Tworzenie nowej wiedzy i jej wykorzystanie przez uczestniczące w badaniach przedsiębiorstwa lub inne podmioty (np. instytucje publiczne) to cel projektów badawczo-rozwojowych, których realizację finansuje Europejski 7. Program Ramowy Badań i Rozwoju (7PR).
Projekty badawcze muszą być realizowane przez międzynarodowe konsorcja. Konsorcjum musi składać się co najmniej z trzech partnerów (w praktyce 6-20 niezależnych podmiotów). Partnerami projektów mogą być jednostki naukowe, przedsiębiorstwa oraz inne podmioty realizujące zadania o charakterze badawczym lub będące użytkownikami wyników badań. Nie ma żadnych ograniczeń co do statusu prawnego uczestniczącego podmiotu.
Podejmowane działania badawcze limitowane są do ściśle określonych tematów badawczych. Priorytetowe dziedziny to: zdrowie, żywność, rolnictwo i rybołówstwo, biotechnologia, technologie informacyjne i komunikacyjne, nanotechnologie, materiały i nowe technologie produkcyjne, energia, środowisko, zmiany klimatyczne, transport, aeronautyka, nauki społeczno-ekonomiczne i humanistyczne, przestrzeń kosmiczna, bezpieczeństwo. Osiągane rezultaty projektu muszą być innowacyjne na poziomie europejskim.
Projekty składane są do Komisji Europejskiej, a ich ocena ma charakter konkursowy. Oznacza to, że finansowane mogą być jedynie projekty najlepsze w ocenie niezależnych ekspertów. Projekty oceniane są w trzech kryteriach: doskonałość naukowa i technologiczna, jakość i efektywność zarządzania projektem oraz sposób wykorzystania wyników badań i spodziewane efekty projektu. Proces oceny od momentu zamknięcia konkursu do podpisania kontraktu trwa ok. 9 miesięcy. Konkurencja w uzyskaniu finansowania jest duża. W zależności od programu, 15-20 proc. konsorcjów zgłaszających projekty podpisuje kontrakty na ich realizację. Na koniec października 2008 r. 570 podmiotów z Polski uczestniczyło w projektach finansowanych w ramach 7PR.
Aby odnieść sukces, wiele wysiłku trzeba poświęcić na zbudowanie silnego konsorcjum składającego się z partnerów o uznanej renomie w zakresie zadań, za jakie będą odpowiedzialni w projekcie. Kluczowe jest, aby projekt prowadził do rezultatów wykraczających poza istniejący stan wiedzy (state of the art.). Ważne jest także klarowne i spójne opisanie celów projektu jego rezultatów, zadań prowadzących do ich osiągnięcia oraz budżetu projektu.
W tym kontekście bardzo pomocne dla właściwego przygotowania projektu może być finansowanie w ramach programu „Granty na Granty - wsparcie polskich koordynatorów w europejskich programach badawczych” prowadzonego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Poziom dofinansowania zadań badawczych w projektach 7PR dla jednostek publicznych wynosi 75-100 proc., zaś dla jednostek niepublicznych i przedsiębiorstw 50-75 proc. Pozostałe zadania są finansowane w zależności od ich charakteru, np. zadania demonstracyjne w 50 proc., zarządzanie projektem w 100 proc..
Zasady finansowania projektów są przyjazne dla ich realizatorów. Projekty są finansowane zaliczkowo, a łączna kwota zaliczek wynosi 85 proc. wartości finansowania Komisji Europejskiej. Pozostałe 15 proc. wypłacane jest po ostatecznym rozliczeniu projektu. Raportowanie merytoryczne i finansowe dokonywane jest raz w roku.

