Davos: Trójmorze otwiera nowe możliwości

Światowe Forum Ekonomiczne stało się okazją do promocji idei Trójmorza – współpracy 13 krajów ważnej dla Polski oraz Unii Europejskiej, ale liczącej się również w skali globalnej

„Trójmorze jako czynnik napędzający europejski wzrost” – taki był temat sesji otwierającej wydarzenia w Three Seas New Opportunities Hub, pawilonie Trójmorza zorganizowanym podczas Światowego Forum Ekonomicznego w Davos 15–19 stycznia.

Wystąpienie wprowadzające do dyskusji wygłosił Paweł Nierada, pierwszy wiceprezes Banku Gospodarstwa Krajowego. Polski bank rozwoju jest zaangażowany w inicjatywę Trójmorza, a we współpracy z amerykańskim think tankiem Atlantic Council przygotował pawilon w Davos oraz program merytoryczny.

Paweł Nierada na wstępie podkreślił znaczenie popularyzacji idei Trójmorza. Następnie przypomniał ostatni raport Światowego Forum Ekonomicznego poświęcony ryzyku, w którym mowa jest o rozmaitych zagrożeniach związanych m.in. ze sztuczną inteligencją, dezinformacją, niewystarczającymi zasobami, zmianami klimatycznymi czy inflacją.

Przypomniał, że region Trójmorza zamieszkuje 125 mln ludzi, a potrzeby inwestycyjne przekraczają 650 mld euro, i to tylko w kontekście doprowadzenia infrastruktury energetycznej, cyfrowej i transportowej do poziomu odpowiadającego temu w zachodniej części Unii Europejskiej.

Jednak jak podkreślił Paweł Nierada, jeszcze ważniejszy od potrzeb jest potencjał Trójmorza dla rozwoju biznesu, a także podnoszenia jakości życia.

– Jako polski bank rozwoju, wraz z naszymi partnerami, odpowiednikami w innych krajach, pięć lat temu utworzyliśmy Fundusz Inwestycyjny Inicjatywy Trójmorza – przypomniał Paweł Nierada.

Fundusz zgromadził 1 mld euro kapitału, który został wykorzystany do realizacji pięciu projektów zaspokajających potrzeby i jednocześnie dowodzących, jaki jest potencjał krajów Trójmorza.

– Wygeneruje to 6 mld euro wartości dodanej dla gospodarek regionu – dodał Paweł Nierada.

W dyskusji na temat znaczenia Trójmorza dla wzrostu Europy wzięli udział: Nobumitsu Hayashi, gubernator Japońskiego Banku Współpracy Międzynarodowej (JBIC), Mariya Gabriel, wicepremier i minister spraw zagranicznych Bułgarii (w latach 2017–2023 komisarz europejska), Frederick Kempe, prezydent i CEO Atlantic Council, oraz Beata Daszyńska-Muzyczka, ambasador – specjalny przedstawiciel Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej do spraw Inicjatywy Trójmorza. Dyskusję prowadził Ian Brzezinski, senior fellow Atlantic Council.

Uczestnicy nie mieli wątpliwości co do potencjału i efektów, jakie może przynieść współpraca w ramach Trójmorza, oraz tego, że korzyści mogą wykraczać daleko poza granice regionu.

Nobumitsu Hayashi w pierwszej kolejności zwrócił uwagę na połączenie (connectivity), w szczególności w ramach sektora energetycznego, a także na wielkość Trójmorza. Ten wątek powracał w dyskusji – rozmiar regionu, wielkość jego rynku, zasoby mają znaczenie dla największych światowych inwestorów, w tym azjatyckich.

Mariya Gabriel wiele mówiła o Trójmorzu w kontekście Unii Europejskiej. Zwróciła uwagę, że kraje tego regionu są jednocześnie państwami członkowskimi organizacji, co oznacza np. zharmonizowanie prawa i przewidywalność. To ważne między innymi dla przedsiębiorców planujących dywersyfikację i zwiększenie bezpieczeństwa swoich łańcuchów dostaw.

Perspektywę amerykańską wniósł do dyskusji Frederick Kempe. Szef Atlantic Council powiedział, że Trójmorze dopełnia Europę, wiele mówił też o kontekście Ukrainy oraz wsparciu dla tego kraju. Zachęcał, aby Trójmorze działało bardziej ekspansywnie i np. poszło dalej niż Unia Europejska, zapraszając Ukrainę do członkostwa. Na Ukrainę, w kontekście solidarności i możliwości gospodarczych, zwracał uwagę też Nobumitsu Hayashi.

Beata Daszyńska-Muzyczka opisała Trójmorze na tle świata. Przypomniała, że grupa Trójmorza została powołana w 2015 r. w Nowym Jorku, gdy na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ przyjmowano Agendę Zrównoważonego Rozwoju 2030. Zwracała też uwagę, że rozwój infrastruktury w regionie – transportowej, energetycznej, cyfrowej, ma znaczenie dla samego regionu, a także dla efektywnego wspierania i odbudowy Ukrainy. Najlepszym dowodem jest hub funkcjonujący w Rzeszowie.

– W tej chwili trwa rywalizacja o to, jakie wartości, jakie instytucje, jakie kraje zdefiniują przyszłość. Na Trójmorze należy patrzeć w tym świetle – podsumowywał Frederick Kempe.

Najbliższy szczyt inicjatywy Trójmorza odbędzie się 11 kwietnia 2024 r. w Wilnie. O tym również była mowa podczas dyskusji w Davos, m.in. jako o okazji, aby eksponować atuty regionu i możliwości, jakie stwarza dla biznesu.

Trójmorze, obok Polski, tworzy 12 państw: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Grecja, Litwa, Łotwa, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Węgry. Nazwa pochodzi od trzech mórz: Bałtyckiego, Adriatyckiego i Czarnego, nad którymi leżą państwa, które stworzyły inicjatywę – Grecja dołączyła we wrześniu 2023 r.

partner relacji