Jestem właścicielem sklepu z obuwiem. Jedna z kupujących złożyła reklamację po dwóch latach używania butów. Podała w niej, że w obuwiu ujawniła się wada polegająca na pęknięciu siateczki na zgięciu. Zgłoszenie reklamacyjne nie zostało przeze mnie uwzględnione. Kupująca odstąpiła od umowy, składając pozew, i zażądała zwrotu ceny zapłaconej za obuwie. Uważa, że wada istniała w momencie zakupu. Ja jestem zdania, że przyczyną uszkodzenia obuwia było niewłaściwe jego użytkowanie. Która ze stron będzie musiała udowodnić swoje twierdzenie w sądzie?
W powyższych okolicznościach to kupująca będzie musiała w sądzie wykazać, że wada istniała w chwili wydania towaru. A to dlatego, że w sprawie nie będzie miało zastosowania korzystne dla konsumenta domniemanie zawarte w art. 5562 k.c. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli kupującym jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego.
Ale uwaga, korzystne dla kupującego-konsumenta domniemanie aktualizuje się tylko wtedy, gdy wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, co musi być przez konsumenta wykazane. A ponieważ w niniejszej sprawie wada została stwierdzona po upływie dwóch lat od zakupu i wydania butów kupującej, to tym samym na nią jest przerzucony ciężar wykazania istnienia wady lub jej przyczyny.
Pogląd powyższy potwierdza wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z 23 maja 2018 r. (sygn. akt IX Ca 1341/17). W orzeczeniu tym wyjaśniono, że zgodnie z treścią art. 559 k.c. sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili. Zdaniem olsztyńskiego sądu okręgowego przyjęcie domniemania z art. 556 [2] k.c. powoduje, że konsument nie musi wykazywać, że wada lub też jej przyczyna istniały w chwili przejścia na niego niebezpieczeństwa. To na sprzedawcy spoczywa – w celu uchronienia się od odpowiedzialności – obowiązek przeprowadzenia dowodu uchylającego domniemanie przez wykazanie, że stwierdzona przez kupującego w okresie roku od dnia wydania wada lub przyczyna wady nie istniała w chwili przejścia na niego niebezpieczeństwa.
Podstawa prawna
Art. 5562, art. 559 ustawy z 23 kwietnia 1963 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.).