Przedsiębiorca turystyczny nie będzie mógł przystąpić do programu, jeśli nie znajdzie się na specjalnej liście POT. Może zostać z niej wykreślony, jeśli się okaże, że przekazał nieprawidłowe dane o sobie.
18 lipca weszła w życie ustawa o Polskim Bonie Turystycznym (dalej: u.p.t.b.). Na razie większość przedsiębiorców zainteresowanych udziałem w programie szuka odpowiedzi na podstawowe pytanie: kto i jak może do niego przystąpić. Nie za wszystkie noclegi lub usługi turystyczne można bowiem w ten sposób zapłacić. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy podmiot wykonujący usługę lub zapewniający nocleg będzie znajdował się na liście prowadzonej przez Polską Organizację Turystyczną oraz zarejestruje się na profilu na Platformie Usług Elektronicznych ZUS.

Trwa ładowanie wpisu

Ustawa o Polskim Bonie Turystycznym mówi, że zapłatę w formie bonu mogą przyjmować przedsiębiorcy turystyczni. Odwołuje się tu do definicji z ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, która za przedsiębiorcę uważa podmiot określony w kodeksie cywilnym (art. 431), a nie w ustawie z 6 marca 2018 r. ‒ Prawo przedsiębiorców. Pojęcie to obejmuje szerszy zakres podmiotów. Dzięki temu bony będą mogli realizować także np. rolnicy prowadzący agroturystykę. Do ich przyjmowania będą uprawnione również organizacje pożytku publicznego, które np. posiadają własną bazę noclegową.

Wstępny krok: profil w ZUS

Aby jednak móc przyjmować zapłatę w formie bonu turystycznego, przedsiębiorca lub OPP musi zarejestrować się na profilu na PUE ZUS. Szczegółową instrukcję, jak to zrobić, można znaleźć na stronie internetowej ZUS: www.zus.pl. Rejestracja ruszyła 25 lipca.
Warto wcześniej przygotować odpowiednie informacje i dokumenty. Przedsiębiorca będzie bowiem w toku rejestracji zobowiązany do podania takich danych, jak:
  • imię i nazwisko, nazwa lub firma;
  • adres:
‒ zamieszkania – w przypadku przedsiębiorcy turystycznego będącego osobą fizyczną,
‒ siedziby – w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną,
‒ wykonywania działalności – gdy miejsce realizacji usług hotelarskich lub oferowania imprez turystycznych jest inne niż adres zamieszkania lub siedziby;
  • numer NIP lub PESEL;
  • informacja o wpisie do:
‒ właściwej ewidencji obiektów hotelarskich,
‒ rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych;
  • numer wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego lub informacji o wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (jeżeli podmiot podlega obowiązkowi wpisu do nich);
  • informacja o oferowaniu usług hotelarskich lub imprez turystycznych;
  • numer rachunku bankowego albo rachunku w SKOK przyporządkowany do wykonywanej działalności;
  • adres poczty elektronicznej przyporządkowany do wykonywanej działalności;
  • numer telefonu przyporządkowany do wykonywanej działalności;
  • imię i nazwisko osoby dokonującej rejestracji, upoważnionej do reprezentowania przedsiębiorcy turystycznego lub OPP.
Podobnie jak przy innych rodzajach pomocy związanych z epidemią COVID-19 także w tym przypadku rejestrujący (wnioskodawca) podaje dane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składając oświadczenie, jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o treści „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje pouczenie o odpowiedzialności karnej.

Ewentualna aktualizacja

Po dokonaniu rejestracji trzeba pamiętać o aktualizacji danych w razie ich zmiany. Podanie fałszywych nowych danych również zagrożone jest odpowiedzialnością karną.
Rejestracja przedsiębiorcy lub OPP oznacza, że podmiot taki jest automatycznie umieszczany na liście uprawnionych do przyjmowania płatności za pomocą bonu. Listę prowadzi i udostępnia na swojej stronie internetowej Polska Organizacja Turystyczna. Na liście nie będą dostępne wszystkie dane zarejestrowanego podmiotu, a tylko imię, nazwisko, nazwa albo firma, adres oraz informacja o oferowaniu usług hotelarskich lub imprez turystycznych.

