Deklarując zamiar kupna zakładu ubezpieczeń za środki, które w danym momencie nie leżą w dyspozycji kupca, należy się liczyć ze sprzeciwem organu nadzoru.
ORZECZENIE
Wyrokiem z 12 grudnia zeszłego roku Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wcześniejszy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w sprawie nabycia kolejnej puli akcji PZU przez Eureko, w wyniku czego Eureko miało przekroczyć próg 33 proc. akcji polskiej spółki. Zdaniem NSA sąd I instancji zbyt pobieżnie ocenił stan faktyczny, który wyglądał następująco: w styczniu 2006 r. Eureko powiadomiło ówczesną Komisję Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych (KNUiFE)o zamiarze nabycia ponad 2,7 mln akcji PZU od Manchester Securities Corp. Wartość transakcji miała wynieść ok. 885 mln zł. Pieniądze przeznaczone na transakcję miały pochodzić z 58 mln euro z podwyższenia kapitału zakładowego Eureko i z 175 mln euro z zaliczki wypłaconej na poczet dywidendy przez Achmea Holding, którego Eureko jest 100-proc. właścicielem. W umowie przedwstępnej Eureko z Manchester Securities zapisano również, że w drugiej racie płatności holenderska spółka zapłaci też 50 proc. dywidendy otrzymanej od PZU, której wartość nie była wówczas znana.

Raport, którego nie było

Komisja zażądała raportu finansowego Achmei Holding, którego nie otrzymała. Ponadto okazało się, że spodziewana dywidenda od Achmei jest tzw. dywidendą międzyczasową: według holenderskiego prawa spółka najpierw ją wypłaca, a po opublikowaniu raportu rocznego, jeśli okaże się, że stosunek aktywów do pasywów jest niekorzystny, akcjonariusze ją zwracają. W sierpniu 2006 r. zatem Komisja Nadzoru Finansowego - następczyni KNUiFE - wydała ostateczną decyzję wyrażającą sprzeciw wobec przekroczenia przez Eureko progu 33 proc. akcji PZU, powołując się na art. 35 ust. 4 pkt 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił połączone skargi Eureko i Achmei na sprzeciw KNUiFE, podkreślając, że ta miała prawo domagać się od Eureko pełnych sprawozdań finansowych swoich i spółki zależnej. NSA uchylił ten wyrok. WSA ponownie oddalił skargi.

Sprzeciw nadzoru

Zdaniem WSA wytyczne NSA dotyczyły tylko kwestii proceduralnych, nie zaś meritum sprawy. Sąd zatem zastosował literalną wykładnię art. 35 ust. 4 pkt 2 u. o d.u., który mówi, iż organ nadzoru może zgłosić sprzeciw wobec objęcia akcji polskiego ubezpieczyciela, jeśli środki na ten cel pochodzą z kredytu, pożyczki albo są w inny sposób obciążone. Według sądu, nie dało się udowodnić, że środki przeznaczone na przekroczenie progu 33 proc. akcji PZU nie są obciążone. Choćby przyszła dywidenda od PZU była bezdyskusyjna, tych środków w momencie zgłoszenia zamiaru kupna akcji po prostu nie było - zaznaczył sąd w ustnych motywach wyroku.
Eureko ma obecnie 33 proc. akcji PZU minus jedna akcja. Akcje będące przedmiotem umowy z Manchester Securities zostały sprzedane innemu podmiotowi, ale Eureko zapewnia, że jest w stanie kupić podobny pakiet od innego akcjonariusza.
Sygn. akt VI SA/Wa 364/08