Efekty lokowania oszczędności zależą nie tylko od właściwego wyboru instrumentów finansowych, ale i od warunków, na jakich realizowana jest inwestycja. Dlatego trzeba szczególnie zadbać o zawarcie dobrej umowy z instytucją, która będzie realizować nasze zlecenia inwestycyjne.
Jak wiadomo, oszczędności możemy lokować zarówno w banku (konto terminowe, w tym program systematycznego oszczędzania), w obligacjach w jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych (otwierając stosowne rejestry w punkcie obsługi klientów towarzystw funduszy inwestycyjnych albo za pośrednictwem biura maklerskiego), za pośrednictwem polis ubezpieczeniowych z funduszem kapitałowym (zawierając umowę z agentem ubezpieczeniowym) czy wreszcie na giełdzie - kupując i sprzedając akcje i wykorzystując do tego celu biuro maklerskie. Nie można też pominąć różnego rodzaju instytucji pośrednictwa finansowego, które - podobnie jak banki czy biura maklerskie - dla bardziej zamożnych klientów mają w ofercie usługę zarządzania portfelem inwestycyjnym.
Jeśli z góry ustalimy, że inwestowanie ma polegać na korzystaniu z wielu możliwych instrumentów finansowych - od lokat bankowych po obrót akcjami na giełdzie, możemy od razu wytypować instytucję, która w całości zaspokoi nasze potrzeby. Mamy przy tym do wyboru dwa modelowe rozwiązania. Konkretna decyzja powinna zależeć od dwóch okoliczności: wysokości aktywów, które chcemy przeznaczyć na inwestowanie, oraz zakresu naszej aktywności przy pomnażaniu pieniędzy.

A Umowa rachunku lokaty terminowej

Jeśli chcemy oszczędzać tylko w formie lokaty bankowej, wtedy z bankiem zawrzemy umowę o prowadzenie rachunku oszczędnościowego lub rachunku lokaty terminowej. Zgodnie z kodeksem cywilnym, przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Banki prowadzą rachunki bankowe dla osób fizycznych i osób prawnych oraz dla jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną. Rachunki bankowe są prowadzone w złotych i w walutach obcych. Bank swobodnie dysponuje powierzonymi środkami pieniężnymi, a w zamian dokłada wszelkich starań w zakresie bezpieczeństwa powierzonych środków pieniężnych bankowi.

Rodzaje rachunków

Banki mogą prowadzić w szczególności następujące rodzaje rachunków bankowych:
• rachunki bieżące,
• rachunki pomocnicze,
• rachunki lokat terminowych,
• rachunki oszczędnościowe - wkłady oszczędnościowe.
W rzeczywistości obecnie oferowane rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe po trosze pełnią funkcję każdego z takich rachunków. Pozwalają bowiem na subkontach lokować oszczędności, a w przypadku zaciągania kredytów innych niż odnawialny kredyt w koncie, gdy klient daje zlecenie potrącania należności z rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego (ROR), bank często tworzy specjalne konto rozrachunkowe do rozliczania takiego kredytu, powiązane bezpośrednio z ROR-em.
W umowie rachunku bankowego określa się ponadto wysokość prowizji i opłat za czynności związane z prowadzeniem rachunku i warunki ich zmiany. O ile wyszczególnione wcześniej elementy są zazwyczaj zawarte w umowie oferowanej przez wszystkie banki, o tyle szczegóły, jak już wspomniałam, zawarte są w dodatkowym załączniku - regulaminie prowadzenia rachunku. Zazwyczaj też w formie załącznika (z którym koniecznie trzeba się zapoznać) do takiej umowy dołączona jest tabela opłat i prowizji oraz oprocentowania.
Rachunki oszczędnościowe są prowadzone dla osób fizycznych. Mogą być one również prowadzone dla szkolnych kas oszczędnościowych i pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych. Rachunki oszczędnościowe nie mogą być wykorzystywane przez ich posiadaczy do przeprowadzania rozliczeń pieniężnych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, z wyjątkiem opłacania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek, do poboru których zobowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Posiadacz rachunku bankowego dysponuje swobodnie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku. W umowie z bankiem mogą być zawarte postanowienia ograniczające swobodę dysponowania tymi środkami.

