Za zmniejszaniem zużycia energii w przedsiębiorstwie przemawiają korzyści finansowe i ekologiczne. W niektórych firmach oszczędności mogą sięgnąć nawet 30 proc. dotychczasowych wydatków na pobór energii i ciepła.
Zmniejszenie ilości spalanych paliw przynosi w efekcie redukcję szkodliwej emisji dwutlenku węgla. Obniżanie zużycia energii elektrycznej i ciepła w firmie przekłada się na zmniejszenie wydatków, ale także na ograniczenie negatywnego wpływu, jaki energochłonne przedsiębiorstwo ma na środowisko naturalne.

Oszczędne sterowanie

Ponad 60 proc. Polaków stara się w miejscu swojej pracy oszczędnie korzystać z energii elektrycznej - wynika z badań przeprowadzonych przez IPSOS wśród pracowników reprezentujących 11 branż gospodarki. Sposoby oszczędzania energii różnią się w zależności od branży i rodzaju działalności prowadzonej przez daną firmę, np. w budownictwie z reguły wyłączane są urządzenia, z których się na bieżąco nie korzysta, w placówkach usługowych główną metodą oszczędzania energii jest stosowanie energooszczędnych świetlówek, a w sklepach montowane są rozwiązania czasowo wyłączające pobór energii przez z góry określone urządzenia.
W przedsiębiorstwach największe oszczędności można osiągnąć dzięki stosowaniu nowych metod sterowania pracą silników i maszyn elektrycznych. Eksperci RWE szacują, że nawet 60 proc. energii jest konsumowane w firmach właśnie przez silniki i maszyny. Właściwe zarządzanie poborem energii może przynieść ogromne oszczędności. Z kolei postawienie na nowoczesne sposoby ogrzewania (np. baterie słoneczne, pompy ciepła i rekuperacja) może dać znaczące oszczędności w wytwarzaniu i zużyciu ciepła. Zdaniem ekspertów inwestycja w budowę systemu sterowania poborem energii i ciepła w firmie wymaga nakładów rzędu 200-300 zł na 1 mkw. Jednak taka inwestycja zwraca się najdalej w ciągu 2-3 lat - oszczędny pobór energii oznacza bowiem zmniejszenie o 20-30 proc. wydatków na energię i ciepło.

Wsparcie finansowe

Oprócz finansowania inwestycji energooszczędnych ze środków własnych przedsiębiorcy mogą otrzymać na takie przedsięwzięcia dotacje, pożyczki i kredyty z kasy publicznej - z funduszy europejskich (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko oraz Regionalne Programy Operacyjne na lata 2007- 2013), a także ze środków krajowych (Fundusz Termomodernizacji i Fundusz Kredytu Technologicznego zarządzane przez Bank Gospodarstwa Krajowego, EkoFundusz oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej). Jeśli firma nie korzysta z dotacji publicznych, a jednocześnie nie dysponuje kredytem bankowym może sięgnąć po kontrakting (ang. - contracting). W takim przypadku cały proces inwestycyjny służący zmniejszeniu zużycia energii, w tym jego finansowanie, jest zapewniony przez wyspecjalizowaną firmę zewnętrzną, zwaną kontraktorem. Współpraca z kontraktorem zakłada wnoszenie na jego rzecz opłat w uzgodnionej wysokości, zapewniającej mu zwrot zainwestowanego w dany projekt kapitału. Opłaty te są zazwyczaj równoważone oszczędnościami w wydatkach na energię.
W przypadku włączenia w realizację inwestycji wyspecjalizowanej firmy partnerskiej zwrot kosztów jest pochodną osiągniętych oszczędności energii. Zaoszczędzone pieniądze są wówczas dzielone między użytkownika instalacji i kontraktora, zgodnie z procedurą ustaloną w umowie, którą obie strony podpisują przed podjęciem współpracy. Po przekazaniu partnerowi stosowanych opłat z efektów energomodernizacji korzysta wyłącznie użytkownik efektywnej instalacji.

Audyt energetyczny

Firma, która zamierza zredukować zużycie energii, powinna najpierw przeprowadzić audyt energetyczny. Badanie to ma na celu sporządzenie rozkładu poboru energii w czasie. Najprostszą metodą uzyskania charakterystyki zużycia energii jest codzienne odczytywanie stanów licznika w ciągu np. jednego miesiąca. W zależności od tego, jak dokładny rejestr firma chce uzyskać, odczyty można prowadzić w krótszych odstępach, np. co godzinę, na zakończenie każdej zmiany lub w odstępach dobowych bądź tygodniowych. Stany licznika monitorowane w ciągu miesiąca warto zestawić z danymi zawartymi na fakturach przesłanych przez dostawcę energii. Regularne uzupełnianie takich zestawień prowadzi do uzyskania obrazu w zakresie tendencji zużycia energii w firmie i opracowania analiz, które pozwalają na zaprojektowanie, a następnie wdrożenie działań oszczędnościowych.
W zależności od wielkości firmy zadanie wprowadzenia oszczędności energetycznych w firmie można powierzyć jednej osobie lub zespołowi pracowników. W dużych firmach realizacja audytu energetycznego wymaga pracy niezależnego specjalisty. Celem audytu jest wprowadzenie na stałe mechanizmu kontroli procesów energetycznych, który pozwoli na stworzenie systemu sterowania poborem energii i eliminację nadmiernego, nieracjonalnego zużycia energii.
JAK OSZCZĘDZAĆ ENERGIĘ
Działania w zakresie oszczędzania energii w firmie
• 58 proc. - wyłączanie niepotrzebnego oświetlenia,
• 38 proc. - wyłączanie niewykorzystywanych urządzeń,
• 21 proc. - stosowanie energooszczędnych źródeł światła,
• 9 proc. - stosowanie energooszczędnych urządzeń,
• 5 proc. - stosowanie czasowych wyłączeń energii,
• 4 proc. - ograniczenie korzystania z urządzeń zasilanych energią za cenę rezygnacji z komfortu użytkowników,
• 3 proc. - unikanie zbytecznego korzystania z urządzeń.
Źródło: IPSOS, 2008 r.