MAŁE I ŚREDNIE PRZEDSIĘBIORSTWA mają duże zapotrzebowanie na kapitał. To przyczynia się do wzrostu popularności faktoringu. Jest to nowoczesny produkt finansowy stanowiący alternatywę dla kredytu obrotowego jako źródła finansowania bieżącej działalności
Faktoring jest szczególnie popularny w krajach wysoko rozwiniętych i rozwijających się, a jego popularność na świecie stale rośnie. W ciągu dziesięciu lat obroty faktoringowe na świecie potroiły się. Za ojczyznę współczesnego faktoringu uznać można Stany Zjednoczone Ameryki. Pierwsze wzmianki o faktoringu spotkać można w literaturze polskiej w latach siedemdziesiątych, czyli w okresie jego rozkwitu w Europie Zachodniej. Jako pierwsi zetknęli się z nim pracownicy centrali handlu zagranicznego. Faktoring był przedstawiany jako nowe ciekawe zjawisko na rynkach zachodnich.

Polskie doświadczenia

Na początku lat dziewięćdziesiątych wraz ze zmianami w polskiej gospodarce pojawiły się sprzyjające warunki do rozwoju faktoringu w naszym kraju. Faktoring pojawił się obok takich usług, jak leasing, forfaiting i franczyza. W Polsce, podobnie jak w krajach Europy Zachodniej, faktoringiem początkowo zajmowały się banki, a dopiero z biegiem czasu zaczęły powstawać wyspecjalizowane firmy faktoringowe, najczęściej powiązane z bankami. Naturalną drogą rozwoju jest wyprowadzanie działalności faktoringowej ze struktur bankowych i przenoszenie jej do tworzonych w tym celu spółek córek. Nadal jesteśmy świadkami tego procesu.
Stosunkowo krótka historia rozwoju faktoringu w naszym kraju powoduje, że ciągle napotyka on przeszkody, które musi pokonywać. Głównymi przeszkodami są: brak wiedzy w środowisku biznesu na temat faktoringu, a co za tym idzie nieufność związana z jego stosowaniem, brak uregulowań prawnych, niekorzystne przepisy podatkowe stwarzające gorsze warunki do rozwoju faktoringu niż do obrotu wierzytelnościami, brak standardów jego funkcjonowania dostosowanych do naszych warunków. Niewiedza pociąga za sobą niechęć, ale również potęguje ryzyko, które towarzyszy transakcjom faktoringowym, jak każdej innej transakcji w biznesie.

Dobra alternatywa

Obecnie mamy do czynienia z warunkami zbliżonymi pod pewnymi względami do warunków rozwoju faktoringu w krajach Europy Zachodniej w latach powojennych. W Polsce, w związku z ogromnymi przemianami, jakie się dokonują, istnieje duże zapotrzebowanie na kapitał. Współcześni drobni biznesmeni, czyli małe i średnie przedsiębiorstwa, mają utrudniony dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania. Nie mają majątku, który zwiększałby ich wiarygodność, nie mają długiej historii działalności, którą mogliby się pochwalić przed bankami lub innymi potencjalnymi inwestorami, nękają ich zatory płatnicze itd. Podobnie jak w krajach wysoko rozwiniętych faktoring mógłby się rozwinąć również w Polsce, gdyby przezwyciężono przeszkody leżące na drodze do jego rozwoju.
Obroty faktoringowe w Polsce stale rosną nawet w okresach spowolnienia rozwoju gospodarczego. Jest to związane z tym, że faktoring jest alternatywą dla kredytu obrotowego, a nie inwestycyjnego. W związku z tym spowolnienie rozwoju nie wpływa na niego tak silnie jak na kredyty inwestycyjne czy też leasing. Chociaż w roku 2009 zaobserwowano niewielki spadek obrotów faktoringowych w Polsce, to jednak spadek ten było o wiele mniejszy niż w przypadku leasingu. Powodem tego spadku między innymi było pogorszenie dostępności zewnętrznych źródeł finansowania dla faktorów będących firmami faktoringowymi. W tym samym czasie, gdy spadały obroty firm faktoringowych, wzrosły obroty faktorów bankowych, ale wzrost ten nie zrekompensował w pełni tamtego spadku. Oprócz tego utrudnieniem w oferowaniu usług, szczególnie zyskującego z roku na rok na znaczeniu faktoringu pełnego oraz faktoringu zobowiązaniowego, było zaostrzenie warunków ubezpieczenia należności faktoringowych.
Duże zapotrzebowanie na kapitał, zatory płatnicze między firmami, trudny dostęp do kredytów dla krótko działających i mniejszych firm, duża liczba małych i średnich firm w Polsce, jak również wejście Polski do Unii Europejskiej oraz Nowa Umowa Kapitałowa (Bazylea II) powinny sprawić, że popularność tej usługi będzie wzrastać.

