Brak zapłaty za sprzedane towary powoduje zatory finansowe i obniża zysk. W skrajnych sytuacjach prowadzi do upadłości wierzyciela, czyli tej strony umowy, która wywiązała się ze wszystkich zobowiązań.

Nieuczciwi albo nierzetelni odbiorcy wymagają specjalnego traktowania, bowiem dostawca próbujący samodzielnie skłonić dłużników do zapłaty często wpada w pułapkę coraz większych kosztów.
Samodzielnie czy z fachowcem
Skuteczność samodzielnego dochodzenia należności zależy m.in. od tego, z jakimi odbiorcami dostawca ma do czynienia. Gdy są to firmy z silną pozycją na rynku, mogące pozwolić sobie na lekceważenie swoich dostawców, negocjacje bywają trudne. Ważna jest wtedy technika, argumenty wykorzystywane w procesie negocjacji, a także doświadczenie, którym nie zawsze dysponują pracownicy działów finansowych wyznaczeni ad hoc do ściągnięcia należności. Problem mogą także stanowić przyjazne stosunki między pracownikami dostawcy i osobami reprezentującymi dłużnika, nawiązane w okresie wcześniejszej poprawnej współpracy. Znacznie utrudnia to stawianie żądań do szybkiej i bezwarunkowej zapłaty oraz daje dłużnikowi przewagę negocjacyjną nad dostawcą.
Możliwość obrony przed takimi sytuacjami zapewnia firmie odpowiednie zarządzanie swoimi należnościami. Jeżeli jest już na to za późno, coraz częściej ostatnią szansą na odzyskanie pieniędzy jest windykacja. W celu uniknięcia dodatkowych wysokich kosztów samodzielnej windykacji, ryzyka kolejnej porażki, a przede wszystkim dla przeciwdziałania samowoli dłużników, trudne dochodzenie należności można powierzyć doświadczonej firmie windykacyjnej.
Pośrednik z zaletami
Od strony technicznej windykację można prowadzić na dwa sposoby. Pierwszym jest dochodzenie roszczenia na drodze sądowej, gdzie sukces działania zależy od szybkości uzyskania tytułu egzekucyjnego oraz wskazania komornikowi majątku, który da gwarancje na odzyskanie należności. Drugim jest droga pozasądowa.
W obu przypadkach wyspecjalizowane firmy gwarantują większą skuteczność, wynikającą z doświadczenia, wypracowanych procedur, dostępu do baz danych i potencjalnych nabywców wierzytelności. Nie bez znaczenia jest również fakt, że przy zleceniu dochodzenia roszczeń wyspecjalizowanej firmie przedsiębiorca może się koncentrować na swojej podstawowej działalności.
Ważny jest wybór
Windykacją wierzytelności zajmuje się dziś w Polsce kilkaset podmiotów gospodarczych. To skutek braku regulacji prawnych obejmujących branżę windykacyjną. Jest więc oczywiste, że jak w każdej działalności gospodarczej, także i tu trafiają się firmy niewiarygodne. Dlatego przed wyborem windykatora warto sprawdzić jego dossier.
Podstawą powinna być solidność i skuteczność, doświadczenie rynkowe takiego podmiotu, forma i okres zapłaty oferowany przez tę firmę i przewidywany okres zakończenia transakcji. Warto też porozmawiać z kontrahentami, którzy już korzystają lub korzystali z usług takiej firmy.
- Zlecając windykację swoich należności, przekazujemy w obce ręce jakiś składnik naszego majątku - przestrzega Piotr Główka, dyrektor handlowy warszawskiego Indosu.
- Spotykam się co jakiś czas z wierzycielami, którzy oddali wierzytelność do windykacji, a następnie znaleźli się w sytuacji, że ich wierzytelność została zaspokojona, jednak odzyskane środki nie trafiły na rachunek wierzyciela, ale utknęły w firmie windykacyjnej.
Należy więc ostrożnie podchodzić do nieznanych, małych firm działających na lokalnym rynku. Większe firmy są łatwiejsze do sprawdzenia.
Z czyich usług korzystać
Pierwszym kryterium wyboru firmy windykacyjnej powinna być legalność stosowanych przez nią metod nacisku na dłużnika - nie mogą one wykraczać poza przepisy prawa.
Drugie kryterium to techniki windykacyjne. Najlepsze rezultaty przynosi tzw. windykacja bezpośrednia. Niestety, w Polsce przeważają biura windykacyjne, których pracownicy nie wychodzą zza biurka i ograniczają się do pisemnego monitowania dłużników. W wielu przypadkach nie daje to oczekiwanych rezultatów.
- Należy unikać firm windykacyjnych, które stawiają na łatwy i czasami przypadkowy zysk bez angażowania swoich własnych sił i środków. Godni polecenia natomiast są ci, którzy w sprawie pieniędzy zleceniodawcy zastukają do drzwi dłużnika - dowodzi Anna Tłuściak, wiceprezes Euler Hermes Zarządzanie Ryzykiem.
Kolejnym ważnym parametrem jest renoma firmy na rynku - w tym także za granicą. Wybór firmy znanej nie tylko w Polsce, daje gwarancję, że podejmuje się współpracę z tymi, którzy mogą wylegitymować się zebranym doświadczeniem oraz sukcesami odniesionymi również w innych krajach.
Przy wyborze firmy windykacyjnej warto też zwrócić uwagę na możliwość uzyskania szerokiego, szybkiego i bezpośredniego dostępu do aktualnego stanu powierzonych spraw. W tzw. systemie on-line można znaleźć informacje o wszystkich kontaktach nawiązanych przez negocjatorów z poszczególnymi dłużnikami. O każdej porze można sprawdzić, ile pieniędzy zostało odzyskanych, a ile jeszcze pozostało do zwindykowania. Bez dostępu do tych informacji nie ma możliwości kontroli, czy powierzone sprawy są prowadzone w należyty sposób.
Ważne jest także, aby firma windykacyjna działa w taki sposób, by jak najdłużej były utrzymywane pozytywne kontakty z dłużnikiem. To istotne, bo gdy pojawia się konieczność skierowania sprawy do windykacji, utrzymanie pozytywnych relacji z dłużnikiem jest wprawdzie zazwyczaj bardzo trudne, ale czasami też niezbędne dla zwiększenia szans na odzyskanie pieniędzy.
- Jeżeli firma windykacyjna potrafi działać tak, aby zleceniodawca jak najdłużej nie był w otwartym konflikcie z dłużnikiem, to rzeczywiście należy do krajowej czołówki - komentuje Joanna Kaczyńska, dyrektor Departamentu Marketingu iCentrum.
Dużym atutem firmy windykacyjnej jest własna kancelaria prawna. Wynika to z faktu, iż znaczna część windykacji nie kończy się polubownie. Gdy nie uda się uniknąć skierowania sprawy na drogę sądową, niezbędna jest profesjonalna obsługa prawna. Większości firm windykacyjnych korzysta z usług zewnętrznych kancelarii, co często wydłuża czas odzyskiwania należności.
WYBÓR FIRMY WINDYKACYJNEJ
Przy wyborze firmy windykacyjnej trzeba brać pod uwagę:
  •  legalność stosowanych metod,
  •  technikę windykacji (bezpośrednia czy nie),
  •  renomę firmy na rynku krajowym i światowym,
  •  możliwość uzyskania szerokiego, szybkiego i bezpośredniego dostępu do aktualnego stanu powierzonych spraw,
  •  sposób działania pozwalający jak najdłużej utrzymywać pozytywne kontakty z dłużnikiem,
  •  korzystanie z własnej kancelarii prawniczej.
MAREK MATUSIAK