W perspektywie finansowej 2014-2020 przewidziano kolejny strumień bezzwrotnych dotacji dla zakładanych i istniejących spółdzielni socjalnych. Na jeden podmiot można uzyskać do 120 000 złotych, doradztwo, szkolenia i inne usługi oraz półroczne wsparcie finansowe (pomostówki)

Spółdzielnie socjalne to podmioty, które łączą działalność gospodarczą z misją reintegracji społecznej i zawodowej swoich członków-pracowników. Takie podmioty działają na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 roku o spółdzielniach socjalnych (Dz.U. z 2006 nr 94, poz. 651 z późn. zm.). Mogą je zakładać osoby fizyczne lub osoby prawne (w praktyce: gminy, powiaty, stowarzyszenia, fundacje, itp.). Spółdzielnia socjalna ma w założeniach działać jak normalne przedsiębiorstwo z tą różnicą, że nadrzędnym celem jest tu nie zysk, ale efekt społeczny w postaci uaktywnienia osób w nim pracujących. Chodzi tu głownie o osoby bezrobotne lub niepełnosprawne, bo takie w znacznej mierze są zatrudniane i tworzą (przy wsparciu) tego typu spółdzielnie. W spółdzielni socjalnej przynajmniej 50 procent członków muszą stanowić właśnie osoby z tzw. grup zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, czyli - oprócz wspomnianych bezrobotnych i niepełnosprawnych - także absolwenci centrów lub klubów integracji społecznej oraz osoby młode do 30. roku życia lub starsze po 50 roku życia, które mają status osób poszukujących pracy bez zatrudnienia, czyli np. pracujących tylko na umowie zleceniu. Minimalna liczba członków spółdzielni socjalnej wynosi 5, a maksymalna - 50.

Wsparcie i preferencje oferowane spółdzielniom socjalnym jest dość szerokie i obejmuje m.in.: zwolnienie z kosztów sądowych przy rejestracji w KRS oraz różnorodne wsparcie od lokalnego samorządu (gmin, powiatów). Ponadto zgodnie z nowelizacją ustawy o spółdzielniach socjalnych, która weszła w życie 24 października tego roku - każda jednostka sektora publicznego, która udziela zamówienia o wartości poniżej 30 tys. euro będzie mogła zastrzec, że o uzyskanie danego zamówienia będą mogły się ubiegać tylko spółdzielnie socjalne. W praktyce dzięki tym przepisom przede wszystkim gminy i powiaty powinny znacznie śmielej zamawiać usługi w takich właśnie podmiotach.

Dotacje unijne 2014-2020 dla spółdzielni socjalnych

Powyższe wsparcie uzupełniają dotacje, doradztwo i szkolenia, które były i będą oferowane w ramach funduszy unijnych. Co prawda projekty adresowane do spółdzielni socjalnych z okresu 2007-2013 już się skończyły, ale nowe rozdanie na lata 2014-2020 właśnie się zaczyna. W poszczególnych województwach albo już są albo w najbliższych miesiącach będą wyłonione akredytowane Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej (OWES), które zajmą się prowadzeniem naborów wniosków o dotacje, doradztwo i inne formy wsparcia. To właśnie w takich OWES-ach, które zaczną działać w całej Polsce, można się bezpośrednio dowiadywać w jakim terminie zostaną ogłoszone nabory wniosków o dotacje.

Najbardziej zaawansowane są województwa: śląskie i wielkopolskie, gdzie już wyłoniono Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej. Przykładowo OWES w Koninie zdążył już ogłosić pierwszy nabór wniosków dla subregionu konińskiego. Zgłaszać się tam mogą: osoby fizyczne lub prawne chcące założyć spółdzielnię socjalną oraz przedsiębiorstwa społeczne lub podmioty ekonomii społecznej chcące uzyskać wsparcie na tworzenie miejsc pracy dla osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Na przykładzie konińskim można zobaczyć orientacyjnie, jak wygląda procedura naboru wniosku oraz jakie są wymagane dokumenty aplikacyjne. Każdy OWES tworzy oczywiście własne wzory dokumentów, ale zasady i procedury będą bardzo podobne.

Kwoty wsparcia

Wsparcie finansowe w perspektywie 2014-2020 jest bardzo podobne do wsparcia, jakie było udzielane w latach 2007-2013. Wygląda to następująco:

  • dotacja inwestycyjna - maks. 24 000 zł na stanowisko pracy w spółdzielni socjalnej
  • wsparcie pomostowe - 1 750 zł brutto na osobę miesięcznie (tylko dla spółdzielni nowo zakładanej)

Jeden podmiot zakwalifikowany do skorzystania z takiej pomocy może otrzymać maksymalnie 120 000 złotych dotacji inwestycyjnej plus wsparcie pomostowe, doradztwo i wszelkie inne formy wsparcia przewidziane przez dany Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej (np. coaching biznesowy, wizyty studyjne w innych spółdzielniach, druk materiałów promocyjnych, itd.). Oczywiście poszczególne województwa w ramach swoich Regionalnych Programów Operacyjnych mogą ustalać konkretne kwoty wsparcia na nieco niższych pułapach.

Na co można wydać dotację?

Powinna być ona przeznaczona na pokrycie wydatków niezbędnych i ściśle powiązanych z rozpoczęciem lub prowadzeniem (kontynuowaniem) działalności gospodarczej:

  • dotacja inwestycyjna – na środki trwałe, narzędzia i wyposażenie niezbędne do prowadzenia danego typu działalności (np. wyposażenie kuchni dla lokalu gastronomicznego lub narzędzia do prac ogrodniczych, komputery, itp.)
  • wsparcie pomostowe – musi być przeznaczone na pokrycie podstawowych kosztów funkcjonowania spółdzielni w okresie pierwszych 6-12 miesięcy działania

Dla jakich osób dotacja?

Dotacje dla spółdzielni socjalnych na tworzenie miejsc pracy będzie udzielane tylko dla ściśle określonych grup osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Są to:

  • osoby bezrobotne
  • absolwenci centrów lub klubów integracji społecznej (CIS, KIS)
  • osoby młode (do 30. roku życia) oraz starsze (po 50. roku życia) posiadające status osoby poszukującej pracy bez zatrudnienia
  • osoby z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności

Miejsce pracy, które powstało w ramach udzielonej dotacji musi przetrwać minimum 12 miesięcy.