Pościg za liderami

Dynamiczny rozwój faktoringu w krajach Europy Zachodniej nie pozostaje bez wpływu na popularność faktoringu w Polsce. A na Europę przypada ponad 70 proc. światowych obrotów faktoringowych. Należy zauważyć, że wśród liderów na rynku światowym znajdują się takie państwa, jak: Wielka Brytania, Włochy, Francja, Niemcy i Hiszpania. Kraje te są jednocześnie krajami o najbardziej rozwiniętych gospodarkach, a Polska aspiruje do tego, aby do nich dołączyć.



Co to jest faktoring
Faktoring to rodzaj działalności finansowej polegającej na wykupie nieprzeterminowanych wierzytelności przedsiębiorstw, należnych im od odbiorców z tytułu dostaw towarów lub usług, połączony z finansowaniem klientów oraz świadczeniem na ich rzecz dodatkowych usług. Firma faktoringowa wykonuje co najmniej dwie z czterech czynności:
● finansuje bezsporne i niewymagalne należności,
● prowadzi sprawozdawczość i konta dłużników,
● egzekwuje należności,
● przejmuje ryzyko wypłacalności odbiorcy.
Firmy świadczące usługi faktoringowe (faktorzy) dostarczają przedsiębiorstwom środki finansowe pod nieuregulowane faktury, odnoszące się zarówno do sprzedaży krajowej, jak i eksportowej. Przedsiębiorstwa mogą uzyskać do 90 proc. wartości wystawionych faktur w momencie wysłania towarów (lub świadczenia usług), a wypłata pozostałej części następuje po zapłacie odbiorcy na konto faktora.
Słownik
● Cesja wierzytelności – (łac. cessio – dobrowolne ustąpienie; dlatego pojęcie „Cesja” oznacza przeniesienie wierzytelności z majątku pierwotnego wierzyciela – zbywcy, czy też cedenta – do majątku osoby trzeciej – nabywcy, cesjonariusza – na podstawie umowy zawartej między tymi osobami) to instytucja przelewu wierzytelności i bliźniacza do niej instytucja przejęcia długu są wyrazem obiektywizacji zobowiązań w nowoczesnym prawie cywilnym. Obiektywizacja ta polega na oderwaniu wierzytelności od podmiotu, któremu przysługuje na tyle, że może ona stanowić samodzielny przedmiot obrotu – wierzytelność nie tylko nie upada wraz ze zbyciem przez wierzyciela, ale nawet nie zmienia swojej istoty. Przelew wierzytelności w prawie polskim regulują przepisy art. 509–517 kodeksu cywilnego.
● Faktoring pełny (non-recourse factoring) występuje wówczas, gdy faktor w całości przejmuje od sprzedającego ryzyko niewypłacalności dłużnika. Finansuje faktoranta, udzielając mu pożyczki na podstawie wykupionych należności.
● Faktoring niepełny (recourse factoring) ma miejsce wtedy, gdy faktor kupuje wierzytelności faktoranta z możliwością regresu w stosunku do niego w razie niewypłacalności dłużnika. W razie niewypłacalności dłużnika faktorant jest zobowiązany do dokonania zapłaty faktorowi.
● Faktoring mieszany (mixed factoring) występuje wówczas, gdy faktor kupuje wierzytelności faktoranta i obie strony dzielą się ryzykiem. W umowie między nimi określa się, w jakich przypadkach i w jakim stopniu każda ze stron umowy ponosi ryzyko niewypłacalności dłużnika.
● Faktoring odwrócony to usługa oparta na podstawowych zasadach faktoringu, z tą jednak różnicą, że umowa podpisywana jest nie z faktorantem, ale z dłużnikiem. Faktor podpisuje jedynie oświadczenie, w którym akceptuje warunki płatności, w tym cenę za wcześniejsze uzyskanie środków. Faktorant decyduje natomiast który z jego kontrahentów powinien uzyskać możliwość finansowania swoich należności oraz jaka kwota z globalnego limitu powinna być jemu przyznana.
● Polisa globalna to starannie dopasowana do indywidualnych potrzeb danego przedsiębiorstwa polisa ubezpieczenia kredytu kupieckiego. Jest wystawiana przede wszystkim ze względu na potrzeby międzynarodowych korporacji. Umożliwia firmie ubezpieczonej w ten sposób całkowicie płynne zarządzanie różnorodnymi aspektami dotyczącymi ubezpieczenia kredytu kupieckiego, gdy prowadzi ona działalność na rynku międzynarodowym.