Prezentujemy zwycięzców tegorocznego rankingu Perły Samorządu w kategorii "Miasta do 100 tys. mieszkańców".

1 SopotMiejsce, w którym każdy znajdzie coś dla siebie

Sopot słucha głosu mieszkańców i chce inwestować w projekty poprawiające ich komfort życia. Był pierwszym miastem w Polsce, które zdecydowało się oddać im część swoich funduszy w ramach budżetu obywatelskiego. W ciągu dziewięciu lat jego funkcjonowania udało się zrealizować prawie 200 inwestycji, zarówno dużych, jak remont ul. 23 Marca, jak i wiele małych, których życzyli sobie sopocianie.
Miasto nie żałuje też pieniędzy na ochronę zdrowia i profilaktykę, w ubiegłym roku wydano na ten cel 3,7 proc. z ogólnego budżetu. To jeden z największych wskaźników w kraju. Gmina współfinansowała m.in. „Program zapobiegania niepełnosprawności osób w podeszłym wieku” i „Program wczesnego wykrywania nowotworu gruczołu krokowego”, a także kupowała dodatkowe świadczenia zdrowotne. Ponadto pod koniec ub.r. ruszyło sopockie Centrum Opieki Geriatrycznej, czyli pierwszy szpital geriatryczny w województwie. Koszt jego utworzenia wyniósł ponad 31 mln zł, z czego 10,9 mln zł stanowiły środki gminne.
W trosce o mieszkańców i turystów Sopot realizuje też inwestycje, które mają poprawić bezpieczeństwo pieszych. Przebudowano skrzyżowania o ruchu okrężnym z azylami dla pieszych, a przy ruchliwych miejscach zainstalowano mierniki prędkości. Rozszerzono strefę „Tempo 30”. A ponieważ kłopotem, zwłaszcza w sezonie letnim, jest brak miejsc parkingowych, stale zachęca do korzystania z ciągle poszerzanej oferty komunikacji publicznej, darmowego parkingu przy ERGO ARENIE i do zmiany środka lokomocji. A rowerem jest gdzie w Sopocie jeździć – miasto wybudowało ponad 22 km dróg rowerowych, co stanowi ponad 30 proc. ogółu sopockich ulic. Oprócz tego na 33 ulicach dolnego Sopotu można jeździć „pod prąd” ulicami jednokierunkowymi.

2 EłkEkologicznie i nowocześnie

Ełk jest rozwijającym się miastem, które stawia na innowację. Impulsem do działania i szansą dla firm z regionu jest Park Naukowo-Technologiczny, który w ubiegłym roku uruchomił kolejne programy, w tym „Startup Heroes” wspierający firmy dopiero wchodzące na rynek. W projekcie Warmińsko-Mazurski Startup Inkubator, którego partnerem jest ełcki park, bierze udział ośmiu młodych przedsiębiorców. Pod koniec ub.r. w ramach Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (podstrefa Ełk) działało 39 firm, w których zatrudnionych było 2,5 tys. osób.
Miasto może się także pochwalić bardzo niskim bezrobociem, które jest na poziomie nieco ponad 5 proc. – argument ten jest wykorzystywany podczas zachęcania ełczan, by nie zmieniali miejsca zamieszkania, a także przy pozyskiwaniu nowych mieszkańców.
W 2019 r. w Ełku funkcjonowało prawie 5,5 tys. podmiotów gospodarczych. Główne branże to handel, naprawa pojazdów i budownictwo. Miasto oferuje coraz więcej możliwości rozwoju, a także rekreacji. Tym bardziej że jego niezaprzeczalnym atutem są malownicze tereny Pojezierza Ełckiego i możliwości aktywnego wypoczynku. Lokalne władze stawiają na ekologię – powstają kolejne ścieżki rowerowe, rekultywowane jest Jezioro Ełckie, a także oczyszczane jest dno rzeki Ełk. Ochronę klimatu mają zapewnić inwestycje w nowoczesną flotę komunikacji publicznej, kupowane są autobusy hybrydowe, z kolei przedsiębiorstwo energetyki cieplnej stopniowo odchodzi od węgla, zastępując go biomasą. Do tego dochodzą działania miękkie – w Centrum Edukacji Ekologicznej dzieci i młodzież poznają zagadnienia związane z ekologią, ochroną przyrody i zrównoważonym rozwojem. Samorząd inwestuje także w oświatę. Za prawie 13 mln zł zostanie przeprowadzona termomodernizacja czterech przedszkoli i dwóch szkół (8 mln zł pozyskano ze środków zewnętrznych). Kompleksowe remonty czekają budynki mieszkalne z zasobów komunalnych.

3 Kędzierzyn-KoźleMniej smogu, więcej miejsc pracy

W 2019 r. na działania proekologiczne gmina wydała ok. 12 mln zł. Na ulice miasta wyjechały cztery ekologiczne autobusy, w tym hybrydowy, a na kolejny rok zapowiedziano zakup (dzięki wysokiej dotacji) dwóch elektryków. Miasto przeprowadziło też termomodernizację szkoły. Teraz ogrzewa ją pompa ciepła, z kolei oświetlenie zapewniają żarówki ledowe. To zresztą nie koniec ledowej rewolucji w Kędzierzynie-Koźlu. Otóż kosztem ponad 5 mln zł wymieniło 2,5 tys. sodowych ulicznych lamp na nowoczesne, co w kolejnych latach przełoży się na mniejsze zużycie prądu.
Efekty przynosi też walka ze smogiem, miasto od 2018 r. nie figuruje już na prowadzonej przez Światową Organizację Zdrowia liście najbardziej zanieczyszczonych obszarów. Jednym z priorytetowych zadań w tym zakresie było dofinansowanie Miejskiego Systemu Zarządzania Jakością, w którego skład wchodzi sieć 26 pyłomierzy. Na podstawie danych z tych urządzeń stwierdzono, że w 2019 r. jakość powietrza była jeszcze lepsza niż rok wcześniej. Gmina przypisuje to m.in. akcji wymiany kopciuchów – w 2019 r. na ten cel wydano 1,1 mln zł.
Poważnym problemem Kędzierzyna-Koźla jest niestety spadek liczby mieszkańców – tylko w ubiegłym roku ubyło 728 osób. Także bezrobocie jest tu nieco wyższe niż średnia wojewódzka (choć się zmniejsza). Jednak wszystko wskazuje na to, że ten trend uda się zatrzymać. Miasto ma ożywić koreańska firma działająca na rynku elektromobilności. Planuje ona zainwestować co najmniej 370 mln zł w zakład, który powstanie w tutejszej strefie ekonomicznej. Koreańczycy zapowiedzieli już zatrudnienie w nim 150 osób. W mieście ma ruszyć także instalacja do recyklingu baterii cynkowo-węglowych i alkalicznych o wartości 100 mln zł. W nowym zakładzie planowane jest utworzenie 20 nowych miejsc pracy.