Spółki węglowe wdrażają plany antykryzysowe obejmujące wszystkie obszary działalności. Wstrzymują zatrudnianie nowych pracowników. Ograniczają wydobycie, przesuwają na później zaplanowane inwestycje.
Planem antykryzysowym w Kompanii Węglowej (KW) objęto wszystkie obszary działalności. Prowadzone działania ukierunkowane będą przede wszystkim na utrzymanie płynności finansowej. Najważniejsze z nich to m.in. ograniczenie wielkości produkcji węgla, ograniczenie zakresu robót przygotowawczych, redukcja nakładów inwestycyjnych, wydłużenie terminu płatności w nowo zawieranych umowach na dostawy i usługi, sprzedaż posiadanego pakietu akcji KGHM i ZA Puławy w przypadku korzystnych notowań na GPW, zwiększenie finansowania inwestycji z wykorzystaniem leasingu oraz intensyfikacja działań w celu uzyskania dokapitalizowania. Kompania czeka bowiem na obiecane 416 mln zł.

KW: ograniczanie wydobycia

W 2009 roku kopalnie Kompanii Węglowej wydobędą ok. 42 mln ton węgla, choć pierwotnie zakładano 44,7 mln ton. W związku ze zmniejszonym zapotrzebowaniem na węgiel KW przewiduje w tym roku zmniejszenie wydobycia o 2,7 mln ton, a także spadek sprzedaży węgla o 5–6 mln ton. W KW szacują, że ok. 4 mln ton niesprzedanego surowca trafi na zwały.
– Dane przyjęte w planie antykryzysowym stanowią skrajny wariant, jednak musimy również brać go pod uwagę, jeśli nie chcemy doprowadzić do sytuacji, w której wydobycie trwa tylko cztery dni w tygodniu – ocenia Mirosław Kugiel, prezes zarządu Kompanii Węglowej.
W planie antykryzysowym Kompanii Węglowej nie ma mowy o zwolnieniach pracowników czy też ograniczaniu czasu pracy. Nie wchodzi też w grę obniżka górniczych wynagrodzeń. Jednak zgodnie z porozumieniem zawartym ze stroną społeczną na początku 2009 roku, górnicy mogą nie otrzymać zwiększonych dopłat do przepracowanych dniówek, jeśli sytuacja ekonomiczna spółki będzie zła.
Ponadto Kompania planuje rozpoczęcie likwidacji Ruchu Wirek kopalni Halemba-Wirek (ma ono nastąpić 1 sierpnia 2009 r.). Zakończenie tego procesu przewidziano na 30 listopada 2011 r.

KHW: przesunięcie inwestycji

Również Katowicki Holding Węglowy (KHW) wdraża plan antykryzysowy, który ma pomóc firmie w trudnym, kryzysowym czasie. Najważniejsze działania antykryzysowe KHW obejmują m.in. ograniczenie liczby przyjęć nowych pracowników przy zachowaniu zaplanowanej liczby odejść osób posiadających uprawnienia do emerytury, zmniejszenie zatrudnienia administracyjnego w wyniku połączenia trzech kopalń, utrzymanie średniej płacy na poziomie 2008 roku, wdrożenie doraźnych systemów motywacyjnych ukierunkowanych na zwiększenie wydajności pracy, przeniesienie załóg, gdy wystąpi konieczność zatrzymania frontów ścianowych do prac związanych z odtwarzaniem zdolności wydobywczych kopalń, utworzenie oddziału zbrojeniowo-likwidacyjnego dla wszystkich kopalń, wprowadzenie regulacji, które umożliwią elastyczne zatrudnianie pracowników między kopalniami, zmniejszenie zużycia materiałów. Poza tym w KHW przewidują weryfikację określonych zadań inwestycyjnych pod kątem możliwości przesunięcia ich w czasie.
Plan antykryzysowy przewiduje też wyodrębnienie z własnych aktywów majątku nieprodukcyjnego i utworzenie na jego bazie spółki prawa handlowego prowadzącej działalność poboczną w stosunku do podstawowego profilu KHW. Ponadto KHW zakłada przyjęcie zasady płatności rozłożonych w czasie za pozyskiwany sprzęt, maszyny i urządzenia, rozszerzenie zakresu przedsięwzięć finansowanych z funduszu likwidacji zakładu górniczego.