Rezygnacja z udziału

Z przyjmowania płatności w formie bonu można w każdej chwili zrezygnować poprzez złożenie odpowiedniego oświadczenia na PUE ZUS. To powoduje, że POT usunie takiego przedsiębiorcę lub OPP z zamieszczonej na swojej stronie listy. Ale uwaga! Usunięty podmiot jest zobowiązany do realizacji usług hotelarskich lub imprez turystycznych, za które do dnia złożenia oświadczenia przyjął płatność za pomocą bonu.

Co może sprawdzić POT

Ustawodawca przewidział możliwość weryfikacji przedsiębiorców, którzy rejestrują się w programie. Co ciekawe, zgodnie z art. 8 ust. 4 u.p.b.t. dokonanie rejestracji automatycznie oznacza wyrażenie zgody na poddanie się czynnościom sprawdzającym. Mają one na celu weryfikację zgodności ze stanem faktycznym danych podanych na profilu przedsiębiorcy/ OPP. Są przeprowadzane przez pracowników POT, którzy muszą legitymować się imiennym upoważnieniem. Weryfikacji nie podlegają adres poczty elektronicznej i numer telefonu. Jak wyjaśniają twórcy ustawy w uzasadnieniu, czynności sprawdzające mogą polegać na weryfikacji danych podanych podczas procesu rejestracji albo sprawdzeniu, czy we wskazanym miejscu rzeczywiście są oferowane usługi hotelarskie lub imprezy turystyczne. Podkreślili przy tym, że instytucja czynności sprawdzających charakteryzuje się mniejszym stopniem sformalizowania niż kontrola. POT nie może prowadzić czynności sprawdzających w odniesieniu do innych danych niż te wynikające z ustawy. Zamknięty jest także katalog dokumentów, których POT może żądać podczas czynności sprawdzających. Należą do nich:
  • zaświadczenia potwierdzającego spełnienie obowiązku wpisu do właściwej ewidencji obiektów hotelarskich,
  • umowy o prowadzenie rachunku bankowego lub SKOK,
  • dokumenty potwierdzające upoważnienie osoby, która dokonywała rejestracji, do reprezentowania przedsiębiorcy turystycznego lub OPP.

