Co na to kodeks pracy
Ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni wprowadziła też kilka kosmetycznych zmian w kodeksie pracy. Zapisano w nim (likwidując dotychczasowy art. 1519a), że wszystkie kwestie z pracą w niedziele i święta w handlu reguluje nowa ustawa.
Za pracę w niedzielę i święto kodeks – inaczej niż ustawa o ograniczeniu w handlu – uznaje pracę między godz. 6 rano w tym dniu a godziną 6 rano w dniu następnym (chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina). Ten sposób liczenia czasu (art. 1519 par. 2) ograniczono jedynie do innych, niehandlowych dziedzin gospodarki, w których praca w niedziele i święta jest dozwolona (działania wymienione w art. 15110). Ustawa o ograniczeniu handlu określa niedzielę i święto jako czas od północy do północy.
Pozostawiono też w kodeksie zapis, że pracującemu w niedziele i święta, w dziedzinach dozwolonych i w handlu, pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy. Zniesiono natomiast ograniczenie, że wolne za niedzielę należy się w ciągu sześciu dni, a za święto – do końca okresu rozliczeniowego. Teraz kodeks nie precyzuje, kiedy to wolne pracownik może odebrać.
Niezależnie od ustaleń kodeksowych ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta określa (art. 9), że pracownik w handlu zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem wymiaru jego czasu pracy w Wigilię lub w Wielką Sobotę do godz. 14. Wynagrodzenie za te dni oblicza się, stosując zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.
Kary za łamanie zakazu
Za nieprzestrzeganie zakazu handlu w niedziele i święta przewidziano wysokie sankcje. Przedsiębiorcy, który nie działa w dziedzinach, w których niedzielny handel został dopuszczony, a który zleci pracę w handlu lub wykonywanie czynności z nim związanych pracownikowi lub zatrudnionemu, grozi grzywna w wysokości od 1 do 100 tys. zł. Tej samej karze podlega ten, kto wbrew zakazowi będzie zmuszał innych do pracy w handlu po godz. 14 w Wigilię i w Wielką Sobotę.
Orzekanie w wyżej opisanych sprawach prowadzone jest w trybie przepisów kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, a oskarżycielem publicznym jest inspektor pracy.
Jak złożyć skargę na łamiącego zakaz pracodawcę
● Jeżeli przedsiębiorca zostanie ukarany co najmniej dwukrotnie za łamanie przepisów o ograniczeniu handlu w niedziele i popełni w ciągu dwóch lat od dnia ostatniego ukarania takie wykroczenie, Państwowa Inspekcja Pracy może w postępowaniu mandatowym nałożyć na niego grzywnę w wysokości do 5 tys. zł.
● Konsekwentna recydywa jest już przestępstwem i jest ścigana na podstawie kodeksu karnego. Ten, kto złośliwie lub uporczywie narusza przepisy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Podstawa prawna
Art. 10, art. 11 ustawy z 24 listopada 2017 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (Dz.U. z 2018 r. poz. 305).
Art. 17 par. 2, art. 96 par. 1bc ustawy z 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. z 2016 r. poz. 1713 ze zm.).
Art. 218a ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 2016 r. poz. 1137 ze zm.).
Art. 10 pkt 15c, art. 13 pkt 3a, art. 24 ust. 1 ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2017 r. poz. 796 ze zm.).