Dobrze opracowany plan jest podstawą każdego postępowania restrukturyzacyjnego. Bez niego wyciągnięcie dłużnika z kłopotów finansowych i jego powrót do dotychczasowej działalności rynkowej nie są możliwe.
– Jest drogowskazem do wyjścia z kryzysu i przywrócenia zdolności do efektywnego działania. Stanowi podstawę przyjęcia propozycji układowych oraz ich realizacji. To kręgosłup, bez którego w większości postępowań nie można złożyć do sądu wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, sprawnie go przeprowadzić, zapewniając koordynację i monitoring działań, a przede wszystkim zakończyć z sukcesem dla wszystkich interesariuszy – wyjaśnia Małgorzata Anisimowicz, prezes zarządu PMR Restrukturyzacje.
Sporządzenie planu w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, oprócz postępowania o zatwierdzenie układu, jest obowiązkowe. Opracowywany jest on w dwóch etapach. Pierwszy, wstępny, wraz z uzasadnieniem wskazującym, że jego wdrożenie przywróci dłużnikowi zdolność do wykonywania zobowiązań, składany jest do sądu razem z wnioskiem o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Ten plan opracowywany jest przez przedsiębiorstwo, czyli dłużnika. W praktyce jednak zazwyczaj jego przygotowanie zlecane jest zatrudnionej do obsługi postępowania firmie, zajmującej się doradztwem restrukturyzacyjnym, ponieważ dokument ten staje się fundamentem całego procesu. W oparciu o wstępny plan budowane są bowiem scenariusze dalszego działania, zarówno w obszarze restrukturyzacji, jak i relacji i negocjacji z wierzycielami.
Przy współpracy z firmą doradczą, rolą przedsiębiorstwa – dłużnika jest dostarczenie niezbędnych informacji oraz uczestnictwo w przygotowywaniu kolejnych strategicznych punktów planu, jak opiniowanie, składanie propozycji i wybór działań.
Drugim etapem jest opracowanie planu samego procesu restrukturyzacyjnego, co następuje już po otwarciu postępowania. Przygotowuje go wyznaczony przez sąd nadzorca lub zarządca. W szczególnych przypadkach jego sporządzenie można zlecić osobom trzecim.
Do osiągnięcia sukcesu potrzebne jest wypracowanie w planie sposobu i niezbędnych narzędzi wyjścia przedsiębiorstwa z głębokiego kryzysu, w którym często wszczęte są już postępowania egzekucyjne. Wymaga to sprawności i spójności działań oraz ich efektywności w krótkim czasie na wielu płaszczyznach, zarówno finansowej (chodzi np. o pozyskanie finansowania), prawnej, jak i produktowo-rynkowej.
Dlatego też niezmiernie ważny jest wybór doradcy restrukturyzacyjnego, zapewniającego swoimi zasobami kompleksowe wsparcie w procesie obsługi przedsiębiorstwa. Ważne jest też, by miał doświadczenie we współpracy z inwestorami.
– Do przeprowadzanych projektów restrukturyzacyjnych powołujemy interdyscyplinarny zespół, stworzony m.in. z doradców restrukturyzacyjnych, ekspertów w dziedzinie prawa, finansów, w tym modelowania finansowego, zarządzania, podatków i księgowości, doświadczonych negocjatorów oraz analityków rynkowych. Zapewniamy tym samym kompleksową obsługę restrukturyzacji w ramach jednej firmy, tj. od etapu decyzji o zamiarze restrukturyzacji do jej wyniku końcowego, uwzględniając wsparcie w pozyskaniu finansowania oraz bezpieczeństwo realizacji powierzonego projektu – tłumaczy Małgorzata Anisimowicz.