Skreślenie przymusowe

Skutki przeprowadzonych czynności są zależne od rodzaju wykrytych naruszeń. Jeśli zostanie stwierdzone, że niezgodne ze stanem faktycznym są dane dotyczące imienia, nazwiska, nazwy, firmy, adresu, numeru wpisu do KRS, informacji o wpisie do CEIDG albo numeru rachunku bankowego lub SKOK, to POT wzywa do aktualizacji danych w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania wezwania. I dopiero jeśli przedsiębiorca nie odpowie na ten monit – może być usunięty z listy.
Konsekwencje będą znacznie poważniejsze, jeśli się okaże, że nie zgadzają ze stanem faktycznym zgłoszone w PUE ZUS informacje:
  • o wpisie do właściwej ewidencji obiektów hotelarskich lub rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych albo
  • o osobie upoważnionej do reprezentowania przedsiębiorcy, która dokonywała rejestracji.
W powyższych sytuacjach przedsiębiorca lub OPP od razu zostaną usunięci z listy podmiotów uprawnionych do przyjmowania płatności w formie bonu. Taki sam los spotka podmiot, który odmówi poddania się czynnościom sprawdzającym lub uniemożliwi ich przeprowadzenie.
Usunięcie z listy podmiotów uprawnionych następuje w drodze decyzji administracyjnej i podlega natychmiastowemu wykonaniu. Od decyzji przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw turystyki. Składa się je za pośrednictwem organu, który decyzję wydał, a więc POT – zgodnie z pouczeniem zawartym w decyzji. Do odwołania stosuje się ogólne zasady wynikające z kodeksu postępowania administracyjnego. ©℗
Kary za reklamy? Problem z niefortunnymi sformułowaniami
Przedsiębiorcy, którzy chcą w reklamach informować o tym, że oferują usługi, realizując przy tym Polski Bon Turystyczny – muszą zachować szczególną ostrożność. Wszystko to przez niefortunnie sformułowane przepisy karne w ustawie o Polskim Bonie Turystycznym.
Zgodnie z art. 38 ust. 1 u.p.b.t. ten, kto, nie będąc do tego uprawnionym, używa w nazwie, w firmie lub do określenia wykonywanej przez siebie działalności gospodarczej albo w reklamie określenia „Polski Bon Turystyczny”, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat trzech. Zgodnie z art. 3 u.p.b.t. wyrażenie „Polski Bon Turystyczny” podlega ochronie prawnej. Zapewne ustawodawcy chodziło o wyeliminowanie przypadków nieuczciwych przedsiębiorców podszywających się pod tych biorących udział w programie i wpisanych na listę POT. Jak podkreślają twórcy ustawy w uzasadnieniu, użycie wyrażenia „Polski Bon Turystyczny” w reklamie będzie również czynem nieuczciwej konkurencji, ponieważ byłaby ona sprzeczna z przepisami prawa, a jednocześnie wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi.
Czytając jednak literalnie przepis, można dojść do wniosku, że ustawodawca penalizuje użycie wyrażenia „Polski Bon Turystyczny” w reklamie w ogóle. Reklamę zdefiniowano w art. 38 ust. 2 jako przekaz handlowy pochodzący od podmiotu publicznego lub prywatnego, w związku z jego działalnością gospodarczą lub zawodową, zmierzający do promocji sprzedaży lub odpłatnego korzystania z towarów lub usług, w tym także autopromocja. Wątpliwości budzi jednak wyrażenie „kto, nie będąc uprawnionym”. Czy takim uprawnionym jest wyłącznie POT, czy też za uprawniony podmiot można uznać znajdującego się na liście POT przedsiębiorcę lub OPP? Gdyby przyjąć pierwszy pogląd, można by dojść do wniosku, że przedsiębiorca lub OPP nie będą mogli reklamować się, zachęcając klientów do skorzystania z ich usług tym, że akurat u nich można płacić bonem. Jednocześnie w art. 8 ust. 5 u.p.b.t. nakazuje, aby przedsiębiorcy i OPP po rejestracji zamieścili informację o możliwości dokonywania płatności za pomocą bonu za usługi hotelarskie lub imprezy turystyczne, w szczególności w miejscu ich realizacji lub oferowania. Z jednej strony więc przedsiębiorca/ OPP nie będzie mógł się bonem reklamować, ale z drugiej – musi poinformować klientów, że płatności takie przyjmuje. O wyjaśnienie tych wątpliwości zwróciliśmy się do Ministerstwa Rozwoju.
To nie wszystkie sankcje. Odpowiedzialność karna grozi także za:
• Podanie nieprawdziwych danych. Karą pozbawienia wolności od sześciu miesięcy do ośmiu lat jest zagrożone podanie nieprawdziwych danych na swoim profilu na PUE ZUS w celu rejestracji na liście uprawnionych do przyjmowania płatności w formie bonu. Oznacza to bowiem popełnienie przestępstwa określonego w art. 233 par. 1 kodeksu karnego.
• Niewłaściwe wykorzystanie bonu. Na podstawie art. 39 u.p.b.t. grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do trzech lat podlega osoba, która przyjmuje płatność za realizację bonu niezgodnie z przeznaczeniem. Twórcy ustawy wskazują na zapłatę za usługę, która nie będzie spełniała warunków przewidzianych w ustawie, a więc np. nie będzie odbywała się w Polsce. Jak widać, sam płacący bonem w takiej sytuacji karze już nie będzie podlegał. ©℗
Sankcja zależna od naruszenia
• Wezwanie do aktualizacji danych w ciągu 7 dni pod rygorem skreślenia z listy POT –stosuje się wobec przedsiębiorcy, u którego stwierdzono nieprawidłowości w danych dotyczących:
– imienia, nazwiska, nazwy, firmy,
– adresu,
– numeru NIP lub PESEL,
– numeru wpisu KRS lub wpisu do CEIDG,
– numeru rachunku bankowego lub rachunku w SKOK.
• Skreślenie z listy POT – może być dokonane, gdy stwierdzono nieprawidłowości w danych dotyczących:
– wpisu do właściwej ewidencji obiektów hotelarskich,
– wpisu do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych,
– osoby upoważnionej do reprezentowania przedsiębiorcy, która dokonywała rejestracji.
Podstawa prawna
• art. 8‒13 oraz art. 38 i 39 ustawy z 15 lipca 2020 r. o Polskim Bonie Turystycznym (Dz.U. 1262)
• art. 4 pkt 2, art. 22 ust. 2 i art. 38 ust. 1‒3 ustawy z 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. poz. 548; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568)