Czy w sytuacji spowolnienia gospodarczego przedsiębiorcy mogą liczyć na ułatwienia w dostępie do rynku zamówień publicznych?
Chociaż ostatnia nowelizacja prawa zamówień publicznych weszła w życie w październiku 2008 r., to już trwają prace nad kolejnymi zmianami. Rządowy projekt tzw. małej nowelizacji ustawy ma na celu ułatwienie przedsiębiorcom dostępu do rynku zamówień publicznych w obecnej, trudnej sytuacji ekonomicznej.
Projektowane zmiany polegają na złagodzeniu zasad wykluczania wykonawców z powodu zaległości w płatnościach podatków i składek na ubezpieczenie, skróceniu terminu zwrotu wadium, uelastycznieniu reguł dotyczących zabezpieczenia należytego wykonania umowy i umożliwieniu wypłacania wykonawcom zaliczek na realizację zamówienia.
Z uwagi na coraz częstsze trudności przedsiębiorców z terminowym dokonywaniem płatności planowane jest zniesienie obowiązku wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia wykonawców, którzy zalegają z płatnością podatków lub składek na ubezpieczenie. Jednak zamawiający nadal będą mogli skorzystać z takiej możliwości.
Zgodnie z projektem zamawiający będzie miał obowiązek zwrócić wadia wszystkim wykonawcom niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty lub unieważnieniu postępowania, z wyjątkiem tego wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza. Zniesie to konieczność przechowywania przez zamawiającego wadiów wniesionych przez wszystkich oferentów aż do zawarcia umowy i wpłynie pozytywnie na ich płynność finansową.
Przewidziano też zniesienie obowiązku żądania przez zamawiającego w określonych okolicznościach wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Zabezpieczenie będzie nadal służyło pokryciu roszczeń z tytułu rękojmi za wady, lecz już nie z tytułu gwarancji jakości, co w wielu wypadkach znacznie skróci okres, na który zabezpieczenie musi zostać wniesione.
Projekt dopuszcza też udzielanie przez zamawiających zaliczek na realizację zamówienia. Niejednokrotnie umożliwi to wykonawcom sfinansowanie zamówienia bez konieczności zaciągania kredytów, a tym samym obniży koszty wykonania zamówienia. Dzięki temu wykonywanie umów z podmiotami publicznymi będzie bardziej zbliżone do wykonywania umów zawieranych między przedsiębiorcami.
Zmiany te pozwolą ograniczyć obciążenie ekonomiczne wykonawców biorących udział w postępowaniach przetargowych, a tym samym ułatwią dostęp do rynku zamówień publicznych. Wydaje się jednak, że mimo uelastycznienia zasad na korzyść wykonawców interesy zamawiających będą nadal należycie zabezpieczone dzięki przewidzianym w nowelizacji mechanizmom ochronnym.