W ramach każdego rodzaju projektu firma realizuje zadania przy użyciu różnych środków lub zasobów finansowych, ludzkich, technicznych i organizacyjnych. Wynikiem poniesionych wydatków jest pojawienie się nowych produktów, zaś ich konsekwencją - określone rezultaty, będące efektami finansowanych działań.

Dlatego właśnie już w momencie definiowania projektu ogólny jego cel powinien zostać szczegółowo rozpisany na trzech poziomach: produktu, rezultatu i oddziaływania. Pozwoli to sprawdzić i ocenić efekty jego realizacji na poszczególnych etapach oraz określić i uporządkować wszystkie zadania niezbędne do osiągnięcia zamierzonych rezultatów.
Ponieważ umowa o dofinansowanie projektu podpisywana jest na podstawie treści wniosku aplikacyjnego oraz załączników, w których beneficjent zdefiniował już poszczególne wskaźniki, niezmiernie istotne jest, aby realizować projekt zgodnie z nimi. Poza tym należy pamiętać, iż beneficjent zobowiązany jest nie tylko do osiągnięcia zadeklarowanych wskaźników, ale również do ich utrzymania przez pięć lat od dnia zakończenia projektu (lub przez trzy lata w przypadku przedsiębiorców z sektora MSP w perspektywie finansowej 2007-2013). W przypadku niezrealizowania celów projektu na poziomie wskaźników wobec przedsiębiorcy mogą być wyciągnięte konsekwencje finansowe w postaci braku refundacji poniesionych wydatków lub wręcz zażądania zwrotu części lub całości dofinansowania wraz z odsetkami w wysokości jak dla zaległości podatkowych.
Jeśli przedsiębiorca oceni, że nie jest w stanie zrealizować zadeklarowanych we wniosku aplikacyjnym wskaźników, należy zgłosić to niezwłoczne do właściwej instytucji odpowiedzialnej za wdrażanie programu. Jeżeli zmiany mieszczą się w granicach określonych umową o dofinansowanie, wówczas po odpowiednim uzasadnieniu zaistniałej sytuacji umowa będzie aneksowana. W innym razie przedsiębiorca będzie musiał zwrócić otrzymaną kwotę dofinansowania.
Należy zwrócić uwagę, że osiągnięcie wskaźników oddziaływania projektu nie jest bezwzględnie wymagane, gdyż przedsiębiorca nie zawsze ma pełny wpływ na ich realizację. Ponadto wskaźniki oddziaływania nie stanowią bezpośredniej podstawy do przyznania punktów w trakcie oceny merytorycznej.
Ważne jest, aby wskaźniki były mierzalne i realne do osiągnięcia, jak też żeby zachować spójność pomiędzy celami a wskaźnikami realizacji celów. Poza tym cele i wskaźniki projektu to dla oceniających istotne źródło informacji na temat planowanego przedsięwzięcia. Przedsiębiorca powinien pamiętać o tym, aby przedstawić je w realistyczny sposób, ponieważ będzie rozliczony ze stopnia ich realizacji. Nie warto przeszacowywać wskaźników, może się to przyczynić do odrzucenia wniosku. Jednocześnie, jeśli zakładane we wniosku wskaźniki nie zostaną osiągnięte, istnieje ryzyko zastosowania wobec beneficjenta sankcji, w postaci rozwiązania umowy o dofinansowanie, braku refundacji lub konieczności zwrotu otrzymanej dotacji.
W kwestii wskaźników zdecydowanie lepsze jest ostrożne, konserwatywne podejście. Lepiej jest w ostatecznym rozrachunku przekroczyć dany wskaźnik (np. stworzyć więcej miejsc pracy niż zadeklarowanych we wniosku) niż go nie dotrzymać. Jednakże w obu przypadkach należy zawsze powiadomić odpowiednią instytucję o zmianie poziomu deklarowanego wskaźnika.
MICHAŁ GWIZDA
menadżer Accreo Taxand
Michał Gwizda, menadżer Accreo Taxand / DGP