11grudnia osiągnięto porozumienie odnośnie do dyrektywy w sprawie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków (BRRD).
To rezultat wielomiesięcznych negocjacji pomiędzy Parlamentem Europejskim, Komisją Europejską oraz Radą Unii Europejskiej. Wprowadza ono harmonizację krajowych planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków w Europie. Dyrektywa pozwoli na wspólne europejskie podejście do kwestii zapobiegania kryzysom i zarządzania sytuacjami kryzysowymi w sektorze bankowym.
Trudnym obszarem okazał się spór państw macierzystych i goszczących (ang. home-host tension). Termin odnosi się do procesu podejmowania decyzji oraz rozwiązywania problemów (czy to w odniesieniu do restrukturyzacji, czy likwidacji) w ramach transgranicznej grupy bankowej, gdzie spółka macierzysta podlega nadzorowi oraz organowi ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji państwa, w którym została założona, a jej jednostki zależne są nadzorowane w państwach, w których prowadzą działalność.
W sytuacji gdy organ nadzorczy oraz organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji państwa macierzystego (państwa, w którym siedzibę ma spółka matka grupy) uznają, że najlepiej zrealizują swoje interesy, traktując grupę bankową jako całość, mogą ignorować interesy jednostek zależnych, które mają mniejsze znaczenie z punktu widzenia terytorium państwa macierzystego. Jeśli organ państwa macierzystego dysponuje większą mocą decyzyjną niż organ państwa goszczącego (państwa, w którym siedzibę mają oddziały lub jednostki zależne banku), łatwo przeoczyć negatywny wpływ decyzji dotyczących bankowości transgranicznej na stabilność rynków finansowych krajów goszczących.
Taki nierówny układ wprowadzał projekt dyrektywy opracowany przez Komisję. Dała ona organom państwa macierzystego prawo do formułowania planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji na poziomie grupy bez obowiązku zapewnienia właściwej ochrony dla państw goszczących. Parlament już na wczesnym etapie negocjacji domagał się bardziej sprawiedliwego traktowania państw goszczących w ramach zmodyfikowanych uregulowań. Kompromis wypracowany przez Parlament i Komisję wprowadza ostatecznie rozwiązanie zapewniające większą równowagę w porównaniu z zapisami oryginalnego projektu Komisji.
W celu zapewnienia właściwej współpracy pomiędzy organami państwa macierzystego i państw goszczących dyrektywa określa ogólne zasady podejmowania decyzji dotyczących więcej niż jednego państwa członkowskiego. Kładzie nacisk na to, aby takie decyzje należycie uwzględniały indywidualne interesy każdego kraju UE, w którym prowadzi działalność jednostka zależna lub znaczący oddział banku. Odnosząc się do jednostek zależnych, decyzje te powinny brać pod uwagę konsekwencje, jakie podejmowanie lub zaniechanie działania niesie dla stabilności finansowej, zasobów budżetowych, funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, systemu gwarantowania depozytów lub systemu kompensacji strat w tym państwie członkowskim. W odniesieniu do znaczących oddziałów banku powinny brać pod uwagę stabilność finansową.
Jeśli chodzi o ocenę planów grupowej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, w sytuacji niemożności przyjęcia zgodnego stanowiska przez właściwe organy państwa macierzystego i goszczącego (organy nadzorcze i restrukturyzacyjne) każda ze stron uczestniczących w procesie może zwrócić się do Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA) z prośbą o rozstrzygnięcie spornych kwestii. W takiej sytuacji rozwiązanie zaproponowane przez EBA jest wiążące. Ale jeśli urząd nie zajmie stanowiska, organy państwa goszczącego mogą samodzielnie decydować o potrzebie opracowania planu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji indywidualnie dla instytucji mających siedzibę w tym państwie, jak również o uruchomieniu działań naprawczych i likwidacyjnych w jednostkach zależnych.
W sytuacji jednoczesnego braku wspólnej decyzji i braku wniosku do EBA którejkolwiek ze stron zaangażowanych w proces decyzyjny decydujący głos w kwestii planu grupowej restrukturyzacji należy do organu nadzorczego państwa macierzystego. W przypadku uporządkowanej likwidacji decydujący głos w sprawie grupowej likwidacji należy do organu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji państwa macierzystego. Jednak organy państw goszczących, które nie zgadzają się na działania naprawcze zaproponowane dla oddziałów/jednostek zależnych zlokalizowanych na ich terytorium, będą mieć prawo opracowania własnych planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i stosowania ich w odniesieniu do tych instytucji.
Dyrektywa w sprawie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2015 r. i oczekuje się, że znacząco przyczyni się do zwiększenia stabilności sektora finansowego w Europie. Dyrektywa stanowi także ważne uzupełnienie powstającej unii bankowej.
Dyrektywa w sprawie restrukturyzacji banków zwiększy stabilność sektora finansowego
Danuta Hübner, przewodnicząca Komisji Rozwoju Regionalnego w Parlamencie Europejskim