Czy nielegalny pobór energii uzasadnia wstrzymanie dostaw energii elektrycznej dla odbiorcy?
Przedsiębiorstwo energetyczne za nielegalny pobór energii elektrycznej z sieci pobiera opłaty w wysokości określonej w taryfach lub dochodzi odszkodowania na zasadach ogólnych. Opłaty podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (art. 57 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, Dz.U. nr 54, poz. 348 z późn. zm.). Przedsiębiorstwo ma dwie możliwości dochodzenia należności za nielegalny pobór - może dochodzić tych opłat na drodze egzekucji administracyjnej lub dochodzić odszkodowania na drodze sądowej.
W praktyce przedsiębiorstwa energetyczne stosują wobec odbiorców praktyki polegające na wymuszaniu wnoszenia opłat zagrożeniem wstrzymania dostaw energii, w przypadku gdy opłata z tytułu nielegalnego poboru nie zostanie niezwłocznie uiszczona przez odbiorcę. Otóż należy jednoznacznie stwierdzić, że praktyki te są bezprawne i stanowią zakazane przez regulację antymonopolową praktyki antymonopolowe, określone w art. 9 ust. 2 pkt 4 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Są one niezgodne ze wspólnymi zasadami rynku wewnętrznego energii elektrycznej. Z praktyki działania rzecznika odbiorców paliw i energii wynika, że są to najczęstsze przypadki skarg odbiorców energii na działanie przedsiębiorstw energetycznych w zakresie stwierdzania nielegalnego poboru energii elektrycznej i pobierania opłat z tego tytułu.
Brak jest przepisów, które uprawniają przedsiębiorstwo energetyczne do uzależnienia wznowienia dostaw energii od uprzedniego uiszczenia przez odbiorcę opłaty z tytułu nielegalnego poboru energii. Wznowienie dostaw w przypadku stwierdzenia przez przedsiębiorstwo nielegalnego poboru powinno nastąpić niezwłocznie po ustaniu przyczyn uzasadniających uprzednie wstrzymanie wskutek naprawy instalacji lub wymiany licznika. Praktyka polegająca na uzależnieniu zawarcia umowy od spełnienia określonego świadczenia poprzez uzależnienie kontynuacji wykonywania obowiązków wynikających z umowy stron od spełnienia przez kontrahenta innego świadczenia niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy sprzedaży energii ogranicza konkurencję. Przedsiębiorstwa energetyczne poprzez uzależnianie wznowienia dostaw energii dla odbiorcy od uprzedniego uiszczenia przez niego opłaty z tytułu nielegalnego poboru dopuszczają się nadużycia pozycji dominującej w stosunkach z podmiotami słabszymi rynkowo od nich (wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 4 czerwca 2007 r., XVII Ama 101/06, Dz.UOKiK 2007/4/44).