Rachunki lokat terminowych

W praktyce możemy zawierać odrębną umowę na prowadzenie każdej lokaty. Taką umowę zawiera się przede wszystkim wtedy, gdy w określonym banku nie posiadamy swojego rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego.
Umowę rachunku terminowego zazwyczaj zawiera się wyłącznie na czas lokaty. Służy on wyłącznie do wpłaty kwoty lokaty, a następnie do jej wypłaty (po doliczeniu należnych odsetek), po czym jest likwidowany. Jeśli umowa przewiduje odnowienie lokaty na kolejny okres, rachunek służy również do przeprowadzania operacji tego typu.
Zawierając umowę o prowadzenie rachunku lokaty terminowej, musimy przede wszystkim zwrócić uwagę na sposób naliczania odsetek, tryb ich kapitalizowania oraz na okoliczności, które następują po upływie terminu, na jaki lokata została złożona. Często bowiem jest tak, że jeśli nie podejmiemy w terminie swoich oszczędności, lokata automatycznie zostaje zakwalifikowana na następny termin oszczędzania o identycznej długości (np. lokata trzymiesięczna na okres kolejnych trzech miesięcy), a odsetki - stanowiące naszą premię za czas oszczędzania - pozostawać będą na rachunku już bez dalszego oprocentowania.
Środki pieniężne na rachunku bankowym mogą być oprocentowane według stopy stałej lub zmiennej w wysokości i na zasadach określonych w umowie. Do obliczania odsetek przyjmuje się, że rok liczy 365 dni, chyba że umowa stanowi inaczej.
Do obliczania kwoty należnych odsetek od środków pieniężnych przechowywanych na rachunkach przyjmuje się rzeczywistą liczbę dni pozostawania środków pieniężnych na koncie. Kwota środków pieniężnych wpłaconych na konto jest oprocentowana od dnia wpłaty do dnia poprzedzającego dzień wypłaty włącznie.
Umowy o prowadzenie internetowego konta oszczędnościowo-rozliczeniowego zazwyczaj zawierają klauzule pozwalające na błyskawiczne otwieranie i zamykanie wielu lokat terminowych. W tym celu inwestor nie musi zawierać żadnych dodatkowych umów ani zakładać dodatkowych rachunków lokat terminowych.
W zależności od konkretnego banku, takie lokaty terminowe (w dowolnej wysokości oraz w dowolnej liczbie lokat jednego rodzaju) można zawierać na różne terminy: od kilku dni poczynając (czy przy dużych kwotach nawet na jedną dobę), na lokatach kilkuletnich kończąc.
W tym przypadku, zawierając umowę o prowadzenie takiego konta, trzeba dokładnie przeanalizować treść takich klauzul dotyczących zakładania lokat terminowych (lub, jak jest w niektórych bankach, treść dodatkowej umowy o prowadzenie lokat terminowych, która jest podpisywana oddzielnie, ale towarzyszy umowie o prowadzenie internetowego rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego).

