Będzie chaos i wzrost szarej strefy w akcyzie

Pośpiesznie procedowane zmiany w mapie akcyzowej wskazują na charakter fiskalny. Szczególnie że postulaty branży nie są brane pod uwagę – podsumowali eksperci ZPP na spotkaniu zorganizowanym podczas XXIII Forum Ekonomicznego w Karpaczu.

W lipcu, mimo zapowiedzi rządu, że stabilność i przewidywalność prawa to fundament w nowej kadencji, Ministerstwo Finansów ogłosiło, że zmieni ścieżkę nakreśloną trzy lata temu na mapie akcyzowej. Zamiast dotychczasowych 10-proc. podwyżek co roku na wszystko zaproponowało podwyżki od 25 proc. w przypadku papierosów do nawet 75 proc. w przypadku płynów do e-papierosów. – Mamy już wrzesień, a projekt wciąż nie jest gotowy. Co oznacza, że branży tytoniowej zostanie za mało czasu na przygotowanie – zauważył Marcin Nowacki, wiceprezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców. Do tego, jak dodał, resort jest coraz mniej otwarty na dialog z sektorem. Dowodem na to jest ostatnio zwołana konferencja uzgodnieniowa, na której ministerstwo nie przychyliło się do żadnych propozycji przedsiębiorców i nie pokazało nowej wersji projektu.

– Po niej jest tylko więcej znaków zapytania – dodał Marcin Nowacki. Nie wiadomo bowiem, ani jaka będzie akcyza, ani od kiedy będzie obowiązywała.

– W przypadku zmiany oznaczeń akcyzowych firmy będą miały dwa miesiące na to, by stare znaki zastąpić nowymi. Ten okres powinien wynosić co najmniej sześć miesięcy z uwagi na czas rotowania produktów. Postulatów w tej sprawie resort również nie przyjął, co pokazuje, że dziś nie ma już mowy o dialogu. Zmiany tego rodzaju powinny być realizowane w oparciu o dyskusje i poszanowanie biznesu – stwierdził Jacek Podgórski, dyrektor departamentu Relacji i Rozwoju ZPP, oraz podkreślił, że z badań przedsiębiorców wynika, iż brak przewidywalności i transparentności prawa to problem, z którym dziś mierzą się firmy.

Do tego zwiększenie akcyzy wydaje się niezasadne w kontekście trwających prac nad zmianą Dyrektywy 2011/64/UE. Dokonując wcześniejszych podwyżek akcyzy, Polska pozbawia się możliwości elastycznego prowadzenia polityki akcyzowej.

Tymczasem polska branża nikotynowa ma ogromne znaczenie dla gospodarki, odgrywa kluczową rolę w generowaniu wpływów do budżetu państwa, tworzy wiele miejsc pracy, a także realizuje istotne inwestycje, które wspierają rozwój gospodarczy kraju. Podejście resortu to dowód na brak tworzenia przewidywalnego otoczenia prawno-instytucjonalnego, które zapewni transparentność relacji na linii biznes–sektor publiczny. To też ryzyko wystąpienia zaburzeń na rynku. Szczególnie że obok drastycznych podwyżek resort finansów zaproponował obłożenie akcyzą w wysokości 40 zł urządzeń do alternatywnych wyrobów nikotynowych. Tym samym Polska byłaby niechlubnym pierwszym przykładem kraju Unii Europejskiej, który wprowadza tak kontrowersyjne rozwiązania.

Zdaniem ekspertów to droga do odrodzenia się szarej strefy w Polsce, co osłabi legalnie działający biznes oraz pozbawi wpływów budżet państwa. Obecnie szara strefa wynosi poniżej 5 proc.

– Istnieje zagrożenie, że zakładany cel fiskalny nie zostanie osiągnięty – zauważył Jacek Podgórski. Szczególnie że historia pokazuje, iż skokowe zmiany w wysokości opodatkowania czy stawek akcyzy zazwyczaj nieuchronnie prowadzą do powiększania się szarej strefy. Polska walczyła z nią dekadę temu. Musiały upłynąć lata, by udało się ją ograniczyć. Jak zauważają eksperci, to zasługa partnerstwa, współpracy branży z KAS oraz porozumienia w sprawie kierunku prowadzenia polityki akcyzowej.

– Znaczne zmiany w wysokości stawek akcyzy w połączeniu z pośpiesznym wprowadzeniem zmian doprowadzą do upadku uczciwych, działających zgodnie z prawem przedsiębiorstw na korzyść nielegalnych sprzedawców, a w skrajnych przypadkach organizacji mafijnych. Powstaje obawa, czy wpływy do budżetu państwa wynikające z proponowanego kształtu ustawy nie zostaną w dużej mierze skonsumowane przez większe potrzeby działania na rzecz zwalczania nielegalnego handlu – podkreślił Jacek Podgórski.

Eksperci uważają też, że akcyza na urządzenia do vapowania nie wyeliminuje ich z rynku. Nadal Polska będzie zalewana importowanymi z Chin produktami, które będą oferowane przez azjatyckie platformy sprzedażowe.

– Zwiększy się tylko ryzyko ich stosowania, bo będą to towary bez żadnych standardów bezpieczeństwa – zauważył Jacek Podgórski.

Poseł Ryszard Petru, który podczas forum w Karpaczu został zaproszony do panelu „Przewidywalność podatkowa dla przedsiębiorstw w kontekście wyzwań polityki fiskalnej państwa”, poproszony o komentarz dla DGP w sprawie opodatkowania urządzeń do vapowania stwierdził, że powinno się koordynować podatki w ramach UE, by nie narazić się na arbitraż.

Organizator: