Województwo – według statystyk Polskiej Agencji Rozwoju Przemysłu – zajmuje jedno z ostatnich miejsc pod względem inwestycyjnym w Polsce. Poziom przedsiębiorczości jest wielokrotnie mniejszy niż w województwie mazowieckim. Czy bank pomaga tę sytuację zmienić?
Istotny wpływ na wybór lokalizacji do prowadzenia inwestycji ma infrastruktura drogowa. BGK wspiera wiele projektów samorządowych i, co napawa optymizmem, sytuacja się poprawia. Potrzebujemy również wysokiej klasy specjalistów, bo mimo dużego bezrobocia brakuje ich w regionie. Nie tylko niskie koszty pracy przyciągają inwestycje. Niezbędne są innowacje, automatyzacja produkcji, wdrażanie rozwiązań B+R, stanowiących istotny element strategii wzmacniania regionu. Nasz bank udziela finansowania m.in. tym firmom, które otrzymają dotacje unijne.
W skali całego kraju największą popularnością cieszą się gwarancje de minimis, jak to wygląda w państwa regionie?
Gwarancje de minimis ułatwiają firmom otrzymanie kredytu obrotowego lub inwestycyjnego. Dotychczas skorzystało z nich już niemal 144 tys. polskich przedsiębiorców. Bank udzielił ponad 55 mld zł gwarancji, a wartość zabezpieczonych nimi kredytów przekroczyła 99 mld zł. To instrument świetnie dopasowany do potrzeb sektora MŚP m.in. dzięki prostym i przejrzystym zasadom udzielania wsparcia. Z badania przeprowadzonego przez BGK wynika, że aż 54 proc. przedsiębiorstw miałoby ograniczony dostęp do finansowania, gdyby nie uczestniczyły w programie gwarancji de minimis.
Co ponadto macie do zaoferowania firmom?
Naszą ambicją jest także udzielanie prostych kredytów obrotowych i inwestycyjnych dla firm, które potrzebują wsparcia na długie lata. Możemy to robić sami albo we współpracy z bankami komercyjnymi i spółdzielczymi. Nie konkurujemy z nimi, lecz wypełniamy lukę, której banki komercyjne nie chcą bądź nie mogą wypełnić. W ten sposób wspólnie tworzymy ekosystem instytucji finansowych wspierających rozwój przedsiębiorstw – i tych małych, i tych największych.
Na czym polega wsparcie regionalnego biznesu w waszym wydaniu?
Pomagamy firmom nie tylko poprzez dostarczanie kapitału na rozwój. Weszliśmy już w nowy etap wspierania przedsiębiorstw – jesteśmy regionalnym centrum kompetencji dla biznesu, służymy doradztwem sektorowym oraz wsparciem w doborze najefektywniejszych instrumentów finansowania przedsięwzięć. Mamy eksperckie zespoły, gotowe przeanalizować każdy projekt inwestycyjny. Pomagamy rozwijać się każdej firmie od start-upów po duże przedsiębiorstwa.
Nastawiacie się na lokalne specjalizacje?
Mimo niesprzyjających statystyk, w województwie warmińsko-mazurskim istnieje ogromny niewykorzystany potencjał turystyczny – chodzi tu zarówno o turystykę sezonową, jak i biznesową, zdrowotną, kulturalną etc. W naszym województwie jest sporo firm zajmujących się produkcją łodzi i luksusowych jachtów. Zarówno turystyka, jak i produkcja łodzi stanowią część inteligentnej specjalizacji regionu, mam na myśli ekonomię wody. Kolejną inteligentną specjalizacją jest drewno i meblarstwo. Produkty z drewna eksportowane są do ponad 60 krajów świata, głównie UE, ale też do Arabii Saudyjskiej czy USA. Niebagatelną rolę odgrywa też rolnictwo i to, co z niego uzyskujemy, czyli żywność wysokiej jakości, która stanowi ostatnią wyodrębnioną inteligentną specjalizację województwa.
Bank finansuje każdy z wymienionych segmentów gospodarki?
Tak, to zrozumiałe. Aby wspomniane specjalizacje i reprezentujące je firmy mogły się rozwijać, potrzebują kapitału. Bank Gospodarstwa Krajowego wspie-ra programy rządowe poprzez odpowiednie produkty, umożliwiające realizację tych inwestycji. Rynek dynamicznie sie zmienia, a my razem z nim. W związku z wyzwaniami, które stoją przed województwem, Region Warmińsko-Mazurski BGK wraz z zaangażowanym zespołem eksperckim chce iść ramię w ramię z klientem i być dla niego partnerem.
