MAŁGORZATA SZYMAŃSKA: Nawet firma z gorszą sytuacją finansową, ale mająca kilku stałych odbiorców, którzy płacą w terminie, otrzyma finansowanie w faktoringu
W jakim kierunku zmierza rozwój usług faktoringowych?
Dynamiczny rozwój faktoringu w BOŚ pokazuje, że jest jeszcze miejsce dla nowych graczy na polskim rynku usług faktoringowych. Dalszy rozwój rynku zależeć będzie od dobrego przygotowania banku do obsługi i przekonania firm o korzyściach, jakie niesie dla nich ta usługa. Oczywiście banki muszą być do tej obsługi przygotowane pod względem produktowym i technologicznym, chodzi głownie o systemy IT. Ale przede wszystkim ważna jest gotowość firm, zwłaszcza z sektora MSP, do korzystania z tej usługi. Obecna sytuacja rynkowa pokazuje, że ich dostęp do kredytów jest nadal utrudniony, co sprawia, że poszukują alternatywnych źródeł finansowania w bankach. Poza tym banki oczekują od firm stosownych zabezpieczeń, a większość MSP, zwłaszcza handlowych, nie może się takowymi wykazać. Do tego utrzymujące się niższe ceny nieruchomości powodują, że udzielane kredyty pod hipotekę również są często niewystarczające, a co za tym idzie stanowią impuls do poszukiwania innych form finansowania, np. faktoringu. Te powody oraz coraz lepsze wyedukowanie firm w zakresie faktoringu sprawiają, że przestaje on być kojarzony jako skupowanie długów.
A jakie zalety faktoringu są szczególnie ważne dla MSP?
Przede wszystkim łatwiejszy dostęp do większego finansowania, monitoring należności, zarządzanie nimi i elastyczność.
W tym roku ważnym elementem konkurencyjnym wśród firm będzie możliwość zaoferowania wydłużonego terminu płatności dla odbiorców. Ten element kontraktów staje się w moim przekonaniu równie ważny jak cena i jakość produktów. A poza tym nowoczesne rozwiązania stosowane m.in. w BOŚ pozwalają podzielić koszty faktoringu między klienta i jego odbiorców.
Dodam, że także dla przedsiębiorców z MSP staje się ważne, by ich należności były zarządzane przez specjalistów, np. bank. Podobnie rzecz się ma z monitoringiem należności. Trudno oczekiwać, by mała lub średnia firma posiadała sztab analityków finansowych lub działy windykacji, które zajmowałby się tymi zagadnieniami.
Czy małe i średnie firmy wreszcie mogą sięgać po faktoring w takim zakresie, w jakim robią to od dawna duże korporacje?
Proces oferowania usług faktoringowych dla małych firm już się rozpoczął. Nie spotyka się już obecnie na rynku produktów faktoringowych proponowanych od pewnego pułapu limitu wartości faktury czy obrotów klienta. Chociaż takie zasady były jeszcze kilka lat temu standardem, to teraz jest oczywiste, że jeśli firma prowadzi pełną księgowość, to ma dostęp do całej puli produktów w prawie wszystkich bankach oferujących faktoring. Obecnie coraz częściej pojawiają się specjalne oferty dla firm zainteresowanych mniejszymi limitami faktoringowymi, z uproszczoną procedurą podejmowania decyzji kredytowej. W mojej ocenie taki trend będzie dalej się rozwijał mimo trudniejszych warunków rynkowych niż jeszcze kilka lat temu.
Kiedy faktoring może być lepszy od kredytu?
Faktoring jest usługą szalenie elastyczną, zawierającą wiele różnych aspektów, oferującą klientom z różnymi potrzebami wiele specjalnie dopasowanych rozwiązań. To usługa dla firm z bardzo dobrą sytuacją finansową, ale również dla tych, którzy takiej nie mają. Również dla tych, którzy nie mają możliwości ustanowienia twardych zabezpieczeń.
Najczęściej z faktoringu korzystają firmy, które z bardzo różnych powodów nie otrzymały kredytu lub zaoferowano im znacznie niższy poziom finansowania od oczekiwanego. Brak dobrej oferty kredytowej spowodowany jest niemożliwością ustanowienia przez firmę odpowiednich zabezpieczeń dla banku lub niesatysfakcjonującą sytuacją finansową firmy. W prawidłowo skonstruowanej transakcji faktoringowej źródłem spłaty zadłużenia są odbiorcy i jest to najważniejszy element oceny ryzyka w faktoringu. Dlatego firma nawet z gorszą sytuacją finansową, ale mająca kilku stałych odbiorców, którzy płacą w terminie – otrzyma finansowanie w faktoringu.
Jakiego rodzaju zabezpieczenia są stosowane przez banki?
Standardowymi zabezpieczeniami w transakcjach faktoringowych są weksel in blanco i cesja należności. Stąd tak często z tej formy finansowania korzystają firmy handlowe, które nie posiadają majątku.
Druga grupa klientów korzystająca z faktoringu to firmy z doskonałą sytuacją finansową, mające swobodny dostęp do finansowania w banku. Takie firmy zwracają szczególną uwagę na zarządzanie należnościami, które jest składową częścią faktoringu. Dla takiego klienta najważniejsza jest skuteczność monitów wysyłanych przez bank do odbiorców opóźniających się z płatnościami. Nie jest tajemnicą, że monit wysyłany przez bank jest znacznie skuteczniejszy niż wysyłany przez dostawcę.
Kolejna grupa klientów jest najbardziej zainteresowana tworzeniem dla swoich odbiorców programów lojalnościowych. Najczęstszym elementem takich programów jest wydłużanie terminów płatności dla wybranych odbiorców lub oferowanie różnych cen w zależności od terminów płatności.
Czy cena usługi będzie miała wpływ na jej popularyzację wśród MSP?
Nie sądzę. Prowizja pobierana od każdej „obsłużonej” faktury, nawet tej o wartości 1 zł, wynosi w tej chwili średnio 0,4 proc., a jeszcze niedawno sięgała 0,6 proc. Widoczny jest zatem spadek tych kosztów w miarę zwiększania się konkurencji między bankami. Dodam, że przeszkodą nie jest zamówienie usługi. Na przykład w BOŚ w każdym naszym centrum operacyjnym mamy doradców, którzy obsłużą przedsiębiorców. A jak firma podpisze już umowę, to reszta odbywa się online, dzięki wyspecjalizowanemu systemowi BOŚfaktor.
Czy faktoring może być receptą na utrzymanie płynności firmy?
Korzystanie z usług faktoringowych daje jej szansę na pogodzenie, wydawałoby się, rzeczy niemożliwych, czyli: oferowanie długich terminów płatności dla swoich odbiorców nawet do 120 dni, a z drugiej strony otrzymanie z banku finansowania już następnego dnia po wystawieniu faktury. Klient, mając możliwość oferowania dłuższych terminów płatności dla swoich odbiorców bez ryzyka, że firma straci płynność finansową, może uzyskać olbrzymią przewagę rynkową. Obecne badania rynku pokazują, że właśnie termin płatności oferowany przez firmy jest bardzo ważnym wyróżnikiem konkurencyjności firmy zaraz obok ceny i jakości.
Czy BOŚ planuje wprowadzenie nowych form faktoringu – na jakich klientów stawiacie?
Uważam, że hitem będzie obsługa jednostek samorządu terytorialnego, czyli faktoring samorządowy oraz faktoring finansujący zamówienia naszych klientów.
dyrektor departamentu faktoringu BOŚ Banku