Wśród małych i średnich przedsiębiorców powszechne jest przekonanie, iż o wsparcie z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej mają szanse walczyć tylko duże przedsiębiorstwa realizujące duże inwestycje. Nic bardziej błędnego.

Z uwagi na fakt, iż największą część przedsiębiorstw w Polsce stanowią małe i średnie przedsiębiorstwa, znaczna część środków finansowych dostępnych dla Polski z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej została przeznaczona na wsparcie MSP w realizacji nowych innowacyjnych inwestycji. Biorąc pod uwagę, iż zbliżają się kolejne rundy aplikacyjne, warto zatem sprawdzić, jakie przywileje wiążą się z posiadaniem statusu małego lub średniego przedsiębiorcy i co decyduje o nabyciu tego statusu.

Więcej możliwości

Na szczeblu centralnym źródłem wsparcia na realizację nowych inwestycji w sektorze produkcyjnym jest Program Operacyjny „Innowacyjna Gospodarka” (PO IG). Na szczeblu regionalnym (tj. na poziomie poszczególnych województw) źródłem wsparcia są Regionalne Programy Operacyjne. Duzi przedsiębiorcy mogą ubiegać się, co do zasady, wyłącznie o wsparcie w ramach PO IG, podczas gdy przedsiębiorcy z sektora MŚP mogą ubiegać się o wsparcie zarówno w ramach PO IG, jak regionalnych programów operacyjnych, w zależności od rodzaju i wartości inwestycji. Co więcej, w ramach PO IG istnieje źródło wsparcia adresowanego wyłącznie do MSP w postaci tzw. kredytu technologicznego, stanowiącego kredyt udzielany na preferencyjnych warunkach na wsparcie inwestycji mających na celu wdrożenie nowych technologii.

Więcej dofinansowania

Co do zasady, przedsiębiorcy z sektora MSP mogą otrzymać większą wartość dofinansowania w porównaniu do dofinansowania dostępnego dla dużych przedsiębiorców.
Wartość dofinansowania jest uzależniona od intensywności pomocy właściwej dla danego programu pomocowego, stanowiącej procent dofinansowania, jaki przedsiębiorca może otrzymać. Co do zasady, wartość dofinansowania jest wyższa o 10 proc. dla średnich przedsiębiorców oraz o 20 proc. dla małych przedsiębiorców w porównaniu do wartości dofinansowania dostępnego dla dużych przedsiębiorców.

Mniej restrykcyjne wymagania

Przedsiębiorców z sektora MSP obowiązują mniej restrykcyjne wymagania dotyczące m.in. kalkulacji wielkości przysługującego im wsparcia w oparciu o koszt nabycia składników majątku wchodzących w skład inwestycji, w związku z którą ubiegają się o wsparcie. W szczególności MSP są uprawnieni do kalkulacji pomocy w oparciu o:
• koszt nabycia używanych środków trwałych (duzi przedsiębiorcy mogą kalkulować wielkość wsparcia wyłącznie w oparciu o koszt nabycia nowych środków trwałych),
• całkowity koszt nabycia wartości niematerialnych i prawnych związanych z transferem technologii (duzi przedsiębiorcy są zaliczyć do kosztów kwalifikowanych nie więcej niż 50 proc. kosztów nabycia wspomnianych wartości niematerialnych i prawnych),
• koszty rat leasingowych stanowiących spłatę wartości początkowej gruntów, budynków i budowli, poniesionych do dnia zakończenia realizacji inwestycji, pod warunkiem iż okres trwania umowy leasingu wynosi co najmniej 3 lata od przewidywanego terminu zakończenia realizacji inwestycji (duzi przedsiębiorcy mogą zaliczyć koszty rat leasingowych do kosztów kwalifikowanych pod warunkiem, iż minimalny okres trwania umowy leasingu wynosi co najmniej 5 lat od przewidywanego terminu zakończenia inwestycji).


