Przed tzw. ścianą wschodnią, która zawsze była gorzej rozwinięta gospodarczo, otwierają się duże możliwości. Dzięki znacznemu wsparciu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego pięć województw może znacznie przyspieszyć tempo rozwoju gospodarki i podnieść swoją atrakcyjność na tle innych regionów Unii Europejskiej.
Jednym z programów wdrażanych w perspektywie finansowej 2007-2013 jest Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej. Jego celem jest przyspieszenie rozwoju społeczno-gospodarczego pięciu województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego. Regiony te odznaczają się jednym z najniższych wskaźników PKB na jednego mieszkańca w poszerzonej Unii Europejskiej. Program ma na celu odwrócenie negatywnych trendów związanych z niskim poziomem życia mieszkańców, małą dynamiką rozwoju gospodarczego, słabo rozwiniętą infrastrukturą komunikacyjną. Łącznie z publicznym wkładem krajowym budżet PO RPW opiewa na kwotę ponad 2,7 mld euro. Beneficjentami znacznej części tych funduszy będą jednostki samorządu terytorialnego. W ramach programu wspierane będą między innymi projekty dotyczące poprawy jakości i dostępności powiązań komunikacyjnych (budowa dróg prowadzących do przejść granicznych, obwodnic, mostów, tuneli, wiaduktów, estakad, węzłów, skrzyżowań), inwestycje w infrastrukturę turystyki, naukę i rozwój społeczeństwa informacyjnego, wspieranie innowacji i infrastruktury technicznej.
Jednostki samorządowe, które zamierzają ubiegać się o środki w ramach tego programu, rozpoczną od przygotowania dokumentacji projektowej. Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że niektóre z nich mogą napotkać problem związany z brakiem środków na pokrycie kosztów opracowania studium wykonalności inwestycji oraz innych niezbędnych ekspertyz. Rozwiązaniem w takiej sytuacji może być zaciągnięcie kredytu z Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych, którym administruje Bank Gospodarstwa Krajowego.
Gmina, planując inwestycje, może skorzystać z kredytu na prace przygotowawcze, takie jak: opracowanie analizy kosztów i korzyści, dokumentację projektową, ekspertyzy i studia niezbędne do realizacji inwestycji. Preferencyjny kredyt udzielany jest na okres 36 miesięcy (z możliwością karencji do 18 miesięcy), a jego maksymalna kwota wynosi 500 tys. zł. Z uzyskanych funduszy gmina może pokryć do 80 proc. zaplanowanych kosztów przygotowania inwestycji. Kredyt jest bardzo atrakcyjny dla samorządów, szczególnie niewielkich, którym trudno wygospodarować środki na sfinansowanie kosztów związanych z przygotowaniem projektów. Gminy i związki gmin ubiegające się o kredyt z FRIK mogą korzystać z wyjątkowego trybu zamówienia publicznego z wolnej ręki co zdecydowanie przyspiesza uzyskanie środków.
Oprocentowanie kredytu jest preferencyjne. Zgodnie z zapisami ustawy wynosi 0,5 stopy redyskontowej weksli NBP (aktualnie 2,25 proc. w skali roku). Kredyt może być wypłacony jednorazowo lub w transzach. Wart podkreślenia jest fakt, że jako zabezpieczenie wymagany jest jedynie weksel in blanco. Warunki, na których udzielany jest ten kredyt, są na tyle atrakcyjne, że powinny nim być zainteresowane jednostki samorządu terytorialnego, nawet jeżeli posiadają środki własne na sporządzenie dokumentacji.
AGNIESZKA ADAMCZYK
specjalista z departamentu wspierania rozwoju regionalnego BGK
Agnieszka Adamczyk, specjalista z departamentu wspierania rozwoju regionalnego BGK / DGP