Sposób na poprawę funkcjonowania tych kopalni i włączenie ich w obieg uczciwego handlu ma Alians na rzecz Odpowiedzialnego Wydobycia (Alliance for Responsible Mining), który przyznaje certyfikat Fairmined Gold.
- W wielu regionach Ameryki Południowej, Azji Południowo-Wschodniej i Afryki kopalnie złota to często jedynie źródło utrzymania. Praca tam jest na ogół wykonywana ręcznie, a w procesie oczyszczania złota stosuje się śmiertelnie niebezpieczną rtęć. Te kopalnie funkcjonują poza oficjalnym rynkiem dystrybucji i często sprzedają kruszec grupom przestępczym. Dziś 85-90 procent złota pochodzi z kopalni stosujących międzynarodowe standardy, ale pozostałe 10-15 procent zatrudniają około 10 milionów ludzi. Poprawa warunków ich pracy to jedno z najważniejszych wyzwań, jakie stoją przez branżą wydobywczą i jubilerską – mówi Adam Zieliński, Prezes Zarządu Skarbnicy Narodowej, która w ramach grupy Samlerhuset wspiera Alians na rzecz Odpowiedzialnego Wydobycia.
Dla kogo certyfikat
Certyfikat jest przyznawany małym, rzemieślniczym organizacjom górniczym, które dostosowały swoje działania do międzynarodowych norm i wydobywają kruszec w sposób odpowiedzialny, bezpieczny dla ludzi i środowiska. System ten zapewnia wydobywcom sprawiedliwą cenę za ich pracę. Zachęca do inwestowania w rozwój społeczny dzięki premii za działanie w ramach standardu Fairmined. Uzyskanie certyfikatu jest poprzedzone półtorarocznym lub dwuletnim okresem przygotowań i wsparciem ze strony Aliansu, który zapewnia pieniądze konieczne do wprowadzenia zmian.
Więcej niż kopalnia
Dotychczas certyfikat Fairmined uzyskało 8 kopalń w Kolumbii, Peru i Mongolii, a 20 kolejnych z Ameryki Południowej, Afryki i Azji przystosowuje się do jego uzyskania. Te kopalnie są na ogół największymi pracodawcami w swoich regionach. Ich rola nie ogranicza się do wydobywania złota oraz zapewniania utrzymania górnikom i ich rodzinom - kopalnie z certyfikatem Fairmined Gold aktywnie pomagają też lokalnym społecznościom.
Dobrym przykładem jest peruwiańska kopalnia Macdesa. Kiedy w lipcu 2015 roku w miejscowości Centro Poblado menor Cuatro Horas pożar, zniszczył około 90 procent domów, większość mieszkańców musiała przenieść się do pobliskiej osady. Kopalnia zapewniła osobom dotkniętym pożarem pomoc w przeprowadzce, żywność, wodę, namioty mieszkalne, oświetlenie elektryczne i usługi zdrowotne. Inna peruwiańska kopalnia San Luis SA (MARTSAL) wypłaca regularne wynagrodzenia dla okolicznych nauczycieli i pracowników służby zdrowia, przekazuje darowizny na materiały edukacyjne i sprzęt medyczny oraz wspiera elektryfikację. Natomiast mongolska kopalnia Shijir Khishig wspiera równouprawnienie kobiet, zapewnia domy dla bezdomnych rodzin, tworzy ogrodzenie dla pasterzy chroniące przed lawinami i sadzi drzewa.
Sytuacja win-win
Co zyskują małe kopalnie, które otrzymały certyfikat? Uczciwą cenę za wydobyte złoto, dodatkowe środki na wprowadzenie rozwiązań, bezpośredni dostęp do międzynarodowego rynku i odpowiedzialnych dystrybutorów, udział w wymianie wiedzy i technologii. „Zdecydowaliśmy się na przekształcenie naszej kopalni i zdobycie certyfikatu Fairmined Gold, ponieważ przynosi to korzyści finansowe, korzyści dla zdrowia i środowiska. Generalnie dla wszystkich” - mówi James Perez, z Cooperativa Multiactiva Agrominera de Iquira w Kolumbii. „Dzięki zaangażowaniu, mądrości i wysiłkowi możliwe jest prowadzenie małej kopalni w sposób odpowiedzialny. Namawiamy inne organizacje górnicze, by podążyły naszymi śladami. Odpowiedzialne złoto jest możliwe”- dodaje Francisco Ccama z peruwiańskiej kopalni Oro Puno.
Co zyskuje branża wydobywcza? Dowód, że wspiera uczciwe praktyki i przeciwstawia się niszczeniu środowiska. „Zachęcamy inne podmioty do korzystania z certyfikowanego złota z małych kopalni. W ten sposób warunki pracy w tego typu miejscach będą się stopniowo poprawiać” – mówi Adam Zieliński.
Co zyskują klienci? Pewność, że złoto wydobyte jest w sposób zgodny z zasadami ochrony środowiska, a zyski z niego wesprą równouprawnienie i likwidację pracy dzieci, zamiast trafiać w ręce grup przestępczych czy nieuczciwych korporacji.
Pokojowa Nagroda Nobla
Od 2014 roku Złota Palma w Cannes jest wykonywana ze złota Fairmined, a w 2015 roku w Mennicy Norweskiej (należącej do Samlerhuset Grup) po raz pierwszy wybito z niego medal Pokojowej Nagrody Nobla. Takie wydarzenia nadają rozgłos idei Fairmined Gold i pomagają zwrócić uwagę świata na warunki pracy w kopalniach złota.
Fair Trade
Fairmined Gold to znak powiązany z ruchem Fair Trade, który współpracuje z około 3 tysiącami organizacji w ponad 70 krajach. Etos Fair Trade narodził się w Stanach Zjednoczonych w 1946 roku, kiedy organizacja Ten Thousand Villages zaczęła skupować artystyczne robótki ręczne z Puerto Rico, a następnie rozwinęła szerszą współpracę z ubogimi społecznościami południowej półkuli.
Więcej informacji na stronie: http://www.fairmined.org/