Jakiego rodzaju podmioty mogą liczyć na wsparcie BGK?
Wspieramy zarówno jednostki samorządu terytorialnego, które realizują szereg dużych inwestycji, wpływających na poprawę życia i funkcjonowania ludności, jak i spółki komunalne, przed którymi stoją wyzwania związane z wdrożeniem nowych przepisów unijnych. Mamy rozwiązania także dla sektora medycznego – finansujemy szpitale, których prawidłowe działanie jest niezbędne dla zdrowych społeczności i starzejącego się społeczeństwa. Mamy też bogatą ofertę dla firm – zarówno tych dużych, osiągających powyżej 10 mln zł przychodu rocznie, jak i tych mniejszych.
Jest jeszcze jeden bardzo istotny czynnik kształtujący możliwości rozwoju regionu. Chodzi o położenie geograficzne – w pobliżu granicy z Rosją i obwodu kaliningradzkiego. W związku z położeniem przygranicznym możemy realizować Program ekspansji zagranicznej i pomagać firmom w znajdowaniu rynków zbytu poza granicami naszego kraju.
Może pani podać konkretne przykłady zrealizowanych projektów?
Współfinansowaliśmy m.in. budowę nowoczesnej hali magazynowej o powierzchni prawie 16 tys. mkw. Szynaka Meble Sp. z o.o., w której wdrożono innowacyjną technologię zintegrowanego systemu zarządzania gospodarką magazynową. Uczestniczymy również w finansowaniu nowoczesnej Piekarni Tyrolskiej, która w nowo wybudowanym budynku wypiekać będzie pieczywo z dodatkiem buraków i mąki łubinowej, co wraz z nowatorską techniką ogrzewania w opakowaniach próżniowych zapewni produktom lepsze właściwości odżywcze.
We współpracy z samorządami i spółkami komunalnymi powstały z kolei nowe działy Zakładu Utylizacji Odpadów w Elblągu, obsługującego miasto i pięć gmin powiatu oraz stacja uzdatniania wody.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Na jakie wsparcie mogą liczyć firmy z sektora MSP
Gwarancje kredytowe
– „Program gwarancji de minimis” działa od wiosny 2013 r. Program ma na celu ułatwienie dostępu do finansowania firmom sektora MSP. Gwarancja jest zabezpieczeniem spłaty kredytu obrotowego lub inwestycyjnego. Termin „de minimis” oznacza rodzaj pomocy publicznej, której państwo może udzielać przedsiębiorcom bez zgody Komisji Europejskiej. Jej łączna wartość nie może przekroczyć w ciągu trzech lat 200 tys. euro (lub 100 tys. euro, jeśli beneficjentem jest firma transportowa). Jednorazowo wartość gwarancji nie może przekroczyć 3,5 mln zł i 60 proc. udzielanego kredytu. Maksymalny okres gwarantowania wynosi 99 miesięcy. Prowizja wynosi 0,5 proc. wartości gwarancji rocznie.
– Zabezpieczenie finansowane z unijnego programu COSME. To gwarancja, którą można zabezpieczyć nawet 80 proc. zaciąganego kredytu na maksymalnie 99 miesięcy. Limity kwotowe są jednak niższe niż w de minimis, bo kwota kredytu nie może przekroczyć 600 tys. zł, a prowizja wynosi 1 proc. rocznie.
– Gwarancja Biznesmax – to produkt dla tych małych i średnich firm, które kredytem finansują badania i rozwój lub spełniają jedno z 15 kryteriów podmiotowych, definiujących przedsiębiorcę innowacyjnego. Gwarancja jest bezpłatna, a maksymalna kwota to 2,5 mln euro. Okres jej trwania może wynosić nawet 20 lat. Zabezpieczyć można do 80 proc. kredytu.
