Wskaźniki giełdowe pomagają w ocenie atrakcyjności notowanych spółek, ale używane w oderwaniu od sytuacji i stanu firmy mogą prowadzić do mylnych wniosków.
Wskaźniki giełdowe spółek oczywiście przydają się przy ocenie spółek, pełnią funkcję pomocniczą, ale nie powinny jako jedyne decydować o inwestycji w akcje. Generalizując, można powiedzieć, że spółki o niskich wskaźnikach są atrakcyjniejsze niż te o wyższych, ale są od tej zasady wyjątki - mówi Paweł Kubiak, makler w Domu Maklerskim BZ WBK.

Historyczne dane

Wskaźniki giełdowe spółek to w uproszczeniu powiązanie wyników finansowych spółek z ceną akcji na giełdzie.
Trzeba jednak pamiętać, że wskaźniki spółek publikowane na bieżąco, tak jak na przykład cena do zysku (C/Z) lub cena do wartości księgowej na stronach GPW, opierają się na danych historycznych, z reguły na wynikach firmy w ostatnich kwartałach. Natomiast wskaźniki wyliczane na podstawie prognoz spółek lub prognoz analityków są obarczone ryzykiem, bo nie można zagwarantować, że spółka prognozy wykona.

Cena do zysku

Najpopularniejszym wskaźnikiem wykorzystywanym przez inwestorów jest cena do zysku (C/Z). Cena to aktualny kurs akcji na giełdzie, a zysk oznacza zysk osiągnięty przez firmę w ostatnich czterech kwartałach w przeliczeniu na jedną akcję. Jeśli kurs spółki na giełdzie wynosi 50 zł, a zysk na jedną akcję w ostatnich czterech kwartałach 2 zł, C/Z wyniesie 25. Gdy kurs wzrośnie do 100 zł, C/Z wzrośnie do 50.
Na rynku przyjęło się, że rozsądna wartość wskaźnika powinna mieścić się między 15 a 25, ale są wyjątki, np. w zależności od branży. W tych, które szybko się rozwijają, dopuszczalne są wyższe wartości, a w stabilnych 10-15. Dlatego nie należy porównywać wskaźnika C/Z dla spółek z różnych branż.
Jego najczęściej spotykana interpretacja zakłada, że wartość C/Z oznacza, ile razy więcej inwestorzy są w stanie zapłacić za 1 zł dotychczasowych zysków, np. wskaźnik 20 oznacza, że płacą 20 razy więcej za każdą złotówkę zysku przedsiębiorstwa. Im wyższa wartość wskaźnika, tym kupujący są w stanie więcej płacić za przyszłe zyski. W praktyce zbyt duża wartość C/Z może świadczyć o dużym entuzjazmie inwestorów lub o spekulacji dużych inwestorów.

Niska wycena

Inwestorzy często starają się wyszukiwać spółki tanie, np. o niskim wskaźniku cena/zysk. Niski poziom może sugerować, że inwestycja jest korzystna, ponieważ firma osiąga spore zyski, przy relatywnie niskiej wycenie rynkowej. Zbyt niski jego poziom sygnalizuje, że akcje spółki są niedowartościowane, co może zachęcać do kupna tanich akcji. Jednak będzie on zawsze niski, jeśli cena akcji będzie bliska zeru. A tak może się zdarzyć, jeśli spółka jest np. blisko upadłości i inwestorzy wyprzedają jej akcje. Jeśli planujemy dłuższą inwestycje w akcje, trzeba zorientować się w sytuacji spółki.
Co o spółce myślą inni inwestorzy, można próbować określić dzięki drugiemu popularnemu wskaźnikowi C/WK, czyli cena/wartość księgowa.
Wartość księgowa przedsiębiorstwa to aktywa pomniejszone o zobowiązania. Uzyskany wynik dzieli się przez liczbę wyemitowanych akcji. Tak uzyskujemy wartość księgową przypadającą na jedną akcję spółki. Jeśli aktualną cenę giełdową akcji podzielimy przez wyliczoną wartość księgową, uzyskamy poziom C/WK, który w uproszczeniu informuje, ile aktualna cena akcji jest większa lub mniejsza od jej wartości księgowej. Gdy wartość wskaźnika wynosi mniej niż 1, oznacza to, że wartość rynkowa spółki jest niższa niż jej cena księgowa. Niska wartość wskaźnika C/WK może oznaczać, że spółka ma kłopoty związane np. ze złą strukturą majątku (aktywa firmy są przewartościowane) lub ogólnie działaniem firmy i inwestorzy nie wierzą w możliwość osiągania przez nią zysków w przyszłości. Wskaźnik C/WK powyżej 1 oznacza, że rynek wycenia spółkę wyżej, niż wynika to z jej bilansu. To znaczy, że inwestorzy wierzą w szanse firmy na rozwój, czyli osiąganie zysków, a jej aktywa są niedowartościowane. Obecnie na warszawskiej giełdzie średnia wskaźnika C/WK wynosi około 3.
Na świecie nie ma jednoznacznych norm dla wskaźnika C/WK. W USA waha się w przedziale 1,3-2,0. Zbyt wysoka wartość C/WK może oznaczać, że akcje są przewartościowane, co może doprowadzić do korekty i spadku wartości wskaźnika wraz ze spadkiem cen akcji.
NAJWAŻNIEJSZE WSKAŹNIKI GIEŁDOWE SPÓŁEK
EPS - Earnings Per Share (Zysk na akcję) - określa, ile zysku netto generuje jedna akcja spółki. Poziom wskaźnika uzależniony jest od wielu czynników: liczby akcji, zysków i strat nadzwyczajnych, obciążeń finansowych. Zmiana któregoś z nich może występować jednorazowo w ciągu roku, dlatego przy jego ocenie należy porównywać go w czasie i śledzić wpływające na niego czynniki.
P/BV - Price/Book Value (Cena do wartości księgowej) - porównuje wartość rynkową z wartością księgową. Określa, ile razy wartość spółki na rynku jest większa (mniejsza) od jej wartości księgowej.
P/E - Price Earning Ratio (Cena do zysku) - określa, ile razy wartość rynkowa firmy przewyższa wartość wypracowanego w ciągu roku zysku. Jego wzrost informuje, że inwestorzy skłonni są płacić za akcje firmy więcej niż poprzednio.
DY - Dividend Yield (Stopa dywidendy) - Wskazuje, jaki dochód z tytułu wypłaconej dywidendy otrzymuje akcjonariusz z zainwestowanego 1 zł w zakup akcji. Generalnie, im wyższa stopa dywidendy, tym lepiej, ale trzeba pamiętać, że wysoka stopa dywidendy wynikająca z wysokiej wartości dywidendy na akcję może oznaczać, że spółka niejako „przejada” zyski.