Chcę rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej od 15 października 2018 r. Zamierzam skorzystać z ulgi na start i nie opłacać składek na ubezpieczenie społeczne. Nie wiem jednak, czy nie stracę części ulgi przez rozpoczęcie działalności w środku miesiąca. Może korzystniej byłoby zarejestrować firmę na początku listopada, aby nie tracić połowy miesiąca objętego ulgą?
Ulga na start to możliwość niepodlegania ubezpieczeniu społecznemu przez pierwsze sześć miesięcy prowadzenia działalności. Została ona wprowadzona w ramach Konstytucji biznesu mającej za zadanie ułatwienia w prowadzeniu firm. Prawa do ulgi nie mają osoby, które:
  • w okresie ostatnich 60 miesięcy prowadziły działalność gospodarczą;
  • wykonują działalność na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pozostawali w stosunku pracy lub spółdzielczym stosunku pracy, wykonując na jego rzecz czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Takie ograniczenia mają zapobiegać wykorzystywaniu nowych przepisów m.in. poprzez zmuszanie pracowników do odchodzenia z pracy i prowadzenia firm, aby podpisać z nimi zamiast umowy o pracę umowę o świadczenie usług.

Wątpliwości co do liczenia okresu

Artykuł 18 ust. 1 prawa przedsiębiorców teoretycznie nie pozostawia wątpliwości. Mówi wprost, że przedsiębiorca nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez sześć miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Mogą się jednak pojawić wątpliwości, jak obliczać ten okres. Problemu nie ma, jeśli przedsiębiorca rozpoczyna prowadzenie działalności od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego. W takim przypadku zwolnienie ze składek będzie przysługiwało, zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu, przez kolejne sześć miesięcy. Inaczej będzie, jeśli przedsiębiorca otworzy firmę w środku miesiąca. ZUS w swoim poradniku zamieszczonym na stronie internetowej informuje, że niepełnego miesiąca nie należy wliczać do okresu trwania ulgi. A to oznacza, że rozpoczęcie prowadzenia działalności na początku miesiąca powoduje, iż jest to dodatkowy, siódmy miesiąc ulgi, w trakcie którego nie trzeba płacić składek na ubezpieczenie społeczne. W opisywanej sytuacji październik nie będzie więc wliczany do sześciomiesięcznego okresu. Prawo do ulgi wygaśnie więc 30 kwietnia 2019 r.

Składka zdrowotna na innych zasadach

Trzeba pamiętać, że nie można zatrzymać już raz rozpoczętego biegu składki. Podobnie jak w przypadku prawa do 24 miesięcy obniżonych składek (art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) sześć miesięcy ulgi to okres na jej wykorzystanie, a nie pula ulgowych miesięcy do wykorzystania w każdym czasie. Dlatego zawieszenie lub zamknięcie działalności po miesiącu nie spowoduje, że przedsiębiorca może np. po roku powrócić do korzystania z ulgi i wykorzystać pozostałe 5 miesięcy.
Ulga nie obowiązuje jednak w stosunku do składki zdrowotnej. Prawo przedsiębiorców zwalnia prowadzących działalność ze składek z ubezpieczenia społecznego, ale nie ze składki zdrowotnej. Ponadto składka ta jest niepodzielna. To oznacza, że nawet jeśli objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym nastąpiło w środku miesiąca, to i tak składka musi zostać zapłacona w równej wysokości. Niezależnie od tego, czy przedsiębiorca korzysta z ulgi na start, preferencyjnych składek lub opłaca składki na ubezpieczenie społeczne na zasadach ogólnych, to minimalna podstawa składki zdrowotnej będzie zawsze taka sama i wynosi 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale poprzedniego roku, włącznie z wypłatami z zysku. W 2018 r. wynosi ona 319,94 zł.
Podstawa prawna
Art. 18 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. poz. 646).
Art. 79 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1510 ze zm.).
Art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1778 ze zm.).