zdolność do czynności prawnych i nie jest objęty wyłączeniami określonymi w k.s.h.
W obecnym stanie prawnym ograniczenia w sprawowania funkcji pełnomocnika akcjonariusza na walnym zgromadzeniu wprowadza jednolicie – w przypadku spółek niepublicznych i publicznych – art. 412 par. 3 k.s.h., który stanowi, że pełnomocnikami na walnym zgromadzeniu nie mogą być członkowie zarządu oraz pracownicy spółki.
Od 3 sierpnia 2009 r. warunki pełnienia funkcji pełnomocnika akcjonariusza na walnym zgromadzeniu ulegną zmianie w odniesieniu do spółek publicznych. Zgodnie z brzmieniem nowego art. 4122 k.s.h. zakaz sprawowania funkcji pełnomocników przez członków zarządu i pracowników spółki będzie utrzymany jedynie w odniesieniu do spółek niepublicznych, natomiast przestanie obowiązywać w odniesieniu do spółek publicznych (art. 4122 par. 1, 2 k.s.h.). Innymi słowy członkowie zarządu i pracownicy spółki będą mogli reprezentować akcjonariuszy spółki publicznej na zgromadzeniu. Taka reprezentacja będzie jednak dopuszczalna po spełnieniu określonych warunków. Szczególne wymogi, związane z konfliktem interesów, obowiązywać będą w spółkach publicznych zresztą nie tylko, gdy pełnomocnikami będą członkowie zarządu spółki, ale także, gdy akcjonariuszy reprezentować będą członkowie rady nadzorczej, likwidatorzy, członkowie organów lub pracownicy spółki lub spółdzielni zależnej (art. 4122 par. 3 k.s.h.).
Upoważnienie do reprezentowania akcjonariusza przez pełnomocnika sprawującego w spółce funkcję kreującą konflikt interesów będzie ograniczone tylko do jednego walnego zgromadzenia. Ponadto w takim przypadku wykluczona będzie możliwość udzielenia dalszego pełnomocnictwa (substytucji). Jednocześnie pełnomocnik taki będzie zobowiązany do ujawnienia akcjonariuszowi wszelkich okoliczności wskazujących na istnienie bądź możliwość wystąpienia konfliktu interesów.
Podczas głosowania na zgromadzeniu pełnomocnik będzie natomiast zobowiązany do stosowania się do instrukcji udzielonych przez akcjonariusza. W świetle nowego stanu prawnego instrukcja będzie miała jednakże charakter zasadniczo wewnętrzny. To znaczy, że jej naruszenie skutkować będzie odpowiedzialnością odszkodowawczą pełnomocnika wobec akcjonariusza – mocodawcy, jednakże nie wpłynie na ważność uchwał powziętych z udziałem pełnomocnika.