Rachunek systematycznego oszczędzania

Programy systematycznego oszczędzania w formie rachunków bankowych charakteryzują te same cechy co lokaty terminowe. Przede wszystkim więc duże bezpieczeństwo wkładów, zwłaszcza tych, których suma nie przekracza 100 tys. zł. Niezależnie bowiem od tego, w jakim banku prowadzony jest rachunek, nawet w przypadku bankructwa banku, oszczędzający odzyska w 100 proc. równowartość 1 tys. euro, a w 90 proc. nadwyżkę ponad tę kwotę, ale tylko do równowartości 22,5 tys. euro. Druga cecha oszczędzania w tej formie w bankach to pewność co do wysokości zysków. Z umowy jasno bowiem wynika, jakie jest oprocentowanie zgromadzonych lokat, a w związku z tym oszczędzający dokładnie wie, ile zarobi. Może więc z dużą pewnością planować swoje przyszłe wydatki.
Niemniej jednak wiele drobnych z pozoru szczegółów może przesądzać o wyższości jednej oferty nad drugą. Pierwsza okoliczność, którą musimy poznać przed podpisaniem umowy, dotyczy ewentualnego wycofania lokaty przed terminem. Trzeba przy tym pamiętać, że umowy systematycznego oszczędzania zawierane są z reguły na cykle pięcioletnie. Podobnie jak przy standardowych lokatach terminowych, możliwe są różne rozwiązania umowne, od utraty prawa do jakichkolwiek odsetek w przypadku wycofania oszczędności przed zakończeniem cyklu, po wypłatę częściowych odsetek lub z zastosowaniem niższego oprocentowania.
Druga z ważnych okoliczności wiąże się z oprocentowaniem wnoszonych systematycznie kwot. Tu możliwości jest jeszcze więcej. Po pierwsze, możliwe jest stosowanie zmiennej stopy procentowej lub stopy stałej. Jeśli zastosowanie ma ta druga, to istotne jest, na jaki okres: na rok czy na cały czas trwania umowy? Jeśli zaś stopa zmienna, to według jakich kryteriów jest ona zmieniana.

B Umowa ubezpieczenia na życie

W zakresie ubezpieczeń na życie zakład ubezpieczeń jest obowiązany do zawarcia w każdej umowie ubezpieczenia: definicji poszczególnych świadczeń, wysokości składek odpowiadających poszczególnym świadczeniom podstawowym i dodatkowym, zasad ustalania świadczeń należnych z tytułu umowy, w szczególności sposobu kalkulacji i przyznawania premii, rabatów i udziału w zyskach ubezpieczonego, a także określenia stopy technicznej, wskazania wartości wykupu oraz wysokości sumy ubezpieczenia w przypadku zmiany umowy ubezpieczenia na bezskładkową, jeśli są one gwarantowane, określenia kosztów oraz innych obciążeń pobieranych przez zakład ubezpieczeń przy wypłacie świadczeń. Ponadto umowa powinna zawierać opis tych czynników w metodach kalkulacji rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, które mogą mieć wpływ na zmianę wysokości świadczenia zakładu ubezpieczeń oraz wskazania przepisów regulujących opodatkowanie świadczeń zakładu ubezpieczeń.
A jeśli ubezpieczenie na życie jest związane z ubezpieczeniem kapitałowym, zakład ubezpieczeń jest obowiązany do określenia lub zawarcia w umowie ubezpieczenia wykazu oferowanych ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych i zasad ustalania wartości świadczeń oraz wartości wykupu ubezpieczenia, w tym również zasad umarzania jednostek ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego i terminów ich zamiany na środki pieniężne i wypłaty świadczenia. Ponadto musi przygotować regulamin lokowania środków ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego obejmującego w szczególności charakterystykę aktywów wchodzących w skład tego funduszu, kryteria doboru aktywów oraz zasady ich dywersyfikacji i inne ograniczenia inwestycyjne. W umowie powinny być ponadto określone zasady i terminy wyceny jednostek ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, zasady ustalania wysokości kosztów oraz wszelkich innych obciążeń potrącanych ze składek ubezpieczeniowych lub z ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, a także zasady alokacji składek ubezpieczeniowych w jednostki ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, w szczególności w zakresie wyżej wymienionym oraz terminu zamiany składek na jednostki tego funduszu.
C Umowa z biurem maklerskim
Wszystkie domy maklerskie i im podobne instytucje oferują bardzo zbliżone warunki prowadzenia rachunków papierów wartościowych, a także świadczenia innych usług związanych z obrotem akcjami czy innymi instrumentami inwestycyjnymi.
W praktyce oznacza to, że szkoda czasu na studiowanie regulaminów świadczenia usług, od których zaczynamy kontakty z każdym domem maklerskim. W zasadniczych częściach: obowiązki i prawa maklera, prawa i obowiązki klienta, zasady wykonywania zleceń itp. niczym się one od siebie nie różnią, nic więc nam nie da ich porównywanie. Zamiast tego powinniśmy wnikliwie przeczytać rozporządzenie ministra finansów z 2005 roku w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych oraz banków powierniczych, które precyzyjnie reguluje te kwestie. Wszystkie zaś regulaminy brokerów stanowią powielenie tych reguł.
Jeśli na dodatek dokładnie zapoznamy się z ustawą z 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi, możemy przystąpić do wyboru instytucji finansowej, z którą zawrzemy umowę o prowadzenie usług brokerskich, a zwłaszcza rachunku papierów wartościowych.

