W okresie przejściowym Stabilizująca Reguła Wydatkowa zostanie złagodzona, ale nie zawieszona - ocenia Federacja Przedsiębiorców Polskich (FPP) odnosząc się do zmiany dotyczącej SRW, przewidzianej w nowelizacji ustawy o finansach publicznych.
W komentarzu do przygotowanej przez Ministerstwo Finansów zmiany zwrócono uwagę, że istotnym elementem propozycji resortu jest uwzględnienie automatycznej klauzuli stopniowego powrotu do stosowania reguły wydatkowej. Zdaniem autorów analizy przyjęty mechanizm oznacza, że w kolejnych latach po wystąpieniu sytuacji kryzysowej, finanse publiczne byłyby w dalszym ciągu związane pewną formą reguły wydatkowej – wymuszającej powrót na wcześniejszą ścieżkę zagregowanych wydatków publicznych.
"W związku z tym, w okresie przejściowym mielibyśmy do czynienia nie tyle z zawieszeniem reguły wydatkowej, co z jej – stopniowo redukowanym – złagodzeniem" - napisano.
"Propozycja Ministerstwa Finansów jest ciekawym pomysłem na ochronienie dalszego istnienia reguły wydatkowej – pomimo zaistnienia obecnych szczególnych okoliczności. Dotychczasowe przepisy nie precyzowały sposobu, w jaki funkcjonowanie reguły miałoby zostać przywrócone po uruchomieniu klauzuli wyjścia. Przy kryzysie takim jak obecny, trudno byłoby oczekiwać powrotu wydatków do poziomu określanego przez regułę w ciągu jednego roku" - uważa główny ekonomista FPP, wiceprezes Centrum Analiz Legislacyjnych i Polityki Ekonomicznej (CALPE) Łukasz Kozłowski.
Według niego największym ryzykiem byłoby zawieszenie reguły wydatkowej bez jasnego określenia ścieżki powrotu do normalności po uderzeniu kryzysu.
Kozłowski jest zdania, że kwestią, którą należałoby uwzględnić w projektowanych zmianach przepisów regulujących funkcjonowanie reguły wydatkowej, jest zakres objętych nią podmiotów. W ostatnich latach coraz częściej rosły wydatki tych jednostek i funduszy celowych, które były wyjęte spod limitu wydatków określanych przez regułę. To rodziło pytania o skuteczność SRW w ograniczaniu wydatków.
"W tym kontekście pozytywnym sygnałem jest deklaracja ze strony MF, że podjęte zostaną prace nad uszczelnieniem stabilizującej reguły wydatkowej” – dodał Kozłowski.
Jego zdaniem w pracach nad przyszłymi zmianami dotyczącymi SRW bardzo pożądany byłby udział szerokiego grona partnerów społecznych i ekspertów. Wypracowanie najlepszego kształtu przepisów, szeroko akceptowanych przez interesariuszy zewnętrznych, umacniałoby wiarygodność polskich reguł fiskalnych w oczach inwestorów na rynku rządowych papierów dłużnych.
Podczas prac w Senacie nad zmianami dotyczącymi SRW minister finansów Tadeusz Kościński wyraził nadzieję, że jesienią wrócimy do dyskusji o tym, które fundusze powinna objąć reguła.
"Są fundusze, które nie wchodzą do finansów publicznych, niektóre pewnie powinny wejść. Będzie czas na dyskusje z rynkiem, z zainteresowanymi, z Komisją (Europejską - PAP) o tym, co powinno wejść" - powiedział minister. Zaznaczył, że na razie nie było czasu na to, bowiem ważne było, aby uchwalić zmiany, co pozwoli na nowelizację tegorocznego budżetu. "Ale mam nadzieję, że wrócimy na jesieni do dyskusji, które fundusze powinny być w SRW" - powiedział szef MF.
Uchwalona przez Sejm i przyjęta bez poprawek przez Senat nowelizacja ustawy o finansach publicznych przewiduje, że SRW może nie być stosowana w czasie epidemii, jeżeli prognozowany na dany rok wzrost gospodarczy będzie niższy niż sześcioletnia średnia wzrostu pomniejszona o 2 pkt proc.
Ustawa określa też ścieżki automatycznego powrotu jej stosowania. W zależności od sytuacji makroekonomicznej, czas powrotu do SRW wynosi od 2 do 4 lat.
MF tłumaczyło uzasadniając propozycję zmiany w SRW, że artykuł 112d ustawy o finansach publicznych w dotychczasowym brzmieniu umożliwia stosowanie stabilizującej reguły wydatkowej wyłącznie w sytuacji stanu wojennego, stanu wyjątkowego lub stanu klęski żywiołowej na terenie całego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Według MF uzupełnienie artykułu pozwoli na zastosowanie „analogicznego rozwiązania do wprowadzonego w Unii Europejskiej, gdzie została uruchomiona tzw. generalna klauzula wyjścia, pozwalająca na przekroczenie limitów wynikających z reguł unijnych w zakresie zwalczania skutków związanych z epidemią COVID-19”.