ZMIANA PRAWA Policja i straż miejska będą mogły występować do banku o udzielenie informacji o użytkownikach pojazdów w sprawach o wykroczenia.

Zgodnie z projektem nowelizacji prawa bankowego banki będą musiały udzielać policji i straży gminnej (miejskiej) informacji o użytkownikach pojazdów, którzy popełnili wykroczenie z ich użyciem. Obowiązek ten obejmie pojazdy zarejestrowane przez radary albo kamery, które są przedmiotem umowy bankowej między bankiem a sprawcą wykroczenia. – W praktyce dotyczyć to będzie m.in. pojazdów sfotografowanych przez fotoradar w związku z przekroczeniem dozwolonej prędkości, jak też kradzieży paliwa na samoobsługowych stacjach paliw – wyjaśnia Michał Rachoń, rzecznik prasowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, które jest autorem projektu.

Bank właścicielem auta

Obecnie jest to niemożliwe. 23 maja 2006 r. Sąd Najwyższy wyraził bowiem pogląd, że bank nie może udzielić policji informacji stanowiących tajemnicę bankową na użytek postępowania o wykroczenia (sygn. akt I KZP 4/06). Ponieważ w ewidencji pojazdów jako właściciel auta figuruje bank, organy ścigania mają bardzo ograniczone możliwości dotarcia do sprawcy takiego wykroczenia. – Dlatego nowelizacja ustawy Prawo bankowe jest w tym zakresie konieczna – mówi rzecznik Rachoń. – Niepokój budzi, że banki będą musiały takich informacji udzielać nieodpłatnie. Jest to uprzywilejowanie sprzeczne z konstytucją, a jego koszty obciążą klientów – mówi mecenas Jerzy Bańka ze Związku Banków Polskich.

Bank nie odmówi

Po zmianie prawa banki nie będą mogły już zasłaniać się tajemnicą bankową i odmówić udzielenia informacji. Jednak ich zakres będzie ograniczony tylko do wskazania użytkownika konkretnego pojazdu. – Informacja o użytkowniku pojazdu nie uzasadnia daleko idących obostrzeń w dostępie do tajemnicy bankowej jak obecnie. Nie chodzi tu przecież o numery kont, ich stan czy też wykaz operacji na rachunkach – uzasadnia Michał Rachoń. Informacje takie banki będą mogły przekazać policji bez pośrednictwa prokuratora. Wyeliminowanie pośrednictwa obejmie też informacje o uzasadnionym podejrzeniu, że działalność banku jest wykorzystywana w celu ukrycia działań przestępczych. – Te zmiany powinny skrócić czas postępowania i zwiększyć skuteczność policji w ściganiu niektórych przestępstw i wykroczeń – mówi komisarz Zbigniew Urbański z Komendy Głównej Policji.

METODY STOSOWANE PRZEZ ZŁODZIEI KART

• nakładki na wrzutnik kart, niedestabilizujące pracy bankomatu, • proste urządzenia blokujące wydawanie banknotów • skimmery (urządzenia skanujące dane karty) stosowane wraz z kamerami, które umożliwiają rejestrację PIN kart

Stop kradzieżom kart

Projekt ma także zwiększyć skuteczność walki z kradzieżami za pomocą kart płatniczych i kredytowych. Banki będą mogły teraz bezpośrednio informować policję o takich kradzieżach. Obecnie powiadamiają prokuraturę, a ta dopiero zleca czynności policji. Zmniejsza to efektywność ścigania sprawców tych przestępstw. Z rozpoznania policji wynika tymczasem, że rozwijająca się przestępczość związana z kartami płatniczymi jest jednym z podstawowych zagrożeń dla systemu bankowego. – Wzrostowi tej przestępczości sprzyja fakt, że urządzenia potrzebne do uprawiania takiego procederu są coraz łatwiejsze do uzyskania. Koszty ponoszą zarówno klienci, jak i banki – tłumaczy rzecznik MSWiA. W 2005 roku policja prowadziła ponad 15 tys. spraw związanych z przestępstwami z wykorzystaniem kart płatniczych. Jak podkreślają projektodawcy – dane te odnoszą się tylko do przypadków zgłoszonych bądź ujawnionych przez organa ścigania. Na ocenę skali zagrożenia decydujący wpływ ma jednak tzw. ciemna liczba, gdyż większość przestępstw tego typu po prostu nie jest zgłaszana policji przez banki. Uniemożliwia im to aktualny przepis art. 106a ust. 1 prawa bankowego. Nowelizacja znosi tę barierę. – Dlatego zmiany są jak najbardziej pożądane i zgodne z oczekiwaniami praktyki – mówi mec. Bańka. Projekt trafił do konsultacji międzyresortowych.