Dodatkowo przedsiębiorców z sektora MSP obowiązują mniej restrykcyjne wymagania dotyczące konieczności zapewnienia trwałości inwestycji. O ile duży przedsiębiorca zobowiązany jest zapewnić trwałość inwestycji przez co najmniej 5 lat od jej zakończenia, o tyle dla MSP okres ten wynosi co najmniej 3 lata.
Mali i średni przedsiębiorcy nie muszą ponadto udowadniać wystąpienia tzw. efektu zachęty pomocy publicznej udzielanej na realizację nowych inwestycji przy ubieganiu się o pomoc. Oznacza to, iż w dokumentacji aplikacyjnej nie muszą wykazywać ograniczeń w realizacji projektu, które wystąpiłyby, gdyby nie otrzymali wsparcia, o które się ubiegają (w szczególności dotyczy to zmniejszenia rozmiaru lub zasięgu projektu, zmniejszenia całkowitej kwoty wydanej na projekt, spowolnienia realizacji projektu lub całkowitej rezygnacji z jego realizacji). Z uwagi na często bardzo krótki czas trwania rundy i dużą ilość pracy nad zgromadzeniem danych do dokumentacji aplikacyjnej, brak tego obowiązku stanowi ułatwienie w przygotowywaniu tej dokumentacji.

Co istotne, mali i średni przedsiębiorcy mogą rozpoczynać realizację inwestycji już po złożeniu wniosku dofinansowanie, podczas gdy duzi przedsiębiorcy dopiero po otrzymaniu od instytucji wdrażającej potwierdzenia o wykazaniu efektu zachęty pomocy publicznej, wydawanego w odpowiedzi na złożony uprzednio wniosek. Z uwagi na fakt, iż przedsiębiorcy często wstrzymują się z realizacją inwestycji do czasu ogłoszenia rundy, a każdy dodatkowy miesiąc oczekiwania na możliwość rozpoczęciu prac nad jej realizacją opóźnia realizację planów biznesowych, skrócenie tego czasu stanowi dla MSP niewątpliwie dużą korzyść.

Mały, średni czy duży …

Przy ubieganiu się o wsparcie warto sprawdzić, czy przedsiębiorstwo posiada status małego, średniego lub dużego przedsiębiorcy. Warto zatem pamiętać, iż:
• małym przedsiębiorcą jest firma, która zatrudnia mniej niż 50 pracowników oraz której roczny obrót lub całkowity roczny bilans nie przekracza 10 mln EUR,
• średnim przedsiębiorcą jest firma, która zatrudnia mniej niż 250 pracowników i której roczny obrót nie przekracza 50 mln EUR lub całkowity roczny bilans nie przekracza 43 mln EUR.

Dane dotyczące zatrudnienia oraz dane finansowe ustalane są na ostatni dzień zatwierdzonego roku obrachunkowego. W przypadku przedsiębiorstwa niezależnego, dane te są ustalane wyłącznie w oparciu o dane tego przedsiębiorstwa. W przypadku, gdy przedsiębiorstwo należy do grupy przedsiębiorstw, dane przedsiębiorstw powiązanych podlegają kumulacji.

Na etapie składania wniosku o dofinansowanie status przedsiębiorcy oceniany jest jedynie na podstawie deklaracji przedsiębiorcy zawartej we wniosku. Należy jednak pamiętać, iż właściwe określenie statusu ma szczególne znaczenie na etapie korzystania z pomocy. Wykorzystanie pomocy w wysokości wyższej niż należna rodzi bowiem ryzyko zwrotu otrzymanej pomocy wraz z odsetkami.

Kiedy znowu szansa?

Część rund aplikacyjnych już się odbyła. Niemniej, przed przedsiębiorcami stoją kolejne możliwości powalczenia o dotacje z funduszy strukturalnych. W szczególności w ramach PO IG przedsiębiorcy będą mogli starać się o:
• wsparcie na prace badawczo-rozwojowe oraz wdrożenie wyników tych prac (wrzesień 2009 r.)
• dofinansowanie kosztów utworzenia centrum badawczo-rozwojowego oraz projektów w zakresie wzornictwa przemysłowego (czerwiec 2009 r.),
• dofinansowanie inwestycji o wysokim potencjalne innowacyjnym (wrzesień 2009 r.).


Dodatkowo przedsiębiorcy będą mogli starać się o dofinansowanie w ramach regionalnych programów operacyjnych. Przed złożeniem wniosku o dofinansowanie warto zatem sprawdzić, czy przedsiębiorstwo posiada status małego, średniego czy dużego przedsiębiorstwa. Od tego zależy nie tylko wielkość dofinansowania, lecz obowiązek (lub jego brak) stosowania restrykcji dotyczących dużych przedsiębiorców.

Karina Bogdał

Konsultant w zespole ds. pomocy publicznej PricewaterhouseCoopers