Wspieranie innowacji
– Premia technologiczna z BGK na spłatę części kredytu finansującego inwestycję technologiczną, udzielonego przez bank komercyjny. Aby starać się o premię, trzeba m.in. prowadzić działalność na terenie Polski i wypełniać definicję mikro-, małego lub średniego przedsiębiorcy. Maksymalna wysokość premii to 6 mln zł. Aby uzyskać pomoc, kredyt musi finansować inwestycję na wdrożenie nowej – nabytej lub własnej – technologii w postaci prawa własności przemysłowej, wyników badań przemysłowych, wyników prac rozwojowych lub nieopatentowanej wiedzy technicznej. Środki własne przedsiębiorcy przeznaczone na przedsięwzięcie muszą stanowić co najmniej jedną czwartą jego kosztów.
W sumie w latach 2014–2020 do wydania na ten cel jest ponad 472 mln euro.
– Niskooprocentowane pożyczki dla przedsiębiorstw z branży telekomunikacyjnej, udzielane z unijnego Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Cel: upowszechnianie szerokopasmowego internetu. Wartość jednej pożyczki może wynieść od 20 tys. zł do 10 mln zł. Pieniądze można pożyczyć nawet na 15 lat. Dostępna pula to niemal 700 mln zł.
Pożyczki dla mikro–, małych i średnich firm
– Przedsiębiorcza Polska Wschodnia – Turystyka. W tym projekcie firmy mogą liczyć na pożyczki do 500 tys. zł, o ile działają w branży turystycznej, a inwestycję prowadzą w jednym z pięciu województw Polski Wschodniej. Pożyczek udzielają współpracujące z BGK instytucje finansowe na okres 5 lub 7 lat i można liczyć na półroczną karencję w spłacie. Oprocentowanie jest niższe od rynkowego – poniżej 2 proc., a dla firm działających mniej niż 2 lata na rynku oraz miejsc posiadających status miejsca przyjaznego rowerzystom (MPR) oprocentowanie wynosi poniżej 1 proc. i dodatkowo nie trzeba wnosić wkładu własnego. Pożyczka powinna być przeznaczona przede wszystkim na inwestycje związane z turystyką.
– Pierwszy biznes – wsparcie w starcie. Z tego ogólnopolskiego programu wybrane przez BGK instytucje finansowe udzielają dwóch rodzajów pożyczek. Maksymalny pułap niskooprocentowanej pożyczki dla osób fizycznych to 20-krotność przeciętnego wynagrodzenia w kraju (od 1 grudnia 2018 r. – 91 604 zł). Maksymalny okres spłaty pożyczki to 7 lat, oprocentowanie wynosi 0,44 proc. rocznie, można też starać się o roczną karencję w spłacie kapitału.
Drugi typ pożyczki przeznaczony dla działających firm można wykorzystać na tworzenie i wyposażenie nowych miejsc pracy dla osób bezrobotnych. Może to być sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia (od 1 grudnia 2018 r. jest to 27 481 zł), a okres kredytowania wynosi maksymalnie 3 lata. Firmy, które skorzystały z pierwszego produktu i zatrudniły osobę bezrobotną, mogą liczyć na częściowe umorzenie pożyczki.
Pieniądze na ekspansję zagraniczną
– Fundusz Ekspansji Zagranicznej. Zadaniem funduszu jest obejmowanie udziałów lub akcji w zagranicznej spółce zależnej polskiego partnera lub udzielenie zagranicznej spółce pożyczki bez regresu do polskiego partnera. Celem jest współfinansowanie zagranicznych inwestycji polskich przedsiębiorstw. Nie ma sztywno określonych pułapów. Czas inwestycji to zwykle 5–10 lat. Fundusz jest zawsze inwestorem mniejszościowym – pozostawia zarządzanie projektem w rękach polskiego podmiotu i wspiera go na poziomie rady nadzorczej spółki zagranicznej.
– Finansowe Wspieranie Eksportu. Z tego rządowego programu firmy najczęściej korzystają z akredytyw. Rozliczając kontrakty handlowe, zabezpieczają się przed ryzykiem nieotrzymania płatności.
– Gwarancje bankowe. BGK na zlecenie polskiej spółki może, po pozytywnej ocenie jej sytuacji finansowej, wystawiać wszystkie formy gwarancji.
– Kredyt dla nabywcy. BGK udziela go zagranicznemu kontrahentowi na poczet zapłaty za dostarczany przez polskiego eksportera towar (lub usługę).
– Wykup wierzytelności eksportowych od polskiego eksportera. W ten sposób zyskuje on wcześniejszą zapłatę za dostarczony towar, a bank przejmuje rolę wierzyciela i w przypadku braku spłaty w wyznaczonym terminie dochodzi należności od zagranicznej firmy.