Badania podstawowe

7. Program Ramowy finansuje w 100 proc. także koszty realizacji projektów badawczych o charakterze badań podstawowych. Finansowane są tzw. pionierskie projekty badawcze (frontier research) inicjowane przez naukowców i pojedyncze zespoły badawcze (nie ma wymogu konsorcjum). Wspierane są najbardziej twórcze, interdyscyplinarne i ryzykowne badania naukowe znajdujące się na granicy wiedzy. Granty adresowane są do wszystkich badaczy niezależnie od stopnia zaawansowania ich kariery naukowej. Przyznane granty związane są z naukowcem, a nie z instytucją, w której jest zatrudniony. Projekty są finansowane na podstawie wniosków złożonych przez naukowców z sektora prywatnego i publicznego, dotyczących dowolnie wybranego przez nich przedmiotu badań i oceniane przez niezależnych ekspertów wyłącznie na podstawie kryterium doskonałości.



Specjalne projekty dla MŚP

7. Program Ramowy umożliwia również finansowanie specjalnych projektów badawczych realizowanych na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Projekty te realizowane są przez grupę co najmniej trzech MŚP z różnych krajów oraz co najmniej dwa podmioty realizujące badania na rzecz tych przedsiębiorstw. Projekty mogą dotyczyć wszystkich dziedzin nauki i techniki (nie są ograniczane priorytetami 7PR), a wnioskodawcami powinny być firmy nieposiadające własnego zaplecza badawczego. Z kolei MŚP prowadzące samodzielnie prace badawcze mogą uzyskać finansowanie na realizację projektów badawczych w ramach tzw. programu Eurostars (program zarządzany przez Sekretariat inicjatywy Eureka). Program ten także nie narzuca żadnych preferencji tematycznych, a międzynarodowe konsorcjum ogranicza do partnerstwa dwóch podmiotów (wymagany jest tylko jednen partner zagraniczny).

Infrastruktura badawcza

Warto pamiętać, że 7PR, oprócz projektów badawczych, wspiera także rozwój potencjału badawczego grup badawczych w regionach konwergencji, które obecnie nie wykorzystują w pełni swoich możliwości lub potrzebują nowej wiedzy i wsparcia w celu pełnego wykorzystania swojego potencjału. Działanie to obejmuje w szczególności zawieranie strategicznych partnerstw między zespołami badawczymi z sektora publicznego i prywatnego w regionach konwergencji a grupami badawczymi o uznanej pozycji z innych części Europy. Powinny one podejmować wspólne zadania polegające na: wymianie wiedzy i doświadczeń (know-how) przez ponadnarodowe wzajemne delegowanie personelu naukowo-badawczego, rekrutacji doświadczonych naukowców z zewnątrz, zakupie i rozbudowie aparatury badawczej, organizacji warsztatów, konferencji i krótkich programów szkoleniowych, promocji mającej na celu poprawę wizerunku wybranych ośrodków.
7PR finansuje również projekty mające na celu udostępnienie i zapewnienie szerokiego dostępu do istniejących infrastruktur badawczych naukowcom z całej Europy, łączenie tych infrastruktur w sieci tematyczne oraz wspieranie powstawania nowych infrastruktur badawczych o znaczeniu ogólnoeuropejskim.
DLA KOGO JEST 7. PROGRAM RAMOWY
• Instytucji badawczych publicznych i niepublicznych
• Firm, które prowadzą badania samodzielnie
• Firm, które poszukują wykonawców badań naukowych
• Podmiotów, które są zainteresowane wykorzystaniem i komercjalizacją wyników europejskich projektów badawczych
• Firm, które potrzebują międzynarodowej współpracy badawczej dla realizacji działań innowacyjnych
• Podmiotów podejmujących lub uczestniczących w realizacji działań badawczych wykraczających poza obecny stan wiedzy
• Podmiotów, które mogą czekać 9-12 miesięcy na rozpoczęcie projektu
• Podmiotów, które są gotowe sfinansować ok. 25 proc. kosztów swojego udziału w projekcie
• Podmiotów, które są gotowe ponieść trud zarządzania projektem i raportowania
Ważne!
Pomocą w zakresie przygotowywania projektów oraz informacją służy Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE: www.kpk.gov.pl