W ramach prac Parlamentarnego Zespołu ds. Zdrowia Publicznego dyskutowano
o sposobach skutecznej walki z nałogiem palenia, a zagadnieniem zajęli się wybitni polscy eksperci, w tym lekarze, którzy przywołali doświadczenia innych krajów w tym obszarze.

Profesor Andrzej Sobczak z Wydziału Nauk Farmaceutycznych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach opowiedział o strategii redukcji szkód w Szwecji i Wielkiej Brytanii. Te dwa kraje odnotowały znaczący spadek użytkowników tradycyjnych wyrobów tytoniowych dzięki popularyzacji e-papierosów i tzw. snus-ów. Zwrócił uwagę, że istotnym czynnikiem pozostaje tutaj także edukacja.

- Na podstawie Cochrane Library, która ma na celu udostępnianie wyników dobrze przeprowadzonych, kontrolowanych badań będących kluczowym zasobem w medycynie opartej na dowodach, we wrześniu 2021 podano, że istnieją dowody o „umiarkowanej pewności”, że e-papierosy z nikotyną zwiększają wskaźniki rzucania palenia w porównaniu z NTZ (nikotynowa terapia zastepcza), a już w listopadzie 2022, że istnieją dowody o „wysokiej pewności” – mówił prof. Sobczak. - Wytyczne NICE (National Institute for Health and Care Excellence, Wielka Brytania) to oparte na dowodach zalecenia dotyczące opieki zdrowotnej. Obejmują one m.in. NTZ oraz e-papierosy, aby pomóc ludziom rzucić palenie lub zmniejszyć szkody spowodowane tym nałogiem. Według tychże wytycznych, interwencje dotyczące bezwzględnych szkód związanych z waporyzacją, które mają na celu odstraszenie młodych. Muszą być starannie zaprojektowane, tak, aby nie wprowadziły w błąd ludzi (zwłaszcza palaczy) co do względnych szkód związanych z paleniem i waporyzacją – dodał profesor.

Szwecja i czyste płuca

Prof. Wojciech Rogowski, Koordynator Oddziału Onkologii Klinicznej, Chemioterapii, Badań Klinicznych Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Słupsku, mówił m.in. o przypadłości łączonej z paleniem tytoniu, czyli raku płuc. - Rak płuca jest najczęstszą przyczyną zgonów spowodowanych nowotworami wśród mężczyzn we wszystkich krajach Europy, za wyjątkiem Szwecji. Rząd Szwecji podnosił ceny na papierosy utrzymując niższą cenę dla snusu – zmuszając większość palaczy do rzucenia nikotyny lub przestawienia się na produkt mniej szkodliwy, czyli snus lub doustne saszetki z nikotyną – mówił prof. Rogowski. Onkolog postulował także nieustanne monitorowanie nowych trendów związanych z ofertą nikotynowych alternatyw pojawiających się na rynku i obligatoryjne poddawanie ich badaniom na koszt producenta.
Eksperci wskazywali na wyzwanie, jakim pozostaje ograniczenie dostępności nieletnich do wyrobów nikotynowych i przywoływali metody skutecznego motywowania palaczy do przerzucania się na zdrowsze alternatywy.

Profesor Sobczak podał przykład wprowadzonego w Wielkiej Brytanii programu „Swap to Stop”, w ramach którego jeden na pięciu palaczy (co daje ok. milion uzależnionych) otrzyma zestaw startowy do wapowania wraz ze wsparciem behawioralnym. Ma to skłonić nałogowych palaczy do zamiany tradycyjnego „dymka” na e-papierosy. Program ma zdaniem tamtejszego Departamentu Zdrowia, przyczynić się do tego, że do 2030 roku Wielka Brytania stanie się krajem wolnym od dymu tytoniowego. Czy podobny program mógłby się sprawdzić także w Polsce? Zdaniem profesora warto zastanowić się nad takim rozwiązaniem.