Kwalifikowalność projektów i wydatków współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych UE nastręcza problemów aplikującym o dotacje. Właściwe ujęcie kosztów oraz projektu jako całości determinuje możliwość uzyskania wsparcia z funduszy strukturalnych.

MONIKA KARWAT-BURY

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości

Warto przedstawić podstawowe zasady kwalifikowalności projektów i wydatków w ramach funduszy. Zasada kwalifikowalności, jako jedna z wielu zasad działania funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, może być rozpatrywana zarówno z punktu widzenia projektów, jak i konkretnych wydatków dokonywanych w związku z ich realizacją. Kwalifikowalność projektów oznacza, że dany typ projektu mieści się w zakresie przedmiotowym działania stanowiącego element programu operacyjnego lub programów inicjatyw wspólnoty. Zatem aby dany projekt mógł zostać zakwalifikowany do wsparcia, powinien być spójny z zatwierdzonym programem oraz spełniać szczegółowe kryteria określone dla danego działania. Kwalifikowalność wydatków oznacza, że wydatek, który wynika wprost z katalogu kosztów kwalifikowanych, jest niezbędny do wykonania danego projektu oraz jest bezpośrednio z nim związany. Takie kategorie wydatków kwalifikowanych jak np. zakup środków trwałych, zakup wartości niematerialnych i prawnych, koszt szkoleń lub usług doradczych powinny być więc ściśle powiązane z projektami, które kwalifikują się do wsparcia w ramach danego działania i powinny przyczyniać się w sposób bezpośredni do realizacji celów projektu. Oznacza to, że wydatek jest tylko wtedy kwalifikowany, kiedy zostaje poniesiony w celu realizacji projektu kwalifikującego się do wsparcia ze środków funduszy strukturalnych. Poza tymi ogólnymi zasadami kwalifikowalności (projektów i wydatków) istnieją jeszcze zasady szczegółowe, które precyzyjnie wskazują, jakie koszty mogą zostać uznane za kwalifikowane w ramach funduszy strukturalnych UE. W nowym okresie programowania, tj. w latach 2007–2013, kwalifikowalność kosztów jest określona w Rozporządzeniu (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999, które w artykule 7 wymienia tylko koszty niekwalifikowane do wsparcia, takie jak np.: • odsetki od zadłużenia; • zakup gruntów za kwotę przekraczającą 10 proc. całkowitych wydatków kwalifikowanych w ramach danej operacji. W wyjątkowych i należycie uzasadnionych przypadkach wyższe oprocentowanie może zostać dozwolone przez instytucję zarządzającą dla operacji dotyczących ochrony środowiska; • likwidacja elektrowni jądrowych; • podlegający zwrotowi podatek od towarów i usług (VAT). W latach 2007–2013 będzie też obowiązywać rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z 31 lipca 2006 r. L210/25). Na podstawie art. 56 ust. 41 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego opracowało Krajowe wytyczne dotyczące kwalifikowania wydatków w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania 2007-2013, które określają zasady kwalifikowania projektów i wydatków oraz przedstawiają katalog wydatków niekwalifikowanych.