Katowicki Holding Węglowy na początku 2010 roku połączy kopalnie Murcki i Staszic w jedno centrum wydobywcze. To również część działań antykryzysowych. Połączenie odbędzie się o rok szybciej niż pierwotnie planowano i nie ograniczy się tylko do administracji, bo kopalnie będę mieć ok. 1,5-kilo-metrowe podziemne połączenie. Najpewniej w 2011 roku do centrum włączona też zostanie kopalnia Wieczorek. Działania antykryzysowe, w tym szybsze niż pierwotnie zakładano łączenie kopalń, związane są ze spodziewanym spadkiem sprzedaży węgla w bieżącym roku, który uderza we wszystkie spółki węglowe. Na zwałach KHW jest obecnie ok. 700 tys. ton węgla. W KHW zakładają, że będą zmniejszać wydobycie. Ale nie będzie to dotyczyć całych kopalń, tylko konkretnych pól eksploatacyjnych. Holding zrezygnuje również z części usług świadczonych przez firmy zewnętrzne.
Obecne szacunki wskazują, że w 2009 roku KHW może sprzedać o 1 mln ton węgla mniej niż pierwotnie planowano. Oznaczałoby to dla holdingu przychody mniejsze o ok. 400 mln zł. Pierwotnie planowano, że na inwestycje w 2009 roku KHW przeznaczy ok. 1 mld zł. Natomiast możliwe, że nastąpią pewne przesunięcia w czasie realizacji niektórych inwestycji. Być może plan inwestycyjny w 2009 roku będzie zrealizowany na poziomie niższym o ok. 300 mln zł. Zależeć to będzie od tego, jak w kolejnych miesiącach kształtować się będzie sytuacja na rynku węgla.

JSW: piątki bez wydobycia

Program oszczędnościowy realizowany przez wydobywającą węgiel koksowy Jastrzębską Spółkę Węglową (JSW) obejmuje m.in. zmniejszenie stanu zatrudnienia (chodzi o maksymalne wykorzystanie możliwości rozwiązania umów z pracownikami posiadającymi uprawnienia emerytalne, uzupełnianie załogi tylko w niezbędnym zakresie, konieczność uzupełnienia pracowników o specjalistycznych kwalifikacjach), zamrożenie płac – wynagrodzenie za przepracowaną dniówkę przyjęto na poziomie IV kwartału 2008 roku, niewydobywanie węgla w piątki do końca września 2009 roku z możliwością wydłużenia lub skrócenia tego okresu, ograniczenie kosztów administracji, zmniejszenie zakresu drążenia wyrobisk korytarzowych oraz robót zbrojeniowo-likwidacyjnych wykonywanych przez firmy obce, ograniczenie pozostałych usług obcych, opracowanie i wdrożenie planów oszczędności energii, ograniczenie planowanych remontów, spowolnienie procesu modernizacji budynku przeznaczonego na nową siedzibę JSW. Ponadto w planie antykryzysowym jest mowa o zmniejszeniu nakładów inwestycyjnych – chodzi o zmniejszenie kosztów amortyzacji o ok. 25 mln zł oraz kwoty odpisu na fundusz likwidacji kopalń o ok. 9 mln zł.
W planie antykryzysowym JSW zawarto działania, które mają poprawić efektywność, m.in. poprawę wydajności pracy połączoną z lepszym wykorzystaniem posiadanych środków technicznych, wykorzystanie dekoniunktury na wykonanie planowych remontów, przeglądów i napraw czy też większe wykorzystanie posiadanych środków techniczno-organizacyjnych dla zwiększenia wydobycia w kopalniach produkujących węgiel do celów energetycznych. Najwięcej kontrowersji – szczególnie wśród górniczych związków – budzi rezygnacja z wydobycia w piątki, która pozwala jednak na zrównoważenie produkcji z potrzebami rynku i możliwościami sprzedaży węgla koksowego. Dzięki piątkom bez wydobycia JSW nie produkuje węgla na zwały, na których zalega ok. 1,5 mln ton.