Globalny Barometr Innowacji GE na rok 2013 sygnalizuje, że szefowie firm cierpią na „innowacyjny zawrót głowy”, starając się zapanować nad złożonością dynamicznie zmieniającego się środowiska biznesowego
Sprzeczne rekomendacje zmieniają się w zależności od rynków / Media

Firma GE opublikowała wyniki trzeciego dorocznego „Globalnego Barometru Innowacji”, które dowodzą, że dyrektorzy najwyższego szczebla nadal cenią innowacje i traktują je jako priorytet strategiczny, mimo że jedna trzecia z nich zgłasza obawy co do zdolności utrzymania przewagi konkurencyjnej w coraz bardziej dynamicznym i zglobalizowanym środowisku, dysponującym ograniczoną ilością zasobów.

Ten nowy „innowacyjny zawrót głowy”, czyli niepokój związany ze zmieniającą się dynamiką współczesnego środowiska biznesowego i niepewność co do wyboru optymalnej ścieżki rozwoju, jest dla szefów firm dużym wyzwaniem i zmusza ich do zmiany sposobu myślenia o strategiach rozwoju przedsiębiorstw. Jednak dla wielu dyrektorów analizowanie nowych, a czasami nieoczekiwanych, możliwości wprowadzenia innowacji jest sposobem na zapanowanie nad złożonością zagadnienia tego procesu.

„Innowatorzy muszą być solidni. Inaczej ryzykują pozostanie w tyle za konkurencją” — powiedziała Beth Comstock, wiceprezes i dyrektor ds. marketingu w firmie GE

Barometr został zlecony przez firmę GE i zrealizowany przez niezależną firmę badawczo-doradczą StrategyOne. Celem badania było poznanie opinii szefów przedsiębiorstw na całym świecie na temat czynników stymulujących i hamujących innowacje, jak również tego, w jaki sposób opinie te wpływają na dobór strategii. W tym roku firma GE rozszerzyła zakres swoich globalnych badań. Objęły one ponad 3000 dyrektorów wyższego szczebla z 25 krajów, którzy są bezpośrednio zaangażowani w tworzenie strategii oraz podejmowanie decyzji dotyczących innowacji w swoich firmach.

Ryzyko polityki protekcjonizmu

Wielu dyrektorów najwyższego szczebla wydaje się mieć niesprecyzowane koncepcje reagowania na zmiany zachodzące w środowisku biznesowym. W swoich wysiłkach mających na celu ograniczenie tego postrzeganego ryzyka dla ich przedsiębiorstw i gospodarki lokalnej, wielu szefów reaguje przyjęciem postawy protekcjonistycznej. 71 proc. dyrektorów najwyższego szczebla stwierdziło, że ich rząd powinien nadać priorytet promocji innowacji krajowych, a nie tych pochodzących z zagranicy. 71 proc. stwierdziło również, że ich rząd w rzeczywistości powinien jeszcze bardziej otworzyć rynki i promować innowacje oraz inwestycje z importu. W 53 proc. przypadków te dwie sprzeczne opinie nakładały się na siebie, co stanowi niezwykły paradoks.

Dyrektorzy najwyższego szczebla z Meksyku (80 proc.), Indii (56 proc. i Brazylii (50 proc.) byli najbardziej skłonni promować politykę otwartego i zamkniętego rynku jako sposobów na skuteczniejsze opracowywanie innowacji.

„Od początków globalnego kryzysu finansowego obawiamy się, że zmienność gospodarcza osłabi konsensus wolnego i otwartego handlu międzynarodowego. Wyniki dzisiejszego raportu sugerują, że nawet dla szefów przedsiębiorstw odrzucenie postawy protekcjonistycznej może być czasami bardzo trudne” — powiedział Karan Bhatia, wiceprezes i starszy konsultant ds. globalnych stosunków rządowych i politycznych w firmie GE.

Wykraczanie poza innowacje produktowe

Mimo że innowacje stopniowe i produktowe od zawsze były głównymi czynnikami stymulującymi rozwój przedsiębiorstw, coraz większą popularność zdobywają innowacje modelu biznesowego, wykorzystywane jako droga do sukcesu. Innowacje w zakresie nowego modelu mogą zaowocować mniej ryzykowną i zasobochłonną ścieżką do lepszego zrozumienia i dotarcia do klientów niż metody tradycyjne, takie jak opracowywanie nowych produktów.

52 proc. respondentów wierzy, że opracowywanie nowych modeli biznesowych przyczyni się w największym stopniu do poprawy wydajności ich przedsiębiorstw. Jest to wynik o 6 punktów procentowych lepszy w porównaniu z tradycyjnym wkładem tej strategii w portfel innowacji firm. Dyrektorzy na całym świecie zgłaszają ograniczenie inwestycji prywatnych, natomiast szefowie z Niemiec i Wielkiej Brytanii sygnalizują wzrost w tym obszarze.



