Z jakich funduszy europejskich samorządy mogą pozyskiwać dofinansowanie europejskie na przedsięwzięcia związane z budową nowych i przebudową istniejących składowisk odpadów komunalnych. Czy o takie środki mogą się ubiegać np. dwie lub więcej gmin wspólnie. Od czego zależy wysokość dofinansowania?
Robert Golba
doktor, firma doradcza Empirio
Fundusze Europejskie na lata 2007–2013 dają możliwość stworzenia odpowiedniej infrastruktury służącej ochronie środowiska. Z uwagi na wieloletnie niedoinwestowanie w tym zakresie, ten typ projektów jest bardzo ważnym zadaniem jednostek samorządu terytorialnego. One właśnie są głównymi beneficjentami przewidzianych na te cele środków. Tego typu projekty są i będą realizowane głównie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, II oś priorytetowa: gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi. Instytucją, do której należy aplikować o tego typu środki, jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i jego regionalne oddziały. W ramach tej osi są realizowane dwa działania: Pierwsze to Działanie 2.1, czyli kompleksowe przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych. Jego celem jest przeciwdziałanie powstawaniu odpadów, redukcja ilości składowanych odpadów komunalnych i zwiększenie udziału odpadów komunalnych poddawanych odzyskowi i unieszkodliwianiu innymi metodami niż składowanie oraz likwidacja zagrożeń wynikających ze składowania odpadów zgodnie z krajowym i wojewódzkimi planami gospodarki odpadami. Dofinansowanie można uzyskać między innymi na punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych, w szczególności odpadów niebezpiecznych. Instalacje umożliwiające przygotowanie odpadów do procesów odzysku, w tym recyklingu oraz na instalacje do termicznego przekształcania odpadów komunalnych z odzyskiem energii. Nie ma w tym działaniu minimalnej wartości projektu. Druga możliwość to skorzystanie z Działanie 2.2. – przywracanie terenom zdegradowanym wartości przyrodniczych i ochrona brzegów morskich. Jego celem jest zwiększenie ilości terenów przywróconych do właściwego stanu przez rekultywację terenów zdegradowanych, zabezpieczenie osuwisk oraz zabezpieczenie brzegów morskich przed zjawiskiem erozji.
Beneficjentami tych programów mogą być zarówno samorządy, jak i ich związki. Należy jednak pamiętać, że w przypadku instalacji do termicznej utylizacji odpadów wskazane jest tworzenie związków gminnych, aby zapewnić odpowiednio duży strumień odpadów komunalnych, który zapewni opłacalność realizowanej inwestycji. Maksymalny udział środków UE w wydatkach kwalifikowanych może wynieść 85 proc. Z kolei minimalny wkład własny beneficjenta to 15 proc. wydatków kwalifikowanych oraz wszystkie wydatki większe niż luka finansowa.