Raport: ubezpieczenia w walce ze skutkami zmian klimatu

Polska Izba Ubezpieczeń przedstawiła raport „Klimat rosnących strat. Rola ubezpieczeń w ochronie klimatu i transformacji energetycznej”. Pokazuje on ryzyka i straty związane ze stanem klimatu, a także sposoby, jakimi można walczyć z niekorzystnymi zmianami

Ponad 600 mld dol. strat przyniosły w latach 2019–2021 katastrofy naturalne na świecie. W Polsce w skali 40 lat zostały one oszacowane na 16 mld euro. Nie ulega niestety wątpliwości, że dalsze ocieplenie będzie postępować, natomiast dobra wiadomość jest taka, że jego skalę można ograniczyć. Choć nie jest to łatwe.

Raport Polskiej Izby Ubezpieczeń (PIU) wymienia kilka kluczowych skutków zmian klimatu. Pierwszym jest wzrost ekstremalnych temperatur na lądzie i jego konsekwencje. Przyczynia się on do ponadmiarowych śmierci i suszy, w tym rolniczych, ekologicznych i hydrologicznych. Kolejny skutek to silne opady atmosferyczne na lądzie, które zamiast poprawy sytuacji jeszcze bardziej ją pogarszają, wywołując powodzie błyskawiczne. Do tego dochodzą inne katastrofy naturalne, takie jak huragany i silne wiatry.

Związane z ociepleniem niedobory wody, której już jest za mało – np. w Polsce – mają konsekwencje o szerokim zasięgu. Oprócz rolnictwa uderzają m.in. w energetykę, w tym jądrową, odgrywającą strategiczne znaczenie dla stabilizacji i bezpieczeństwa systemów elektroenergetycznych.

Publikacja PIU przywołuje modele makroekonomiczne opracowane przez naukowców z Europejskiego Banku Centralnego i Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń. Wskazują one, że w razie niepodejmowania żadnych działań prewencyjnych, obniżających poziom narażenia społeczeństw i gospodarki na negatywne skutki występowania katastrof naturalnych, będziemy mieć do czynienia z ich lawinowym przyrastaniem. Przy zwiększeniu temperatury do 2050 r. o 1,5 st. C wzrost kosztów w Europie zwiększy się z tego tytułu o 100 proc., a przypadku jej zwiększenia o 2 st. C do 2100 r. – aż o 716 proc.

Raport PIU wymienia sposoby na niwelowanie zmian klimatu i ograniczanie ich negatywnych konsekwencji. Potrzebne jest spójne zarządzanie ryzykiem klimatycznym w skali kraju, w tym prewencja, np. przeciwpowodziowa. Są wyliczenia dokładnie pokazujące, jaki finansowy efekt przynosi zastosowanie takich rozwiązań.

Same ubezpieczenia mają natomiast do odegrania fundamentalną rolę. Specjalne produkty i oferty wspierają podmioty realizujące inwestycje proekologiczne czy – patrząc szerzej – wpisujące się w idee ESG. Ubezpieczyciele występują również w roli inwestorów instytucjonalnych i sami angażują się w tego typu przedsięwzięcia, lokując powierzany im kapitał klientów np. w inwestycje związane z odnawialnymi źródłami energii.

Innym ich zadaniem jest pomoc w zarządzaniu ryzykami będącymi konsekwencjami zmian klimatycznych i pokrywanie związanych z nimi strat.

– Ubezpieczenia mają kluczowe znaczenie dla odporności społecznej i gospodarczej na skutki występowania katastrof naturalnych. Jest to wyraźnie widoczne w skrajnych przypadkach, gdy katastrofa mocno uderza w gospodarkę regionu. Liczba zawartych ubezpieczeń, zakres ochrony i wysokość odszkodowań mają szczególne znaczenie przy ocenie wpływu katastrof na gospodarkę państwa. Ich skutki mogą tworzyć niebezpieczną spiralę ograniczania wzrostu i rosnącego zadłużenia – mówi Jan Grzegorz Prądzyński, prezes PIU.

Walka ze zmianami klimatu oraz ich konsekwencjami jest zadaniem dla wszystkich. To ważne, by klienci dobrze się ubezpieczali, by mieli świadomość, jak kluczowa jest odpowiednia ochrona, by unikali niedoubezpieczenia. Problemem jest luka ubezpieczeniowa, powstająca, gdy suma ubezpieczenia nie wystarcza np. do odtworzenia działalności gospodarczej czy odbudowy zniszczonego domu (trzeba pamiętać o inflacji). Należy też uwzględnić różne występujące rodzaje ryzyka.

Partner