Współpraca jako przewaga nad konkurencją

Współpraca między przedsiębiorstwami staje się nowym źródłem przychodów i przewagi nad konkurencją, w szczególności na rynkach rozwijających się. Jednak mimo globalnej świadomości siły współpracy, barierami do działania pozostaje brak skutecznej ochrony majątku intelektualnego, zaufania i utrzymania utalentowanych pracowników.

87 proc. respondentów jest przekonanych, że ich firma odniosłaby większy sukces, wprowadzając innowacje w ramach współpracy, a 68 proc. respondentów stwierdza, że już wcześniej opracowało lub udoskonaliło produkt w ramach współpracy z innymi firmami. Niemcy, Chiny, Brazylia i Szwecja mają największe doświadczenie w obszarze współpracy.

Najważniejsze powody nawiązywania współpracy z innymi firmami to dostęp do nowych technologii (79 proc.) i rynków (79 proc.). Natomiast przeciętnie 64 proc. respondentów jako barierę dla tego trendu wskazuje brak poufności informacji lub ochrony majątku intelektualnego. W następnej kolejności wymieniany jest brak zaufania (47 proc.) i obawa przed przejęciem utalentowanych pracowników (45 proc.).

Rządy chorążymi środowiska innowacji

Szefowie globalnych przedsiębiorstw są zaniepokojeni wpływem środowisk politycznych na innowacje. Wzywają polityków do opracowania stabilniejszych podstaw prawnych, które zapewniałyby większe wsparcie i pomagały opracowywać lepsze innowacje na rynkach krajowych i międzynarodowych. Zdaniem dyrektorów najwyższego szczebla kluczowymi czynnikami gwarantującymi dynamiczny rozwój innowacji są zabezpieczenie interesów przedsiębiorstwa czyli utalentowanych pracowników, wiedzy i majątku intelektualnego, jak również usunięcie barier politycznych, czyli biurokracji i zbyt rygorystycznych przepisów..

Firmy postrzegają środowiska polityczne w swoich krajach w bardziej negatywnym świetle w większości badanych krajów, a w szczególności w Szwecji, Izraelu, Turcji, Arabii Saudyjskiej i w Kanadzie. Natomiast w Indiach zanotowano radykalną poprawę w tym obszarze (9 proc.).

Odpowiadając na pytanie o najważniejsze priorytety, na których powinny skupić się rządy w celu zapewnienia wsparcia dla innowacji, respondenci wskazywali edukację (50 proc.), zwalczanie biurokracji (48 proc.) i ochronę tajemnicy handlowej (41 proc.) jako kwestie najważniejsze — szczególnie w Meksyku i Brazylii.

Odpowiednie talenty na odpowiednich stanowiskach

Utalentowani pracownicy stanowią największą troskę innowacyjnych szefów przedsiębiorstw na całym świecie, ponieważ kreatywność i znajomość technologii wśród pracowników jest postrzegana jako kluczowy czynnik uwalniający potencjał innowacji. Przeważały obawy o przygotowanie pracowników (tzn. wykształcenie) i dostęp do utalentowanych kandydatów (tzn. mobilność międzynarodowa, utrzymanie i przejmowanie utalentowanych pracowników), jako że przedsiębiorstwa starają się obsadzać odpowiednie stanowiska odpowiednimi ludźmi, jak również dostosować odpowiednie zestawy umiejętności, aby już dziś zaspokoić potrzeby ekonomiczne jutra.

Lepsze dostosowanie systemu edukacji do potrzeb biznesowych jest dla przedsiębiorstw najważniejszym priorytetem. 81 proc. respondentów wymienia ten czynnik wśród czterech największych obaw. Korea Południowa była jednak największym wyjątkiem od tej reguły — w tym kraju jedynie 47 proc. respondentów uważa ten czynnik za najważniejszy priorytet biznesowy.

55 proc. respondentów — czyli o 6 proc. mniej niż rok wcześniej — stwierdziło, że uniwersytety i szkoły zapewniają model kształcenia zaspokajający potrzeby innowacyjnych liderów przyszłości. 41proc. respondentów wierzy w coraz większe ograniczenia dostępu do utalentowanych kandydatów z zagranicy, co ma negatywny wpływ na zdolność przedsiębiorstwa do wprowadzania innowacji.

3100 dyrektorów z 25 krajów

Badania zostały zrealizowane na zlecenie GE przez firmę StrategyOne w okresie od 22 października do 5 grudnia 2012 roku i polegały na przeprowadzeniu telefonicznych wywiadów. Badanie objęło 3100 dyrektorów wyższego szczebla z 25 krajów. Wszyscy respondenci byli bezpośrednio zaangażowani w procesy innowacyjne w swoich firmach. Zajmowali stanowisko wiceprezesa lub wyższe, a 28 proc. stanowili dyrektorzy najwyższego szczebla. W badaniach uczestniczyły następujące kraje: Australia, Brazylia, Kanada, Chiny, Niemcy, Indie, Irlandia, Izrael, Japonia, Malezja, Meksyk, Holandia, Nigeria, Polska, Rosja, Arabia Saudyjska, Singapur, RPA, Korea Południowa, Szwecja, Turcja, ZEA, Wielka Brytania, USA i Wietnam.