Uwaga na opłaty i prowizje

To, co naprawdę różni propozycje możliwych do wykorzystania instytucji finansowych, to opłaty i prowizje za prowadzenie usług, których podejmują się w ramach zawartej z klientem umowy.
Dlatego analizując ofertę, jeszcze przed podpisaniem stosownej umowy, powinniśmy się skoncentrować na tych pozycjach z taryfy, które zdecydują o koszcie dokonywanych przez nas operacji finansowych. Jeśli zamierzamy inwestować długoterminowo, to oczywiście ważniejszą pozycją będzie opłata za prowadzenie rachunku niż za kupno i sprzedaż akcji na GPW. I odwrotnie - gdy zamierzamy poświęcić inwestowaniu na giełdzie więcej czasu, a może nawet pospekulować, często sprzedając i kupując akcje czy inne papiery wartościowe, najistotniejszym punktem tej analizy powinny być opłaty transakcyjne.
Warto przy tym mieć na względzie, że najdroższym sposobem jest składanie zleceń bezpośrednio w punkcie obsługi klienta czy telefonicznie, najtańszym zaś korzystanie z kanału internetowego.

Bank i makler w jednym

Pewnego rodzaju dyskonto w opłatach wiązać się może z przypadkiem, w którym okaże się, że najlepszą - lub jedną z najlepszych - wytypowanych przez nas instytucji finansowych, z którą bylibyśmy skłonni zawrzeć umowę oświadczenie usług brokerskich, jest dom maklerski ściśle związany z bankiem, w którym mamy swój rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy.
W wielu przypadkach bowiem zamiast zakładać dodatkowe konto (rachunek pieniężny) może on być także wykorzystany w celu rozliczania operacji giełdowych. A jeśli nawet nie, to na pewno założony on zostanie w banku, w którym mamy konto, bo zazwyczaj ten bank obsługuje także dom maklerski. A jak wiadomo, opłaty chociażby za przelewy wewnątrz tego samego banku są niższe niż w przypadku przelewów na konta w innych bankach. Nie bez znaczenia jest też czas potrzebny na przepływ gotówki. Jeśli wszystko odbywa się między kontami internetowymi w ramach tego samego banku, operacje są realizowane błyskawicznie - chociażby dlatego, że nie muszą przechodzić przez śluzę sesji bankowej izby rozliczeniowej; sesje te odbywają się tylko kilka razy dziennie o ściśle określonych godzinach.
D Umowa indywidualnego konta emerytalnego
Elementy, które w umowie o prowadzenie indywidualnego konta emerytalnego (IKE) powinny wystąpić, można umownie podzielić na trzy zasadnicze części. Powinniśmy zatem, zanim złożymy pod taką umową swój podpis, zadbać, by w każdej z tych części zagwarantować sobie rozwiązania służące osiągnięciu celów, które planujemy, decydując się na oszczędzanie w formie IKE.
Pierwszą część regulacji umownych stanowią kwestie wymagane regulacjami ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych. Drugą okoliczności obligowane przepisami specjalistycznymi, przewidzianymi dla danej grupy instytucji finansowych, np. prawem bankowym dla IKE zakładanym w banku czy kodeksem cywilnym w zakresie umowy ubezpieczenia dla IKE zakładanego w towarzystwie ubezpieczeń na życie. Trzecią część stanowią ustalenia między stronami umowy co do kwestii nieuregulowanych przepisami dwóch wcześniejszych rodzajów. Te ostatnie wymagają uściślenia, głównie z punktu widzenia oszczędzającego. Mogą to być np. szczegółowe ustalenia warunków, na jakich zmieniana może być strategia inwestycyjna w przypadku IKE prowadzonego przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Dzięki takiej przezorności zagwarantujemy sobie prawo do elastycznego i bezkosztowego dostosowywania zasad regulujących wpłacanie oszczędności do IKE zarówno do naszych potrzeb, jak i zmieniających się możliwości finansowych.
Zwiększa to szanse na to, że przez cały czas oszczędzania na przyszłą emeryturę pozostaniemy przy tym samym IKE. Bez konieczności wyszukiwania instytucji finansowej, która oferuje prowadzenie IKE na dogodniejszych dla nas warunkach, a w konsekwencji bez potrzeby dokonywania wypłat transferowych oraz zamykania i otwierania kolejnych IKE.

