W rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych to nie grupa kapitałowa, tylko tworzące ją spółki są płatnikiem składek, dlatego każda z nich osobno liczy zatrudnienie, żeby otrzymać zwolnienie z ich opłacania.
Zwolnienie ze składek ZUS na podstawie pierwszej wersji tarczy antykryzysowej mogli otrzymać pracodawcy zatrudniający do dziewięciu pracowników. Natomiast na mocy tarczy 2.0 mogą się o to starać firmy, w których pracuje do 49 zatrudnionych. Aby więc uzyskać prawo do zwolnienia, należy spełnić kryterium zatrudniania. Przedsiębiorcy będący grupami kapitałowymi mają jednak wątpliwości, czy powinni je określać dla każdej ze spółek osobno, czy razem dla całej grupy kapitałowej.
Zgodnie z przepisem dotyczącym zwolnienia to płatnik składek ustala liczbę ubezpieczonych. Z kolei ze stanowiska Sądu Najwyższego wynika, że na gruncie art. 3 kodeksu pracy pracodawcą – płatnikiem składek nie może być grupa spółek (tak orzekł SN m.in. w uchwale z 16 czerwca 2016 r., III UZP 6/16). Oznacza to, że każda ze spółek grupy kapitałowej jest odrębnym płatnikiem i tym samym każdy z nich ma liczyć osobno zatrudnienie, aby uzyskać zwolnienie ze składek ZUS.
W ocenie mecenasa Adriana Prusika z kancelarii Wojewódka i Wspólnicy Sp.k. w tej sytuacji przepisy nie mówią o zatrudnieniu w grupach kapitałowych, ale wymagają liczenia liczby ubezpieczonych. Stanowią przy tym, że to na wniosek płatników składek zwalnia się ich z obowiązku opłacenia należności. Nie odnoszą się więc do grup kapitałowych, ale osobno do każdego płatnika. Prawnik tłumaczy, że płatnikiem składek w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 266 ze zm.) nie jest grupa kapitałowa jako taka, ale poszczególne spółki. Podsumowuje, że w takiej sytuacji bierze się pod uwagę zatrudnienie w poszczególnych spółkach.
Stanowisko to potwierdza również ZUS. Paweł Żebrowski, rzecznik ZUS podkreśla, że w przypadku spółek należących do grupy kapitałowej, w sytuacji gdy każda z nich jest płatnikiem składek, uwzględnia się tylko osoby zgłoszone przez tę spółkę.