Stan rachunków rozliczeniowych i wielkość depozytów, podpisane umowy kredytowe, a także obrót papierami wartościowymi to tylko niektóre informacje o przedsiębiorcy, jakie fiskus może uzyskać od banku. Przekazywanie takich danych fiskusowi jest ustawowym obowiązkiem instytucji bankowych.
Przekazanie informacji bankowych dotyczących osób prowadzących działalność gospodarczą nie wynika tylko i wyłącznie z wszczętych wobec przedsiębiorców postępowań kontrolnych. Przepisy podatkowe nakładają na banki obowiązek przekazywania organom podatkowym odpowiednich informacji o przedsiębiorcach w cyklu miesięcznym, bez żadnego wezwania organu.

Informacje o kontach

Zgodnie z art. 82 ustawy - Ordynacja podatkowa banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe zobowiązane są do sporządzania i przekazywania ministrowi finansów, w formie dokumentu elektronicznego, comiesięcznych informacji o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, w terminie do siódmego dnia następnego miesiąca.
Te dane minister finansów udostępnia naczelnikom urzędów skarbowych, naczelnikom urzędów celnych, dyrektorom izb skarbowych, dyrektorom izb celnych oraz dyrektorom urzędów kontroli skarbowej. Informacje te zawierają: numer rachunku, datę jego założenia albo likwidacji, dane identyfikujące posiadacza rachunku, w tym nazwisko i imię lub nazwę posiadacza, miejsce zamieszkania lub adres siedziby, rodzaj i numer identyfikatora posiadacza rachunku, kod kraju posiadacza rachunku, numer identyfikacji podatkowej.

Uzupełnienie informacji

Jeśli wobec przedsiębiorcy wszczęte zostanie postępowanie podatkowe, to odpowiedni organ podatkowy dysponuje dodatkowymi uprawnienia w zakresie pozyskania danych bankowych dotyczących przedsiębiorcy.
Zgodnie z art. 182 Ordynacji podatkowej, jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania podatkowego wynika potrzeba uzupełnienia tych dowodów lub ich porównania z informacjami pochodzącymi z banku, bank jest zobowiązany na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego do sporządzenia i przekazania informacji dotyczących strony postępowania w zakresie:
● posiadanych rachunków bankowych lub rachunków oszczędnościowych, liczby tych rachunków, a także obrotów i stanów tych rachunków,
● posiadanych rachunków pieniężnych lub rachunków papierów wartościowych, liczby tych rachunków, a także obrotów i stanów tych rachunków,
● zawartych umów kredytowych lub umów pożyczek pieniężnych, a także umów depozytowych,
● nabytych za pośrednictwem banków akcji Skarbu Państwa lub obligacji Skarbu Państwa, a także obrotu tymi papierami wartościowymi,
● obrotu wydawanymi przez banki certyfikatami depozytowymi lub innymi papierami wartościowymi.
Żądanie udzielenia tej informacji następuje w drodze postanowienia.



Kontrola skarbowa

Informacji w tym samym zakresie co przy postępowaniu podatkowym żądać mogą również organy kontroli skarbowej. W szczególności żądania o przekazanie informacji dotyczących podatnika w związku z wszczętym postępowaniem przygotowawczym w sprawie o przestępstwa i wykroczenia oraz przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe kierować mogą dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej oraz generalny inspektor kontroli skarbowej.

Nie tylko banki

Obowiązek sporządzenia i przekazania informacji dla celów dowodowych w postępowaniu podatkowym czy dla celów kontroli skarbowej dotyczy jednak nie tylko banków.
Obowiązkiem tym objęte są również zakłady ubezpieczeń, banki prowadzące działalność maklerską, w zakresie prowadzonych indywidualnych kont emerytalnych, a także domów maklerskich oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.
Ponadto towarzystwa funduszy inwestycyjnych na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego są zobowiązane do sporządzania informacji o umorzonych jednostkach uczestnictwa.
Na zakończenie podkreślić również trzeba, że informacje uzyskane przez fiskusa z banków lub innych instytucji zobowiązanych do ich przekazywania objęte są tajemnicą skarbową.
SONDA GP
Z informacji uzyskanych przez GP od największych banków w Polsce wynika, że przedmiotem najczęstszych zapytań fiskusa dotyczących małych przedsiębiorców są przede wszystkim:
● pisemne potwierdzenia posiadania rachunku bankowego,
● dane dotyczące obrotów środkami na rachunkach rozliczeniowych, rachunkach oszczędnościowych,
● dane dotyczące stanu depozytów czy certyfikatów depozytowych,
● zawarte umowy kredytowe lub umowy pożyczki w danym okresie,
● informacje o kwotach zabezpieczonych na rachunku bankowym klienta.
Częstotliwość zapytań ze strony urzędów kontroli skarbowej w zakresie informacji o przedsiębiorcach w skali miesiąca jest sporadyczna - w szczególności najwięcej zapytań dotyczy danych bankowych osób fizycznych.
Podstawa prawna
● Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
● Ustawa z 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 8, poz. 65 z późn. zm.).
● Ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 229, poz. 1954 z późn. zm.).