Co musi być w każdej umowie

Zgodnie z ustawą o indywidualnych kontach emerytalnych osoba, która chce oszczędzać na przyszłą emeryturę w formie IKE, może założyć takie konto w instytucji finansowej należącej do jednej z czterech grup: banku, towarzystwa ubezpieczeń na życie, towarzystwa funduszy inwestycyjnych, biur maklerskich.
IKE jest prowadzone na podstawie pisemnej umowy, którą zawrzemy z bankiem, funduszem inwestycyjnym, biurem maklerskim lub towarzystwem ubezpieczeń na życie. Umowa o prowadzenie IKE określa w szczególności:
• oznaczenie IKE umożliwiające jego identyfikację,
• sposób oznaczenia dyspozycji dotyczących środków gromadzonych na IKE,
• sposób postępowania instytucji finansowej, w przypadku gdy suma wpłat dokonanych przez oszczędzającego w danym roku kalendarzowym przekroczy maksymalną wysokość wpłat,
• zakres, częstotliwość i formę informowania oszczędzającego o środkach zgromadzonych na IKE,
• koszty i opłaty obciążające oszczędzającego w związku z prowadzeniem IKE,
• okres wypowiedzenia umowy,
• termin dokonania wypłaty, wypłaty transferowej oraz zwrotu,
• sposób postępowania z pożytkami z papierów wartościowych zgromadzonych na IKE oszczędzającego.
Jeszcze przed zawarciem umowy o prowadzenie IKE powinniśmy złożyć oświadczenie, że nie gromadzimy już środków na IKE prowadzonym przez inną instytucję finansową oraz że w danym roku kalendarzowym nie dokonaliśmy wypłaty transferowej z uprzednio posiadanego IKE do programu emerytalnego.

