Opłata adiacencka może wynieść nawet 50 proc. wzrostu wartości nieruchomości.
Jeżeli na skutek budowy urządzeń infrastruktury technicznej lub scalenia i podziału zmieniła się wartość nieruchomości, to jej właściciel lub użytkownik wieczysty może zapłacić opłatę adiacencką, której wysokość określa rada gminy.
Kiedy ustalana jest opłata
Opłata adiacencka ustalana jest w związku ze wzrostem wartości nieruchomości spowodowanym budową ze środków Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub budżetu Unii Europejskiej urządzeń infrastruktury technicznej. Naliczana jest przy wzroście wartości nieruchomości spowodowanym scaleniem i podziałem nieruchomości lub tylko podziałem nieruchomości. Nie będzie naliczana od nieruchomości przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele rolne lub leśne.
Obowiązek uiszczania opłat adiacenckich dotyczy właścicieli lub użytkowników wieczystych gruntów, których wartość wzrosła w wyniku budowy urządzeń infrastruktury technicznej lub podziału albo scalenia. Ustalenie i wysokość opłaty adiacenckiej zależą od wzrostu wartości nieruchomości. Gdy wzrost wartości nastąpił na skutek budowy urządzeń infrastruktury technicznej, to wysokość jej nie może przekroczyć 50 proc. różnicy między wartością, jaką nieruchomość miała przed wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej, a wartością, jaką nieruchomość ma po ich wybudowaniu. Przed określeniem wysokości opłaty konieczne jest uzyskanie opinii rzeczoznawcy majątkowego, który powinien określić wartości nieruchomości.
Dokładną wysokość stawki procentowej ustala rada gminy w drodze uchwały. Natomiast decyzję o ustaleniu opłaty adiacenckiej wydaje wójt, burmistrz, prezydent miasta w terminie trzech lat od dnia stworzenia warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej albo od dnia stworzenia warunków do korzystania z wybudowanej drogi. Obowiązek wnoszenia opłaty adiacenckiej powstaje po upływie 14 dni od dnia, w którym decyzja o jej ustaleniu stała się ostateczna. Na wniosek właściciela nieruchomości może być ona rozłożona na raty roczne, płatne w okresie do dziesięciu lat. Raty są jednak oprocentowane przy zastosowaniu stopy procentowej równej stopie redyskonta weksli stosowanej przez Narodowy Bank Polski.
Przy scalaniu gruntu
W przypadku przeprowadzania procedury scalenia i podziału nieruchomości terminy i sposób wnoszenia opłat adiacenckich ustala wójt, burmistrz, prezydent miasta, w drodze ugody z osobami zobowiązanymi do ich zapłaty, przez podpisanie protokołu uzgodnień. Gdyby nie doszło do zawarcia ugody, to o terminie i sposobie zapłaty rozstrzyga rada gminy, podejmując uchwałę o scaleniu i podziale nieruchomości. W razie podziału i scaleń nieruchomości wysokość opłaty adiacenckiej także ustala w uchwale rada gminy i jej wysokość nie może przekroczyć 50 proc. wzrostu wartości nieruchomości na skutek podziału i scalenia.
W razie podziału nieruchomości
Niższe stawki opłat adiacenckich stosowane są tylko w przypadku podziału nieruchomości, dokonanego na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, który wniósł opłaty roczne za cały okres użytkowania tego prawa. Opłata nie może wówczas przekroczyć 30 proc. różnicy wartości nieruchomości przed i po podziale. Ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić w terminie trzech lat od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne. Wartość nieruchomości przed podziałem i po podziale określa się według cen na dzień wydania decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej.
Opłaty adiacenckie stanowią dochód gminy. Każda osoba, na którą nałożono obowiązek uiszczenia opłaty adiacenckiej, może odwołać się od jej wysokości do samorządowego kolegium odwoławczego, a w następnej kolejności do sądu.