Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Komedia pomyłek czy świadoma kreacja absurdów?
Filmy Stanisława Barei bawią kolejne pokolenia, reżyser okazał się świetnym obserwatorem otaczającej go wówczas, pełnej absurdów, rzeczywistości. Jeden z najpopularniejszych twórców filmowych był mistrzem przekazu. Toporne ograniczenia społeczne i gospodarcze, idiotyzmy i bzdurne prawo, przekuwał na wyborne, kultowe komedie. Gdyby miał możliwość tworzenia w nowej epoce, czerpałby natchnienie z bieżącej rzeczywistości. Pewne mankamenty słusznie minionej epoki, niczym bumerang, zdają się bowiem powracać do czasów nam obecnych.
Dociekliwy obserwator polskiej sceny dostrzeże bez trudu absurdy w obecnym porządku prawnym. Sięgając do źródeł – jednym z bardziej mętnych pomysłów jakie ujrzały ostatnio światło dzienne jest propozycja rozszerzenia podatku cukrowego o napoje…do których cukier nie jest dosypywany, ale występuje w nim naturalnie pod postacią soku z owoców. Podatek cukrowy, który wprowadzono w 2021 r. objął słodzone cukrem i słodzikami kolorowe napoje gazowane. Tylko niektóre z nich zostały z tej opłaty zwolnione, jak napoje składające się w przynajmniej 20 proc. z soków naturalnych (z owoców i/lub warzyw) i o zawartości cukru mniejszej lub równej 5 g w przeliczeniu na 100 ml napoju.
/>
Preferencje dla napojów naturalnych – impulsem do zmiany składu dla pozostałych producentów
Dwuletni okres funkcjonowania nowej daniny przynosi ciekawe spostrzeżenia. Wprowadzenie opłaty motywowano chęcią m.in. wspierania prozdrowotnych wyborów konsumentów i ograniczania spożycia słodkich napojów. Miała również zniechęcać do konsumpcji wysokosłodzonych napojów, a tym samym motywować producentów do redukcji ilości cukru i substancji słodzących w oferowanych produktach.
Przesłanki finansowe dały impuls do zmian. Możliwość zwolnienia z konieczności odprowadzenia podatku cukrowego sprawiła, że niektórzy producenci postanowili wykorzystać tę furtkę. Przykładem może być odnotowany w ostatnim czasie wzrost zawartości soków owocowych w niektórych napojach. Zaobserwowano także obniżenie zawartości cukru i innych substancji słodzących w napojach. Sytuacja ta pokazuje, że umiejętna polityka podatkowa może wpłynąć prorozwojowo na działalność gospodarczą. Wzrost cen na skutek wprowadzanych podatków oddziałuje również na konsumentów i ich wybory zakupowe.
Poszerzenie zakresu regulacji czy uściślenie przepisów – rynek kontra fiskus
Resort utrzymuje, że planowana nowelizacja utrzymuje dotychczasowy zakres przedmiotowy ustawy o zdrowiu publicznym i nie przewiduje zmian dotyczących katalogu napojów podlegających opłacie. Zdaniem urzędników, celem nowych przepisów jest uproszczenie poboru opłaty cukrowej i wprowadzenie ułatwień dla podmiotów prowadzących działalność w zakresie obrotu napojami.
Uznał też, że dodanie do napoju soku owocowego, zawierającego naturalnie występujący cukier, oznacza dodanie środka spożywczego zawierającego cukry i skutkuje objęciem napoju opłatą. I tu dochodzimy do absurdów. Branża podkreśla, że napój typu woda z sokiem (w składzie np. 70% soku i 20% wody, bez dodanego cukru czy substancji słodzących) podlegają opłacie cukrowej. Podczas gdy każde z osobna, woda i sok sprzedawane oddzielnie, nie podlegają temu podatkowi. Ciekawe, że owoce naturalnie słodkie pod postacią soku i wody w napoju są traktowane podatkowo analogicznie jak napoje, do których produkcji stosuje się cukier i substancje słodzące.
Polska jest jednym z największych producentów owoców i warzyw w Europie (po Hiszpanii i Włoszech) i jednym z największych na świecie. Jak wskazują branże, które mogą na tej zmianie najwięcej stracić – producenci napojów z sokiem, przetwórcy i sadownicy – skurczy się zapotrzebowanie na owoce i warzywa od polskich dostawców. Opodatkowanie napojów na bazie soku z owoców i warzyw zastopuje również trend zastępowania cukrów i słodzików naturalną słodyczą płynącą z soku z owoców.
Nie twórzmy prawa na modłę „sztuka dla sztuki”. Dywagacje o rzekomej „zawartości cukru w cukrze” <naturalnych cukrów w owocach> to zakamuflowany sposób opodatkowania wartościowych napojów z sokiem z owoców i warzyw. W celach profilaktycznych bardziej zasadne byłoby ograniczanie spożycia słodkich przekąsek niż ograniczanie konsumpcji owoców i warzyw pod postacią napoju.