Regulacje związane z wybraną formą IKE

Indywidualne konta emerytalne podlegają takim samym ogólnym regułom prowadzenia rachunków, jakie dotyczą standardowych produktów finansowych oferowanych przez instytucję z określonej grupy. Poza więc specyficznymi regulacjami dotyczącymi tylko IKE i mającymi zastosowanie niezależnie od tego, czy IKE założymy w banku czy na giełdzie będziemy musieli stosować się do reguł, które zawarte są: w statucie funduszu inwestycyjnego w przypadku gdy umowę o prowadzenie IKE zawrzemy z funduszem inwestycyjnym, regulaminie prowadzenia rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego w przypadku gdy stroną umowy IKE będzie ostatecznie podmiot prowadzący działalność maklerską, w ogólnych warunkach ubezpieczenia oraz regulaminie ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych w przypadku zakładu ubezpieczeń lub umowie rachunku bankowego w przypadku banku.
Z tymi dokumentami powinniśmy więc się zapoznać, gdyż będą one załącznikami do umowy IKE (lub umowa IKE będzie do nich odsyłać).
W trzeciej ostatniej z umownie tu wyodrębnionych części powinniśmy skupić się na uregulowaniu kwestii, które dotyczą naszej indywidualnej sytuacji. Oczywiście to, jakie konkretne elementy powinniśmy tu rozstrzygnąć, w znacznej części uzależnione jest od rodzaju instytucji prowadzącej IKE.
UMOWY PRZY INWESTOWANIU OSZCZĘDNOŚCI
Nim zawrzemy umowę
• Ustalamy, w jaki sposób chcemy inwestować: samodzielnie, czy korzystając z usług zarządzania oszczędnościami.
• Określamy, na jakie produkty inwestycyjne chcemy przeznaczyć nasze oszczędności: wyłącznie lokaty w banku, lokaty i obligacje, obligacje i jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, obligacje, jednostki uczestnictwa i akcje itd.
• Sprawdzamy, czy usługi w pełnym interesującym nas zakresie prowadzi określona grupa instytucji finansowych: banki, biura maklerskie, firmy zajmujące się pośrednictwem finansowym itd.
• Z wytypowanej grupy instytucji wybieramy konkretną firmę (bank, biuro maklerskie, pośrednika itd.), z którym zawrzemy umowę.
• Przed podpisaniem umowy określamy swoje potrzeby inwestycyjne, preferowany zakres ryzyka, a ponadto sprawdzamy, czy umowa w pełni zaspokaja nasze oczekiwania.
• Analizujemy tabele opłat i prowizji za usługi, które zapewni nam podpisanie umowy.
• Jeśli zakres usług gwarantowanych nam umową oraz wysokość opłat i prowizji za ich świadczenie spełniają nasze oczekiwania, podpisujemy umowę.
Umowa z bankiem
Otwarcie rachunku bankowego następuje przez zawarcie z bankiem umowy na piśmie.
Umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności:
• strony umowy,
• rodzaj otwieranego rachunku,
• walutę, w jakiej rachunek jest prowadzony,
• czas, na jaki rachunek został otwarty,
• wysokość oprocentowania i warunki jego zmiany,
• sposób dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku,
• terminy wypłaty lub kapitalizacji odsetek,
• terminy realizacji zleceń posiadacza rachunku,
• zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku,
• tryb i warunki dokonywania zmian umowy,
• sposób i termin wypowiedzenia lub rozwiązania umowy rachunku,
• zasady rozwiązania umowy w razie niedokonywania na rachunku żadnych obrotów.
Pełnomocnictwo do rachunku
Jeśli konto osobiste nie jest prowadzone wspólnie, bywa że jego właściciel ustanawia pełnomocnictwo dla współmałżonka albo innego członka rodziny. Zresztą pełnomocnikiem może być także osoba obca. Posiadacz konta może ustanowić kilku pełnomocników do dysponowania rachunkiem. Jeśli w umowie inaczej tego nie uregulowano, pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem wspólnym może być udzielone przez każdego posiadacza konta osobno lub na podstawie zgodnej dyspozycji obu.
Pełnomocnictwo do konta może być:
• ogólne, w ramach którego pełnomocnik ma prawo do dysponowania kontem w takim samym zakresie jak jego posiadacz,
• rodzajowe, w ramach którego pełnomocnik ma prawo wyłącznie do posługiwania się określonym rodzajem usług związanych z kontem, np. kartą bankową wydaną do konta,
• do poszczególnych czynności, w ramach którego pełnomocnik ma prawo do wykonania czynności określonej przez posiadacza konta w treści pełnomocnictwa.
Umowa z firmą inwestycyjną
Świadczenie usług polegających na wykonywaniu zleceń odbywa się na podstawie umowy o świadczenie usług brokerskich, zawartej między firmą inwestycyjną a klientem. Szczegółowe warunki zawarcia i realizacji tej umowy określa regulamin świadczenia usług brokerskich. Szczegółowe zasady otwierania, prowadzenia i zamykania rachunku papierów wartościowych, rachunku pieniężnego, rachunku praw majątkowych, rachunku instrumentów rynku niepublicznego oraz ewidencji mogą być określone w jednym lub kilku regulaminach, pod warunkiem że regulaminy te zawierają wyraźnie wyodrębnione zapisy odnoszące się do każdej ze świadczonych usług oraz spełniają wymogi przewidziane w przepisach niniejszego oddziału dla poszczególnych regulaminów.
EDYTA DOBROWOLSKA