Nieważne głosy podczas głosowania organu spółki kapitałowej – zgromadzenia wspólników, walnego zgromadzenia bądź rady nadzorczej czy zarządu nie są głosami oddanymi w rozumieniu art. 4 par. 1 pkt 9 k.s.h.

ANDRZEJ SZUMAŃSKI

profesor zwyczajny Uniwersytet Jagielloński, adwokat

Oznacza to, że głosami nieważnymi są: • głosy złożone przez osoby nieuprawnione, tj. przez osoby, które nie są wspólnikami, gdyż nie nabyły one skutecznie praw udziałowych, czyli udziałów spółki z o.o. albo akcji spółki akcyjnej bądź przez pełnomocników wspólników legitymujących się wadliwym pełnomocnictwem, • głosy złożone w sytuacji, gdy wspólnik, posiadając prawo głosu, nie mógł jednak w konkretnej sprawie tego prawa wykonywać (np. w przypadkach określonych w art. 244 i art. 413 k.s.h.), • głosy złożone w inny sposób niż przyjęto podczas głosowania z mocy prawa lub umowy (statutu) spółki, np. jawnie zamiast tajnie (art. 247 par. 2 i art. 420 par. 2 k.s.h.) lub głosowanie przez podniesienie ręki w sytuacji, gdy głosuje się kartą elektroniczną albo przez oddanie głosu na piśmie. Wspomniane wyżej głosy nie mogą być traktowane jako głosy wstrzymujące się, gdyż te ostatnie z mocy art. 4 par. 1 pkt 9 k.s.h. traktuje się jak głosy oddane, a więc wlicza się do wyniku głosowania, podczas gdy określonych na wstępie głosów nieważnych (nieoddane) w ogóle nie bierze się pod uwagę przy liczeniu głosów. Ze względu na fakt, że zdarzają się przypadki, gdy podczas głosowania w organach spółek kapitałowych są składane głosy nieważne, pojawia się pytanie o ich wpływ na ważność podjętej uchwały z ich udziałem, a raczej bez ich udziału w ogólnej liczbie złożonych głosów. Udzielenie odpowiedzi na powyższe pytanie zakłada, że we wszystkich pozostałych przypadkach (tj. poza nieważnością głosu) podejmowanie uchwały odbyło się zgodnie z prawem oraz z umową (statutem spółki). Chodzi tu o różne sytuacje. Po pierwsze, możemy mieć do czynienia z przypadkiem, gdy organ podejmujący uchwałę istnieje, a więc nie jest to tzw. kadłubowa rada nadzorcza czy kadłubowy zarząd, gdyż wówczas spółka nie ma ważnego organu. Po drugie, organ ten został zwołany we właściwy sposób. Po trzecie, posiedzenie organu spółki zostało zwołane przez uprawnioną do tego osobę lub organ spółki. Po czwarte, został spełniony wymóg kworum, np. jest obecna co najmniej połowa składu rady nadzorczej. Po piąte, nie podjęto uchwały w materii wykraczającej poza ustalony wcześniej porządek obrad danego organu. Naruszenie wspomnianych reguł powoduje, że podjęta uchwała zawsze będzie nieważna, gdyż wobec treści art. 38 k.c. każde działanie niezgodne z prawem oraz z umową (statutem) spółki nie może być uznane za działanie samej spółki (osoby prawnej). Kodeks spółek handlowych nie reguluje w zasadzie kwestii wpływu nieważnych głosów na ważność uchwały, przy założeniu, że poza złożeniem części głosów nieważnych wszelkie pozostałe elementy głosowania były zgodne z prawem czy z umową (statutem) spółki, tj. był właściwy organ, poprawnie zwołany we właściwym czasie, przez właściwy podmiot, z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym oraz o oznaczonym porządku obrad. Wyjątek stanowi w tej materii przepis art. 6 par. 3 k.s.h., który stanowi, że uchwała zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia podjęta z naruszeniem wymogów wskazanych w art. 6 par. 1 k.s.h. (brak dokonania określonych tam obowiązków informacyjnych) jest ważna, jeżeli spełnia wymóg większości głosów bez uwzględnienia głosów nieważnych. Przepis ilustruje ogólną zasadę, którą można odnieść do wszystkich pozostałych przypadków wpływu głosu nieważnego na ważność uchwały organu spółki kapitałowej. Zasadę tę wywodzi się z istoty głosu nieważnego jako głosu nieoddanego, a więc takiego głosu, którego się w ogóle nie bierze pod uwagę przy liczeniu głosów.