ZMIANA PRAWA - Właściciel otrzyma odszkodowanie za nieruchomości wywłaszczone pod drogę dopiero w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o odszkodowaniu stanie się ostateczna.
Na rozpoczynającym się dziś posiedzeniu Senat zajmie się nowelizacją ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji drogowych.
Uchwalona przez Sejm 25 lipca ustawa uchyla przepis, który gwarantuje dziś właścicielom, że dostaną do ręki odszkodowania niezależnie od tego, czy będą się odwoływać. Chodzi o art. 18a specustawy drogowej.
Obawy właścicieli
Rozwiązanie budzi emocje wywłaszczanych. Boją się, że w razie wniesienia odwołań zostaną bez nieruchomości i bez odszkodowań. Nowe przepisy traktują jako próbę zniechęcenia ich do odwoływania się.
- Uchylenie art. 18a oznacza, iż aparat państwa próbuje postawić właściciela nieruchomości w roli zastraszonego petenta - twierdzi Jacek Człapiński, właściciel domu objętego wywłaszczeniem pod drogę.
Obawia się, że z mocy przepisów przejściowych do tej ustawy mogą go również objąć niekorzystne skutki uchylenia art. 18a.
- Teraz art. 18a gwarantuje właścicielowi wypłatę środków pozwalających mu - mimo ich szczupłości - na rozpoczęcie procesu inwestycyjnego w nowym miejscu, a jednocześnie na dalsze dochodzenie praw do słusznego odszkodowania - ocenia.
- Uchylenie art. 18a będzie odbierane przez osoby wywłaszczane wyłącznie negatywnie. Celowe byłoby pozostawienia tego przepisu. Jego usunięcie ma na celu zniechęcenie właścicieli do odwoływania się wobec świadomości, że otrzymanie odszkodowania może się znacząco wydłużyć - ocenia prof. Andrzej Hopffer, prezydent Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych.
Czekanie na wypłatę
Prawnicy są zgodni: ten kto się odwoła, nie dostanie do ręki odszkodowania.
- Uchylenie art. 18a uchwalonej ustawy drogowej to pogorszenie sytuacji prawnej wywłaszczanych. Odszkodowanie wypłacone zostanie w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o odszkodowaniu stanie się ostateczna, a więc gdy nie przysługuje już możliwość wniesienia odwołania - wskazuje Grzegorz Banasiuk, prawnik w kancelarii Gide Loyrette Nouel.
Podobnie uważa Anna Antczak-Rek, radca prawny z kancelarii Clifford Chance.
- Jeśli właściciel nieruchomości odwoła się od decyzji ustalającej kwotę odszkodowania za wywłaszczenie, otrzyma odszkodowanie dopiero po zakończeniu procedury odwoławczej - wskazuje.
- Odszkodowanie może trafić do depozytu sądowego tylko w przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym. Wtedy starosta ogłasza zamiar wywłaszczenia, a osoby mające prawa do nieruchomości mają 2 miesiące na zgłoszenie swoich roszczeń. Jeśli ich nie zgłoszą, odszkodowanie trafia do depozytu na 10 lat - dodaje Anna Antczak-Rek.
Założenia ministerstwa
Resort infrastruktury zakłada, że właściciele dostaną odszkodowania jeszcze przed wydaniem nieruchomości.
- Zgodnie z uchwaloną ustawą odszkodowanie będzie wypłacane w terminie maksymalnie trzech miesięcy od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna (30 dni na wydanie decyzji, 14 dni na odwołanie się od niej, ewentualnie 30 dni na rozpatrzenie odwołania, 14 dni na wypłatę odszkodowania). Minimalny termin na wydanie nieruchomości wynosi 4 miesiące - wyjaśnia Mikołaj Karpiński, rzecznik prasowy z MI.
- To nierealne założenia. Procedury odwoławcze trwają w praktyce znacznie dłużej niż przewiduje kodeks postępowania administracyjnego.
OPINIA
Tomasz Tatomir
radca prawny, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy
Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, w terminie 30 dni od dnia, w którym ta decyzja stała się prawomocna. W tym terminie organ musi ustalić wysokość odszkodowania, stosując odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18 nowelizowanej ustawy. Ustawa o gospodarce nieruchomościami stanowi, że w sprawach, w których wydano odrębną decyzję o wysokości odszkodowania, jego zapłata następuje jednorazowo w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna. Uchylenie art. 18a spowoduje utratę uprawnienia strony odwołującej się od decyzji ustalającej wysokość odszkodowania do natychmiastowej wypłaty kwoty określonej w tej decyzji.