Istotna jest partnerska współpraca firmy restrukturyzacyjnej oraz przedsiębiorstwa. Do tego, jak podkreślają eksperci, niezbędne jest zaangażowanie w proces właściciela firmy na każdym etapie planu restrukturyzacyjnego. To bowiem podmiot, który inicjuje podjęcie działań restrukturyzacyjnych, współpracuje z doradcą restrukturyzacyjnym (firmą świadczącą usługi doradztwa w tym zakresie), następnie nadzorcą bądź wyznaczonym przez sąd zarządcą. Postępowanie restrukturyzacyjne przeprowadzane jest na rzecz przedsiębiorstwa, dla jego naprawy i ratowania przed bankructwem.
– W prowadzonych przez nas restrukturyzacjach to właśnie całkowite zaangażowanie w wynik i partnerska współpraca zespołu ekspertów z właścicielami firm, stanowiły najistotniejsze czynniki, które przyczyniły się sukcesów postępowań, czyli zawarcia układu z wierzycielami i powrotu do działalności rynkowej – zaznacza Małgorzata Anisimowicz.
Prawo restrukturyzacyjne precyzuje czas na opracowanie planu restrukturyzacyjnego. Dla przykładu w przyspieszonym postępowaniu, w terminie dwóch tygodni nadzorca sądowy sporządza i składa sędziemu-komisarzowi plan restrukturyzacyjny uwzględniający propozycje restrukturyzacji przedstawione przez dłużnika. Z kolei w postepowaniu sanacyjnym i układowym – zarządca w porozumieniu z dłużnikiem składa sędziemu-komisarzowi plan restrukturyzacyjny w terminie 30 dni od dnia otwarcia postępowania. W uzasadnionych przypadkach dla postępowania sanacyjnego termin do złożenia planu restrukturyzacyjnego może być przedłużony do trzech miesięcy.
Sam początek postępowania restrukturyzacyjnego wymaga jednak, oprócz planu restrukturyzacyjnego złożenia jeszcze dwóch dokumentów: spisu wierzytelności oraz spisu inwentarza. Do ich sporządzenia przewidziany został tożsamy termin, ponieważ sporządzenie tych trzech dokumentów jest ściśle ze sobą powiązane.
– Czas na sporządzenie dobrego planu restrukturyzacyjnego jest uzależniony m.in. od wielkości przedsiębiorstwa, liczby wierzycieli oraz posiadanego majątku – tłumaczy Sebastian Szałek, ekspert PMR Restrukturyzacje.
Biorąc pod uwagę cele, do jakich dąży postępowanie restrukturyzacyjne, ważne jest – zdaniem ekspertów – by w planie restrukturyzacyjnym znalazła się ocena zasadności całego procesu. Powinna być poprzedzona wnikliwą analizą przyczyn trudnej sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa, opisem i przeglądem planowanych środków restrukturyzacyjnych oraz związanych z nimi kosztów. Do tego powinien być dołączony harmonogram wdrożenia oraz opis przedsiębiorstwa i prezentacja strategii jego prowadzenia, zarówno w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, jak i w trakcie wykonywania układu. Ważne są też informacje o zdolnościach produkcyjnych przedsiębiorstwa, projekcie zysków i strat oraz opis metod i źródeł finansowania.
– Sporządzenie planu restrukturyzacyjnego musi więc być poprzedzone wnikliwą analizą wielu dokumentów, które musi przekazać nadzorcy bądź zarządcy restrukturyzowane przedsiębiorstwo. Konieczna jest tu ścisła współpraca nie tylko z właścicielem, lecz także ze służbami księgowymi, kadrowymi, które niezwłocznie po otwarciu postępowania przystąpią do przygotowania dokumentów, na których podstawie zostanie sporządzony plan restrukturyzacyjny – mówi Sebastian Szałek.
Prace nad planem muszą uwzględniać wszystkie scenariusze możliwych działań zmierzających do powrotu efektywności funkcjonowania, stąd też przy malejącym zasobie czasu, prace te prowadzone są jednocześnie na wielu płaszczyznach – ważne jest więc również wyznaczenie menedżera projektu, przydzielenie zasobów ludzkich oraz wyznaczenie harmonogramu prac.
Materiał powstał przy współpracy z PMR Restrukturyzacje S.A.