Czy wykonawcy mają możliwość samodzielnego we własnym zakresie przedłużenia terminu związania ofertą?
Omawiając problematykę terminu związania ofert, należy wspomnieć o przygotowanym przez rząd projekcie nowelizacji ustawy p.z.p. Na te prace wskazywali arbitrzy z Krajowej Izby Odwoławczej, wydając orzeczenie zmieniające dotychczasową praktykę. Zgodnie z projektem nowelizacji art. 85 ust. 2 ma brzmieć: Wykonawca samodzielnie lub na wniosek zamawiającego może przedłużyć termin związania ofertą, na czas niezbędny do zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego, z tym że zamawiający może tylko raz zwrócić się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o oznaczony okres, nie dłuższy jednak niż 60 dni. Powołanie się przez arbitrów na nowelizację, jako podstawę do wydania odmiennego orzeczenia, jest niestety błędne. Arbitrzy wskazali: z brzmienia projektu art. 85 ust. 2 ustawy p.z.p. wynika, iż ratio legis art. 85 ust. 2 ustawy w jego obecnym brzmieniu przemawia za tym, aby dopuścić możliwość samodzielnego przedłużania przez wykonawców terminu związania ofertą, oczywiście przy przedłużeniu okresu ważności wadium. Moim zdaniem nic takiego z poniższego uzasadnienia nowelizacji nie wynika: Przyznaje się wykonawcy uprawnienie do samodzielnego, a nie tylko jak obecnie dokonywanego na wniosek zamawiającego, przedłużenia terminu związania ofertą. Upływ terminu związania ofertą jest częstą przyczyną unieważniania postępowań. Samodzielne oświadczenie wykonawcy w sprawie przedłużenia związania ofertą, zgodnie ze stanowiskiem arbitrów wyrażonym w orzeczeniach z 15 lutego 2005 r. (sygn. akt UZP/ZO/0-229/05) oraz z 19 września 2006 r. (sygn. akt UZP/ZO/0-2495/06), uznawano za bezskuteczne. Przyznanie wykonawcy uprawnienia do samodzielnego przedłużania terminu związania ofertą umożliwi zawarcie ważnej umowy w postępowaniach, w których zamawiający nie zwraca się do wykonawcy o przedłużenie terminu związania ofertą. Zatem w uzasadnieniu nowelizacji nie wskazano, iż już obecne przepisy pozwalają na samodzielne przedłużanie terminu związania ofertą przez wykonawców, a jedynie błędna praktyka i orzecznictwo tego rozwiązania nie dopuszczały. Pomysłodawca zmian uznał, że wprowadzenie odmiennego rozwiązania prawnego jest uzasadnione. Zatem to nie praktyka i interpretacja były, zdaniem projektodawcy, błędne, ale takie było ustanowione prawo.
Już teraz, bazując na wyroku KIO z 21 kwietnia 2008 r. (sygn. akt: KIO/UZP 315/08 oraz KIO/UZP 330/08), wykonawcy mogą składać samodzielne oświadczenia o przedłużeniu terminu związania ofertą i liczyć, że oświadczenie wywoła skutki prawne, w tym wybór złożonej oferty.
Piotr Trębacki, radca prawny, szef zespołu zamówień publicznych w Kancelarii Gessel w Warszawie