Do 2020 roku udział energii odnawialnej w całkowitym zużyciu energii w całej Unii Europejskiej powinien zwiększyć się do 20 proc. W Polsce wskaźnik ten ma wzrosnąć do 15 proc.
Przedstawiony przez Komisję Europejską tzw. pakiet klimatyczny wytycza unijne cele w energetyce do 2020 roku.
– Do tego czasu powinno nastąpić zmniejszenie o 20 proc. emisji gazów cieplarnianych w całej Unii Europejskiej – mówi Weronika Pelc, radca prawny, wspólnik w Kancelarii Wardyński i Wspólnicy, gdzie kieruje zespołem doradztwa do spraw sektora energetycznego. Pakiet zakłada także, że udział energii odnawialnej w całkowitym zużyciu energii w całej Unii powinien wynieść 20 proc.
– Dyrektywa nr 2009/28 wyznacza dla każdego z państw członkowskich obowiązkowe, choć zróżnicowane wskaźniki udziału energii ze źródeł odnawialnych. Uwzględnia się przy tym różne poziomy wyjściowe poszczególnych krajów. Polska ma do 2020 roku osiągnąć 15-proc. udział energii odnawialnej w całkowitym zużyciu energii. Dla naszego kraju będzie to i tak znaczący wzrost, gdyż obecny wskaźnik jest praktycznie o połowę niższy – podkreśla Weronika Pelc.
Każde państwo członkowskie będzie zobowiązane do przyjęcia narodowego planu działania określającego jego cele w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii w transporcie, produkcji energii, ogrzewaniu i chłodzeniu do 2020 roku.
– Taki plan każdy kraj należący do Unii Europejskiej musi przedstawić Komisji Europejskiej do czerwca 2010 r. – wyjaśnia Agnieszka Kulińska, prawnik w Kancelarii Wardyński i Wspólnicy. Dodaje, że dyrektywa określa ponadto, jaki ma być udział energii ze źródeł odnawialnych w ostatecznym zużyciu energii w transporcie. Udział ten został ustalony na tym samym poziomie dla wszystkich państw członkowskich i w 2020 roku ma wynosić 10 proc.

Handel uprawnieniami

– Od 2013 roku w sektorach energochłonnych, takich jak energetyka, hutnictwo, produkcja paliw, przemysł chemiczny i papierniczy czy lotnictwo, pozwolenia na emisje gazów cieplarnianych nie będą przydzielane za darmo, ale będą kupowane przez przedsiębiorców w trakcie aukcji – mówi Weronika Pelc. Wyjaśnia, że liczba pozwoleń objętych systemem aukcji będzie stopniowo się zwiększać. Poszczególne sektory objęte systemem handlu emisjami będą zaczynały od zakupu 20 proc. uprawnień w 2013 roku, zmierzając do zakupu 100 proc. uprawnień w roku 2027.
Weronika Pelc podkreśla, że dla energetyki przewidziano wyjątek – producenci energii elektrycznej już od 2013 roku będą zobowiązani do zakupu wszystkich uprawnień do emisji na aukcjach.
– Aby ułatwić okres przejściowy krajom o dużym stopniu zależności od paliw węglowych, w tym Polsce, państwa członkowskie spełniające określone w dyrektywie kryteria będą mogły ubiegać się o derogację i rozpoczęcie zakupu uprawnień do emisji w sektorze energetycznym od 30 proc. w 2013 roku – tak żeby stopniowo osiągnąć 100 proc. w 2020 roku – mówi Weronika Pelc.
Aby ułatwić krajom mniej rozwiniętym przejście do gospodarki niskowęglowej, 14 państwom członkowskim (w tym Polsce) przyznana zostanie większa liczba uprawnień do emisji. Postanowienia dyrektywy powinny zostać implementowane do systemów prawnych państw członkowskich do 31 grudnia 2012 r.



Redukcja emisji CO2

W decyzjach podjętych przez władze unijne wyznaczono również wiążące pułapy emisji dla sektorów nieobjętych systemem handlu uprawnieniami do emisji.
– Zakresem decyzji objęte jest m.in. spalanie paliw w celu produkcji energii, emisje ulotne z paliw czy procesy przemysłowe. Każde z państw członkowskich ma indywidualnie wyznaczony limit w tym zakresie. Obniżanie pułapów emisji ma zakończyć się osiągnięciem wyznaczonego celu w 2020 roku – mówi Agnieszka Kulińska.
Podkreśla, że państwa członkowskie będą zobowiązane do utrzymania orientacyjnego kursu obniżania pułapów emisji. W przypadku ich przekroczenia będą musiały zastosować środki naprawcze, a dodatkowo nadprogramowe emisje będą potrącane z przydziału uprawnień do emisji dwutlenku węgla na dany rok.

Trzeci pakiet

Równolegle do prac nad pakietem klimatycznym władze unijne pracowały nad tzw. trzecim pakietem legislacyjnym.
– Trzeci pakiet ma na celu dalsze budowanie wewnętrznego rynku energii i gazu w Unii Europejskiej oraz kontynuowanie liberalizacji handlu energią elektryczną i gazem – mówi Weronika Pelc. Podkreśla, że najważniejsze kwestie regulowane w trzecim pakiecie to:
● wprowadzenie faktycznego rozdziału pomiędzy produkcją i obrotem energią elektryczną i gazem a ich przesyłem i dystrybucją,
● promocja transgranicznego handlu energią elektryczną,
● rozszerzenie uprawnień narodowych organów regulacyjnych,
● zwiększenie przejrzystości rynku w zakresie działania sieci i dostaw,
● zwiększenie solidarności pomiędzy krajami UE.
– Trzeci pakiet legislacyjny oczekuje obecnie na publikację w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich – przypomina Agnieszka Kulińska.
TRZECI PAKIET DOTYCZĄCY ENERGII I GAZU
Na trzeci pakiet dotyczący energii i gazu składa się pięć aktów prawnych:
● rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki,
● dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniająca Dyrektywę 2003/55/WE dotyczącą wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego,
● rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego,
● dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniająca Dyrektywę 2003/54/WE dotyczącą wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej,
● rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1228/2003 w sprawie warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej.
Źródło: Kancelaria Wardyński i Wspólnicy